ANKARA 5. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. ANKARA 5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/138 Esas
KARAR NO : 2023/193

DAVA : Endüstriyel Tasarım (... Kararının İptali - Tasarımın Hükümsüzlüğü)
DAVA TARİHİ : 19/04/2022
KARAR TARİHİ : 14/04/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 14/05/2023
Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarım (... Kararının İptali - Tasarımın Hükümsüzlüğü) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili 19/04/2022 harçlandırma tarihli dava dilekçesinde özetle; Davalı yanın ... sayısı ile gerçekleştirdiği çoklu tasarım başvurusundaki 1,2,3,7 ve 8 numaralı tasarımların yeni ve ayırt edici olmadığını, bu hususta ileri sürdükleri itirazların ... sayılı ... kararı ile reddedildiğini, verilen kararın hatalı olduğunu, davalı başvurusunun kötü niyetle yapılmış bir başvuru olduğunu, başvuruya konu elektrikli pişirici tasarımlarının başvuru tarihinden çok önce Google görsel aramalarında çıkan 03.01.2016 tarihli görselin yönlendirdiği ... adresinde yer alan .... model adıyla, 03.01.2016 tarihli yine ... adresinde yer alan “...” adıyla ve ayrıca 09.08.2018 tarihli görselin yönlendirdiği ... adresindeki “...” ismiyle kamuya sunulduğunu, bu görsellerin dava konusu tasarımların yeniliğini ortadan kaldırdığını, dava konusu 2 nolu tasarımın kötü niyetle yapılmış bir başvuru olduğunu, anılan tasarıma gerekçe gösterilen tasarımdan tek farkının kulp kısmı olduğunu, geri kalan kısımlarının birebir aynı olduğunu, dava konusu diğer tasarımların da daha evvel kamuya sunulan tasarımlar karşısında sadece küçük ayrıntılarda farklılaştığını, dava konusu tasarımların önceki tasarımlardan tek farklarının basit bir kulp ve ön kısımdaki kontrol düğmelerinden ibaret olduğunu iddia ederek ... sayılı ... kararının iptali ve dava konusu tasarımların hükümsüzlüğünü talep ettiği görülmektedir.

CEVAP:
Davalı ... vekili 05/05/2022 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Davacının ... nezdinde yaptığı itiraz kapsamında sunduğu bilgi ve belgelerin önceki tarihli kamuya sunma iddiasını kanıtlamada yetersiz olduğu sonucuna varılmış olduğunu, davacı tarafından iddiasını kanıtlamak amacıyla yalnızca Google görsel arama sonuçları sunulmuş olduğunu, söz konusu görsellerin kaynak sitelerine ulaşıldığında herhangi bir tarih unsuruna rastlanmamış olduğunu, sunulan bu delillerin önceki tarihli kamuya sunma iddiasını ispat gücü bulunmadığı ve tek başına yetersiz olduğunun görüleceğini, delillerin ispat gücünün bulunmadığı da dikkate alındığında ... kararının yerinde olduğunun görüleceğini ileri sürerek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili 14/06/2022 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Redde gerekçe olarak gösterilen tandırım/... isimli elektrikli pişiricilerin müvekkili tarafından ... ... Ltd. Şti. ...’A 10/02/2021 tarihinde üretim ve satış izni verilmiş ürünler olduğunu, bu izinde ... A.Ş.'nin, .../... ... Ltd.Şti.’den satış ve üretim yapma konusunda yetkili kılındığını, ürün çeşitliliği ve müşteri talebi doğrultusunda kullanım kolaylığı açısından talep gelince müvekkilinin 09/02/2021 tarihinde ... sayılı başvuruyu yaptığını, üretim ve satış konusunda ... ... Ltd.Şti. yetkili kılındığını, itiraz metnindeki resimlerin, tasarım tescili olan ... ile ... ... Ltd.Şti., ... sözleşmelerine uygun, diğer taraftan ... A.Ş.'nin de izinle yetkilendirildiği pişirici resimleri olduğunu, internet satışları ile ilgili olan alkapida.com adresindeki silex isimli pişiricinin isminin yanlış yazıldığını, anılan ürünün de ... isimli ürün olduğunu, davacının bu davada menfaati olmadığını, 1,2,3,7 ve 8 sayılı tasarımların önceki tasarımlardan farklı olduğunu savunarak davanın reddini talep ettiği görülmektedir.
UYUŞMAZLIK:
Dava, 5000 sayılı Patent ve Marka Vekilliği ile Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun m.15/C hükmüne göre açılan ... Kararının İptali ve 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu m.77 hükmüne göre açılan Tasarımın Hükümsüzlüğü istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; Davalı kurumun tesis ettiği ... sayılı ... kararının hukuka uygun olup olmadığı, davalı şahsa ait ... sayılı tasarımların yeni ve ayırt edici olup olmadığı, 6769 sayılı SMK m.57/2 hükmü koşulunun somut olayda mevcut olup olmadığı, davalı şahsın kötü niyetli olup olmadığı, dava konusu tasarımların hükümsüzlüğünün gerekip gerekmediği hususlarına ilişkin olduğu tespit edilmiştir.

Davanın açılmasını müteakip tarafların dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, tasarım tescil ve başvuru dosyaları ile alâkalı kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, hak düşürücü süre bakımından eksiklik bulunmadığı tespit edilmiş, taraflar sulhe teşvik olunmuş, arabulucuya gitme hakları hatırlatılmış, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, bilirkişi heyetinden maddi vakıalara ilişkin rapor alınmış, 06/08/2015 tarih 29437 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ... Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik'in 201/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraflara tahkikat ve yargılamanın geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
İşlem dosyasının tetkikinde; Davalı şahsın 09.02.2021 tarihinde ... sayılı çoklu tasarım başvurusunda bulunduğu, ...'nın 24.06.2021 tarih 367 sayılı ...'nde başvurunun ve tescilin yayımlandığı, davacının 24.08.2021 tarihli dilekçesi ile 1,2,3,7,8 sayılı tasarımlar bakımından yayına itiraz ettiği, davalı şahıs tarafından 11.10.2021 tarihli karşı görüş dilekçesi ibraz edildiği, ... sayılı kararı ile; "İtirazın reddine ve ... sıra numaralı tasarımların tescilinin devamına” şeklinde oybirliği ile karar verildiği, verilen kararın davacı marka vekiline 19.02.2022 tarihinde tebliğ edildiği, yasal iki aylık hak düşürücü süre içinde eldeki davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Tasarım, bir ürünün veya onun bir kısmının görmek veya dokunmak gibi insan duygularıyla fark edilen görünümüdür. Görünüm, ürünü veya onun üstündeki süslemeyi oluşturan çizgilerin, özel şekillerin, çevre çizgisinin, renklerin, biçimin ve/veya malzemenin sonucudur.
6769 sayılı SMK’nın 56. maddesinde koruma koşulları düzenlenmiş olup, bir tasarımın tescili için yeni ve ayırt edici nitelikte olması gerektiği vurgulanmıştır. 6769 sayılı SMK’nın 56/4. maddesine göre bir tasarımın “yeni” olması o tasarımın aynısının daha önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması anlamına gelir. Eğer herhangi iki tasarım arasında sadece küçük ayrıntıda farklılık varsa o tasarımlar aynı kabul edilir. Yenilik değerlendirmesinde temel alınan kriter mutlak yenilik, yani dünyada yenilik ilkesidir. Yenilik mutlaktır; çünkü, tescili istenen tasarımın aynısının kamuya sunulması halinde, ...’de dünyanın neresinde, ne zaman yapılmış olursa olsun, yenilik ortadan kalkar. Bundan tescil başvurusunda bulunan tasarımcının haberinin bulunup bulunmaması, hiçbir etki yapmaz.
Ayırt edicilik kriterini düzenleyen 56/5. Madde uyarınca, “Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim; a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, b)Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.” Bir tasarımın ayırt edici nitelikleri o tasarıma has, yani sadece o tasarıma ait özelliklerdir. Yine 56/5. maddeye göre tasarımlar arasındaki kıyaslama bilgilenmiş kullanıcı tarafından yapılacak olup, 56/6. maddeye göre ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınacaktır.
Bilgilenmiş kullanıcı, tasarımı kullanarak bilgi sahibi olmuş, tasarımı tanıyan, deneyim sahibi kullanıcı demektir. Bilgilenmiş kullanıcı, sıradan bir kullanıcının gözden kaçırabileceği tasarımın önemli özelliklerini fark eder. Ama bir tasarım uzmanı kadar da bilgi birikimine sahip olmadığı için ayrıntılarla ilgilenmez.
Seçenek özgürlüğü kavramı ile ilgili olarak, koruma dışı hallerin değerlendirildiği 58/2. Maddede “Koruma kapsamının değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.” ifadesi yer almaktadır. Bir ürün, tasarımcısına ne kadar seçenek özgürlüğü bırakıyorsa koruma kapsamı da o denli genişler; seçenek özgürlüğü ne denli darsa koruma kapsamı da o denli daralır. Bir ürün işlevini yerine getirebilmesi için ancak belirli bir şekilde tasarlanması zorunluysa, bu ürünün tasarımı hiç koruma görmez.
Belirtilen açıklamalar ışığında tarafların iddia ve savunmaları, tasarım işlem dosyası, hükümsüzlüğe mesnet gösterilen dokümanlar, hukuki nitelendirme hariç maddi tespitler barındıran bilirkişi raporu ile tüm dosya kapsamına göre;
Somut olayda dava konusu tasarımlar birer ev tipi ya da işyeri kullanımına uygun elektrikli pişirici ürünleri olup bu ürünler temel anlamda fonksiyonel özellikleri ile ön plana çıkan ürünler ise de özellikle mutfak ürünleri kategorisinde yer almalarından ötürü giderek estetiksel kaygılarla da modern görünüm ve teknolojik donanımlı (led ekran, dokunmatik düğmeler, led ışıklandırma vs) parçalar ile şekillendirilmeye başlanılmış ürünlerdir. Bununla birlikte elektrikli pişiriciler ısınma ve pişirme özelliği sunan, iç kısmında temel bir haznesi, bu hazne üzerinde kapak yapısı bulunan, kapak üzerine sıcaklık ayar düğmeleri, ızgara/havalandırma delikleri bulunan ürünler olup ana formun birçok noktasında farklılaşabilen (sıcaklık düğme ayarları, kulp yapıları, ayak yapıları, kapak yapıları, renkleri vs.) ürünler olup bu ürünlerde mutat olarak kullanılan ana formlar geometik ya da eliptik formlardır. Bilirkişi raporunda görsel olarak örneklendirildiği üzere; dava konusu tasarımlar ile benzer şekilde yuvarlak formlu olmakla birlikte ayak, kulp, kapak yapılanmaları, kapak üzerindeki camlı bölmeler, sıcaklık ayar düğmeleri, elektronik göstergeler vb. Unsurlar itibariyle farklılaşan tasarım modelleri yaratılması mümkündür.
Somut uyuşmazlıkta, bilgilenmiş kullanıcının; bu tasarımların satışlarının gerçekleştirildiği endüstriyel üretici firmalarda çalışan satış görevlileri veyahut bu ürünleri dükkanlarında/işletmelerinde kullanmak için satın alan bir aşçı/işletmecinin bilgilenmiş kullanıcı olarak tespiti mümkündür.
Dava konusu ...-1 sayılı tasarım ile davacı yanın anılan tasarıma yönelik itirazlarına dayanak 03.01.2016 tarihli olarak belirttiği Google Görsel arama motoru sonucunda .... linkinde yer aldığını belirttiği ... isimli ürün karşılaştırıldığında;
Tasarımsal anlamda her iki ürün de karşılaştırıldığında, yuvarlak gövde ve kapak yapısı, kapak merkezinde yer alan yuvarlak camlı bölüm, gövde arka kısmına konumlandırılmış motor bölümü, bölüm üzerindeki manuel ayarlamaya özgü ikili sıcak ayar düğmesi ve termostat ışıkları, kapak üzerinde yer alan kulplar, gövdenin alt kısmından kenar kısımlarına doğru uzanan ve gövdenin sabitlenmesini sağlayan tırtııklı yüzeyli kenar kanatlar, üst kapak üzerindeki hava delikleri ve bunların dizilimi özellikleri itibariyle, her iki tasarımın da neredeyse ayniyet düzeyinde bir benzerlik bulunmaktadır.
Bununla birlikte her ne kadar davacı yan bu tasarımın Google arama motoru sonuçlarında 03.01.2016 tarihli olarak ... web sitesinde çıktığını ileri sürmekte ve buna dair bir ekran görüntüsüne itiraz dilekçesinde yer vermekte ise de Google arama motorunda, tarih bilgisi ile birlikte yer alan başlıklarda, kenar görsel olarak çıkan görsellerin, birçok durumda, anılan tarihte ilgili site içerisinde yer almayan veyahut sitedeki görselden farklı bir görsele yönlendiren nitelikte sonuçlar ortaya çıkabilmektedir. Bu görselin çıkma sebebi, ürünün herhangi bir zaman diliminde anılan sitede satışa konu edilmesi ve aranan anahtar sözcüklerle eşleşmesinden kaynaklı olabilir.
Başka bir ifadeyle salt Google Arama motoru sonuç sayfasındaki tarih bilgisinin, yönlendirilen web adresi içeriği ile teyit edilmediği (söz gelimi anılan web adresine gidildiğinde ürüne dair çıkan sonuçta, önceki tarihli kullanıcı yorumlarının yer alması, doğrudan ilan tarih bilgisinin bulunması gibi) durumlarda, bu sonuçların mutlak güvenilirlik arz ettiğininin kabulü mümkün görülmemektedir. Dolayısıyla salt bu görsel itibariyle anılan dokümanın yenilik kırıcı bir doküman olarak tespiti mümkün olmamıştır.
Bununla birlikte bahsi geçen “...” modeli elektrikli pişirici ile ilgili internet üzerinden yapılan araştırmalarda, ürünün özellikle e-ticaret siteleri üzerinden satışa konu edildiği, en aktif olarak ... web sitesinde satışlarının yapıldığı görülmüş, ancak buradaki en eski kullanıcı yorumlarının Nisan 2021 tarihine dek uzandığı, başka bir ifadeyle dava konusu tasarımların başvuru tarihinden sonraki tarihli olduğu görülmüştür. Sair e-ticaret platformlarında da daha eski tarihli kullanıcı yorumları tespit edilemediği gibi ürünün 09.02.2021 tarihinden daha evvelki bir tarihte satışa konu edildiğini ya da kamuya sunulduğu gösterir başkaca bir somut dokümana da ulaşılamamıştır.
Dava konusu ...-2 sayılı tasarım ile davacı yanın anılan tasarıma yönelik itirazlarına dayanak 03.01.2016 tarihli olarak belirttiği Google Görsel arama motoru sonucunda .... linkinde yer aldığını iddia ettiği ... isimli ürün karşılaştırıldığında;
İş bu tasarım açısından da davacı yanın yine 03.01.2016 tarihli olarak belirttiği Google görsel arama motoru sonucunda ... linkinde yer aldığını iddia ettiği görsele dayanılmış olup bu görselin dikkate alınabilirliği konusunda 1 numaralı tasarım ile ilgili bölüme yapılan değerlendirmeler aynı şekilde geçerlidir.
Bununla birlikte salt tasarımsal anlamda bir karşılaştırma yapıldığında ise 2 numaralı tasarımın, 1 numaralı tasarımdan farklı olarak her iki kenarda ayrık kulp yapılarının bulunmadığı, bunun yerine üst kapağı ön kısımdan komple çevreleyen, dışa kıvrımlı yekpare bir tutma kolunun açma – kapama amacıyla kullanıldığı görülmektedir. Bu kol yapısı, tasarımsal anlamda ürünün nihai görünümü etkileyen nitelikte bir eklenti olmakla birlikte, diğer tüm unsurlardaki ayniyet karşısında, yalnızca tasarımları birebir aynı olmaktan uzaklaştıracak olsa da tasarımın nihai görünümüne, yeterli ayırt edicilik sağlamayacaktır. Dolayısı ile normal şartlarda, iş bu doküman, 2 numaralı tasarımın da yenilik kriterini ortadan kaldırabilecek nitelikte bir dokümandır. Ancak yukarıda da belirtildiği üzere yalnızca Google arama motoru sonucuna dayalı elde edilen tarih bilgisi ile anılan dokümanın 2 numaralı tasarım açısından dikkate alınması mümkün değildir. İş bu tasarım açısından internet üzerinden re’sen yapılan araştırmalarda davacı yanın dayanak gösterdiği ürün ile ilgili kayıtlara ulaşılmış ise de hiçbir kaydın, dava konusu tasarımın başvuru tarihinden önceki tarihli olmadığı, anılan tasarımın yeniliğini öldürücü başkaca bir dokümanın ise yine somut tarih bilgisi ile tespiti mümkün olmamıştır.
Dava konusu ...-3 sayılı tasarım ile davacı yanın anılan tasarıma yönelik itirazlarına dayanak 08.09.2018 tarihli Google Arama motoru sonucunda yer aldığını iddia ettiği ... linkindeki ürün görünümü karşılaştırıldığında;
Tasarımsal anlamda her iki ürün de karşılaştırıldığında, yuvarlak gövde ve kapak yapısı, kapak ön kısmında yer alan yer alan eliptik camlı bölüm/ekran, gövde arka kısmına konumlandırılmış motor bölümü, bölüm üzerindeki manuel ayarlamaya özgü ikili sıcak ayar düğmesi ve termostat ışıkları, gövdenin alt kısmından kenar kısımlarına doğru uzanan ve gövdenin sabitlenmesini sağlayan tırtııklı yüzeyli kenar kanatlar, üst kapak üzerindeki hava delikleri ve bunların dizilimi özellikleri itibariyle benzerlik taşıdıkları, bununla birlikte önceki tarihli olduğu iddia olunan tasarımın gövde üst bölümünde, dava konusu tasarımdaki gibi yuvarlak bir cam yüzey yer almadığı, bunun yerine anılan bölümde karşılıklı olarak konumlandırılmış kanallardan oluşan ızgara delikllerinin yer aldığı, yine önceki tarihli dokümanda iki kenarda bulunan bir kulp yapısının mevcut olmadığı, aynen 2 numaralı tasarımdaki gibi tüm ön gövdeyi çevreleyen yekpare bir tutma kolunun yer aldığı, buradaki tutma kolunun kapağın ön kısmında yere doğru eğimli yapıda olduğu değerlendirilmiştir. Anılan tasarım, bu itibarla ve nihai algısı itibariyle, özellikle üst gövde kısmındaki cam kapaklı yapı ve yine kulp yapısındaki farklılık itibariyle, bütüne etki eden birden fazla noktada dava konusu tasarımdan farklılaşmış olup, bu haliyle dava konusu tasarımın yeni ve ayırt ediciliğini etkileyen bir doküman olarak değerlendirilebilir görülmemiştir.
Bununla birlikte iş tasarım açısından da davacı yanca yine 08.09.2018 tarihli olarak belirttiği Google Görsel arama motoru sonucunda ... yer aldığını iddia ettiği görsele dayanılmış ise de daha evvelki açıklamalar ışığında salt Google görsel arama sonuçları üzerinden elde edilen bu dokümanın zaten mutlak yenilik ilkesi uyarınca dikkate alınması da mümkün olmayacaktır.
İş bu tasarım açısından internet üzerinden yapılan araştırmalarda ise esasen davacı yanın itiraza mesnet tuttuğu ürün tespit edilmiş, hatta bu ürüne yönelik (beyaz renklisi) olarak .... linkinde yer alan kullanıcı yorumlarında 28.11.2020 tarihli kullanıcı yorumlarının varlığı da tespit edilmiş olunmakla birlikte yukarıda da belirtildiği üzere iş bu tasarım ile dava konusu tasarım, bilgilenmiş kullanıcı nezdinde farklı algılar oluşturduğundan tespit edilen bu durum varılan nihai kanaati etkilememektedir.
Dava konusu ...-7 sayılı tasarım ile davacı yanın anılan tasarıma yönelik itirazlarına dayanak 03.01.2016 tarihli olarak belirttiği Google Görsel arama motoru sonucunda ... linkinde yer aldığını iddia ettiği ... isimli ürün karşılaştırıldığında;
İş bu tasarım açısından da davacı yanın yine 03.01.2016 tarihli olarak belirttiği Google Görsel arama motoru sonucunda ... linkinde yer aldığını iddia ettiği görsele dayanılmış olduğu açık olup bu görselin dikkate alınabilirliği konusunda 1 ve 2 numaralı tasarımlar ile ilgili bölümlerde yapılan değerlendirmeler geçerlidir.
Bununla birlikte 8 numaralı tasarım ile bahsi geçen tasarım arasındaki temel fark, önceki tarihli tasarımın arka bölümünde konumlandırılan sıcaklık ayar düğmelerinin ön kısmına konumlandırılmış olunması, arka kısımdaki motor bölümünün ise aynı şekilde korunmasından ibaret olup mevcut farklılık düzeyinin, dava konusu tasarımın ayırt edici olarak görülmesi için yeterlilik sağlar bir kriter olarak değerlendirilmemiştir. Ancak yukarıda da belirtildiği üzere anılan dokümanın 7 numaralı tasarım açısından da dikkate alınması mümkün değildir.
İş bu tasarım açısından internet üzerinden re’sen yapılan araştırmalarda ise esasen yukarıda yer verilen görseller tespit edilmiş ise de bu görsellerin somut tarih bilgisi içerir şekilde tespiti mümkün olamamış, başkaca bir doküman ise tarih bilgisi ile somut olarak tespit edilmemiştir.
Dava konusu ...-8 sayılı tasarım ile davacı yanın anılan tasarıma yönelik itirazlarına dayanak 08.09.2018 tarihli Google Arama motoru sonucunda yer aldığını iddia ettiği ... linkindeki ürün görünümü karşılaştırıldığında;
Tasarımsal anlamda her iki ürün de karşılaştırıldığında, daha evvelki tasarımlarda belirtilen ortak özellikleri aynen korudukları görülmekle birlikte aralarındaki temel farklılığın, önceki tarihli tasarımın arka bölümünde konumlandırılan sıcaklık ayar düğmelerinin ön kısmına konumlandırılmış olunması ve bütüne etkisi daha tali nitelikte olan ve ancak birden fazla farklılık ile birlikte değerlendirilmesi halinde etkisi daha kuvvetli olabilecek kulp farkıdır. Bununla birlikte mezkur farklılkların tasarımın özellikle kapak yüzeyine hakim havalandırma deliklerinin konumlandırılması, ön profil kısmında yer verilen cam bölümünün yapısı ve bu sair unsurların bütüne olan etkisi itibariyle, tasarımları birbirleri karşısında yeni kılsa dahi ayırt edici kılmayacağı değerlendirilmiştir.
İş bu tasarım açısından davacı yanın yine 08.09.2018 tarihli olarak belirttiği Google Görsel arama motoru sonucunda ... linkinde yer aldığını iddia ettiği görsele dayanılmış ise de daha evvelki açıklamalar ışığında salt Google görsel arama sonuçları üzerinden elde edilen bu dokümanın zaten mutlak yenilik ilkesi uyarınca dikkate alınması da mümkün olmayacaktır.
Ancak iş bu tasarım açısından internet üzerinden yapılan araştırmalarda ise esasen davacı yanın itiraza mesnet tuttuğu ürün tespit edilmiş, hatta bu ürüne yönelik (beyaz renklisi) olarak ... linkinde yer alan kullanıcı yorumlarında 28.11.2020 tarihli kullanıcı yorumlarının varlığı da tespit edilmiştir. Bahsi geçen kullanıcı yorumlarının tarihi, dava konusu tasarımın başvuru tarihinden önceki tarihlidir.
Bununla birlikte davalı yanın iddiaları, “...” ve “...” markaları altında satışı yapılan bu elektrikli pişirici ürünlerinin, esasen kendi tasarımları olduğu, bu hususta dava dışı birtakım firmalar ile üretim ve satış sözleşmeleri yaptığını, bu tasarımların üretimini kendisini yapamayacağı için bu firmalar üzerinden ticari faaliyete konu ettiği, dolayısıyla bu firmaların satışa konu ettiği ürünlerin esasen kendi ürünleri olduğu yönündedir. Öncelikle bu hususta dosya kapsamına sunulduğu görülen ... ... LTD.ŞTİ.... ve ... A.Ş firmaları arasında yapılan sözleşmeler genel olarak, dava konusu tasarım başvurusundan sonraki tarihli olarak düzenlenmiş ve dava konusu tasarımların üretim izinlerine yöneliktir. Bu sözleşmelerden yalnızca 10.02.2021 tarihli sözleşmede davalının doğrudan taraf olarak imzası yer almakta olup anılan sözleşme konusu ... sayılı tasarıma konu ürünlerin üretim ve satışı yetkisinin ...... Ltd. Şti. firmasına verilmesi ve bu firma tarafından da ...... A.Ş. firmasına satış yapılması hususundadır. Sair sözleşmelerin hiçbirinde davalı şahıs taraf olarak yer almamaktadır. Bununla birlikte dava konusu tasarımlar üzerindeki hak sahibi ... ya da onun izniyle 3. bir kişi tarafından, dava konusu tasarımların, tasarım başvuru tarihinden daha evvelki bir tarihte üretime/satışa konu edildiğini ortaya koyar bir belge dosyada mevcut değildir. Sunulan sözleşmelerden bu yönde bir çıkarım doğrudan yapılamadığı gibi davalının cevap dilekçesindeki beyanlarından da sağlıklı bir çıkarım yapılması mümkün olamamıştır. Dolayısıyla ... linkinde yer alan 28.11.2020 tarihli kullanıcı yorumuna konu “... şefim tandırım” isimli ürün, dava konusu tasarımın başvuru tarihinden önceki 1 yıl içerisinde kamuya sunulduğu noktasında bir tereddüt mevcut değil ise de “...” markası ile satılan bu tasarımın, davalı yanın izni ile üretilerek satışa konu edilmiş bir ürün olduğu hususu ispatlanamamıştır. Bu nedenle SMK m.57/2 hükmü koşulunun somut olayda oluşmadığı, yukarıda belirtilen önceki tarihli kamuya sunulmuş tasarım ürününün, davaya konu iş bu 8 nolu tasarım bakımından bilgilenmiş kullanıcı nezdinde genel izlenim itibariyle benzer olduğu, dolayısıyla davaya konu iş bu tasarımın ayırt edici olmadığı kanaatine varılmıştır.
SMK m.77/1-a hükmüne göre; Bir tasarım başvurusunun kötü niyetle yapıldığı ispatlanırsa, o tasarım hükümsüz kılınır.
Kötü niyetli tasarım başvurusu; Kişiyi, hukuk düzeninin tescil ile elde edilecek hakları kullanması amacı taşımaksızın, hukuka ve ahlaka aykırı olarak, bu hakların hukuk düzenince tasvip edilemeyecek şekilde başka amaçlarla kullanılması olarak tanımlanabilir. Hangi hallerde kötü niyetli olarak tasarım başvurusunda bulunulmuş sayılacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamakla birlikte, genel olarak tasarımı kullanmaktan ziyade şantaj veya başkasından haksız para elde etmek veya başkalarının ticaretine engel olmak gibi amaçlarla yapılan tasarım başvuruları kötü niyetle yapılmış başvuru olarak kabul edilmektedir. Kanunun ayrıca müeyyideye bağladığı hususlar tek başına kötü niyet emaresi olarak kabul edilmez. Zira Kanun tarafından zaten müeyyidesi gösterilmiş tasarım başvuruları için ayrıca kötü niyeti de sebep göstermek doğru görülmemektedir.
Somut olayda; davaya konu tasarımlardan biri ile mesnet dokümanlardan birinin bilgilenmiş kullanıcı nezdinde genel izlenim itibariyle benzer olmalarının haricinde dava konusu tasarımların kötü niyetle tescil başvurusuna konu edildiğini gösterir somut olgu ileri sürülmediğinden kötü niyet iddiasına dayalı istemler yerinde bulunmamıştır.
Yukarıda izah edilen gerekçelerle; davanın kısmen kabulü ile; ... sayılı tasarım bakımından ... sayılı ... kararının iptaline, fazlaya ilişkin istemin reddine, dava konusu ... sayılı tasarımın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile; ... sayılı tasarım bakımından ... sayılı ... kararının İPTALİNE, fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
2-Dava konusu ... sayılı tasarımın HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE ve SİCİLDEN TERKİNİNE, fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
3-6769 sayılı SMK m.79/4 hükmü uyarınca hükümsüzlük kararı kesinleştiğinde bir örneğinin re'sen ...'e gönderilmesine,
4-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 179,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 80,70 TL harcın mahsubu ile alınması gereken 99,20 TL harcın davalılardan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 hükmü gereği hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalılar kendilerini vekil ile temsil ettirdiklerinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 hükmü gereği hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
7-Davanın kabul ret oranının takdiren 1/5 olarak kabulüne,
8-Karar ve ilam harcının davanın yalnızca kabul edilen kesimi üzerinden alınması sebebi ile davacının peşin yatırdığı 80,70 TL peşin karar ve ilam harcının davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
9-Davacı tarafından yapılan 80,70 TL başvurma ve 11,50 TL vekalet harcı, 3.000,00 TL bilirkişi ücreti, 45,42 TL dosya kapağı masrafı, 282,50 TL tebligat-posta masrafı olmak üzere toplam 3.420,12 TL yargılama giderinin 1/5'i olan 684,02 TL'nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, bakiye 2.736,10 TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
10-Davalı ... tarafından yapılan 23,00 TL vekalet harcına ilişkin yargılama giderinin 4/5'i olan 18,40 TL'nin davacıdan alınarak davalı ...'ya verilmesine, bakiye 4,60 TL yargılama giderinin davalı ... üzerinde bırakılmasına,
11-HMK m.333 hükmü gereği karar kesinleştiğinde artan avansın yatıran tarafa re'sen iade edilmesine,
Dair, davacı vekili, davalı kurum vekilinin yüzüne karşı, davalı ... vekilinin yokluğunda, HMK m. 341 hükmü gereği kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde ... Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk Dairesi nezdinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.14/04/2023

Katip ...
E-imza

Hakim ...
E-imza