ANKARA 3. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. ANKARA 3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/265 Esas - 2023/50
TÜRK MİLLETİ ADINA KARAR VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/265
KARAR NO : 2023/50

DAVA : Tasarım (Tasarım ile İlgili Kurum Kararlarının İptali), Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/07/2022
KARAR TARİHİ : 09/02/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 09/02/2023
DAVA:
Davacı vekilli 05/07/2022 harç tarihli dava dilekçesi ve beyanlarında özetle; müvekkilinin davalı şirketin ... nolu tasarımlarının tescil başvurusuna karşı 29/12/2021 tarihinde ... sayılı tasarımları ile "... ... ", "..." esas unsurlu markaları gerekçe göstererek itirazda bulunulduğu, itirazın ... ... ... sayılı kararı ile ... numaralı tasarımların tescilinin devamına karar verildiğini, Müvekkil ... Gıda’nın 1961 yılından itibaren faaliyet gösterdiği alanda birçok ürünün tanıtımı ve geliştirilmesini sağladığını, müvekkilin özellikle; bisküviler, krakerler, gofretler, pastalar, tartlar, kekler ve sair ürünlerin imali, ithali, ihracı ve ticareti alanında faaliyet gösterdiğini, Müvekkil’in kendi özgün marka ve ürün çeşitleri, endüstriyel tasarımları ile piyasada var olduğunu, Müvekkil’in “...” markasının TPMK nezdinde tanınmış marka olduğunu ayrıca ... nezdinde de tescilli olduğunu, Müvekkil’in “... ...” olarak bilinen figür ile birlikte anılan, “...” ibareli markaları/tasarımları ilk olarak 2002 yılında tescil ettirdiğini ve ... nezdinde bu ibareleri içeren çok sayıda marka ve tescili olduğunu, ... sayılı 10.05.2002 tarihli "..." ibareli tescilli marka, ... sayılı, 25.07.2002 tarihli "... ..." ibareli tescilli marka, ... sayılı 23.07.2004 tarihli "... ..." ibareli tescilli marka, ... sayılı 23.07.2004 tarihli "... ..." ibareli, tescilli marka, ... sayılı 14.02.2005 tarihli "... ... ... " ibareli tescilli marka, ... sayılı 03.01.2006 tarihli "... ... " ibareli tescilli marka, ... sayılı 03.08.2007 tarihli "... ..." ibareli tescilli marka, ... sayılı 03.08.2007 tarihli "... ..." ibareli tescilli marka,... sayılı 04.09.2007 tarihli "... " ibareli tescilli marka, ... sayılı 30.12.2008 tarihli "... " ibareli tescilli marka, ... sayılı 08.01.2009 tarihli "... " ibareli tescilli marka, .... sayılı 05.06.2009 tarihli "... ... " ibareli tescilli marka, ... sayılı 05.06.2009 tarihli "... ... " ibareli tescilli marka, ... sayılı 24.10.2011 tarihli "... ... ..." ibareli, tescilli marka, .... sayılı 09.11.2012 tarihli "... ..." ibareli tescilli marka, .... sayılı 06.11.2013 tarihli "... ..." ibareli, tescilli marka, ... sayılı 06.11.2013 tarihli "... ..." ibareli tescilli marka, ... sayılı 21.11.2013 tarihli "... ... ..." ibareli, tescilli marka, .... sayılı 19.12.2013 tarihli "... ... ..." ibareli tescilli marka, ... sayılı 19.12.2013 tarihli "... ... ..." ibareli tescilli marka, ... sayılı 25.12.2013 tarihli "..." ibareli tescilli marka, ... sayılı 03.01.2014 tarihli "... ... ..." ibareli, tescilli marka, ... sayılı 28.04.2014 tarihli "... ... ..." ibareli, tescilli marka, ... sayılı 15.10.2014 tarihli "... ... ..." ibareli tescilli marka, ... sayılı 03.01.2014 tarihli “... ... ...” ibareli tescilli marka, .... sayılı 28.04.2014 tarihli, “... ... ...” ibareli, tescilli marka • ... sayılı, 15.10.2014 tarihli, “... ... ...” ibareli, tescilli marka ... sayılı 15.10.2015 tarihli “... ... ” ibareli, tescilli marka, ... sayılı 28.10.2015 tarihli “... ...” ibareli tescilli marka, ... sayılı 08.12.2015 tarihli “... ” ibareli tescilli marka, ... sayılı, 31.05.2017 tarihli “... ... ... ...” ibareli tescilli marka, ... sayılı 31.05.2017 tarihli “... ... ... ” ibareli tescilli marka, ... sayılı 20.09.2017 tarihli “... ... ” ibareli, tescilli marka,.... sayılı, 26.12.2018 tarihli “... ...” ibareli tescilli marka, .... sayılı 23.02.2018 tarihli “... ... ” ibareli tescilli marka, .... sayılı 23.02.2018 tarihli “... ... ” ibareli, tescilli marka, ... sayılı 21.06.2018 tarihli “...” ibareli tescilli marka, .... sayılı 19.10.2018 tarihli “... ” ibareli, tescilli marka, ... sayılı 17.01.2019 tarihli “...” ibareli tescilli marka, ... sayılı 31.07.2019 tarihli “... ... ...” ibareli tescilli marka, ... sayılı 31.07.2019 tarihli “... ... ...” ibareli tescilli marka, ... sayılı, 13.05.2020 tarihli, “... ” ibareli tescilli marka, 06.01.2005 tarihli ve ... sayılı şekilli çikolata tasarımı, 14.01.2008 tarihli ve ... sayılı şekilli ambalaj tasarımı, 01.10.2014 tarihli ve ... sayılı şekilli çikolata tasarımı 03.11.2014 tarihli ve ... sayılı şekilli çikolata tasarımı, 10.12.2013 tarihli ve .... sayılı şekilli çikolata tasarımları, Bunun yanında ... nezdinde de çok sayıda “...” ibaresini esaslı unsur olarak içeren markalarının olduğunu ve bu şekilde global bir koruma sağlamaya çalıştıklarını, müvekkil şirketin “...” ibareli ... figürlü markasının tanınmış marka statüsünde olduğu ... tarafından kabul edildiğini ve bu hususu ortaya koyar nitelikte olan pek çok yargı kararı olduğunu, kurumun taraflarınca yapılan ... sayılı, 06.03.2017 tarihli, markasının tanınmışlığına ilişkin olan başvuruyu kabul etmiş olduğunu, ..... Sayılı Kararıyla “ayı” figürünü içeren davalı yanın markasının ortalama tüketici nezdinde müvekkil şirketin bir markası gibi algılanabileceğine ilişkin karar verildiğini, müvekkil şirketin ... figürünü içeren “...” markasının TANINMIŞ MARKA statüsünde olduğu açık olduğunu ve dolayısıyla müvekkil şirketin markalarının adı olan “...” ibaresi nasıl korunuyorsa ... figürünün de aynı korumadan yararlanması gerektiğini, müvekkil şirketin “...” markaları için yapmış/ yaptırmış olduğu reklam projelerinin milyonlar tarafından izlendiğini, müvekkil şirketin “...” markalarının tanınmış marka olması sebebiyle benzerlik ihtimalinin arttığını, haklı olduklarını ortaya koyan çok sayıda kesinleşmiş mahkeme kararı olduğunu, işbu uyuşmazlık çerçevesinde iltibas tehlikesi altında olan bilgilenmiş tüketicinin gıda ürünlerinin nihai tüketicisi olan ortalama gıda tüketicileri olduğunu, davalı şirket tarafından tescil edilmek istenen tasarım nihai tüketiciler nezdinde müvekkil şirkete ait tescilli “...” markaları ile iltibas yaratacak düzeyde genel izlenim itibariyle benzer olduğunu, müvekkil şirkete ait ... nezdinde tescilli ve TANINMIŞ VE YÜKSEK AYIRT EDİCİ olan “... ...” ile davalı tarafından tescil başvurusu yapılan tasarımdaki ... şeklinin birbirlerinin aynısı olduğunu, ürün görsellerinde yer alan ayıcıkların her ikisinin de kulakları, kolları, bacakları, burnu ve göz bölgesi siyah renk, yüz çevresi ve gövdesinin beyaz renk olduğunu, ayrıca, her iki ayıcığın yüz şekli ve gövdesi birebir aynı olduğunu, çağrışım yoluyla bilinen bir markanın tanınmışlığından/bilinirliğinden yararlanarak ticari fayda sağlamanın hukuka uygun olmadığını, bu konuda çeşitli mahkeme kararlarının olduğunu, delil olarak, müvekkil şirkete ait tescil başvurusu yapılmış/tescilli markalara ait ...’ten marka işlem dosyalarını ve müvekkil şirketin tasarımlarına ilişkin olan işlem dosyalarını, davalının ... sayılı tasarıma ait işlem dosyasını ve davalı ...’in .... sayılı ... ... kararını, lehlerine verilen emsal teşkil eden Mahkeme kararları ile ... kararlarını, kullanımı tevsik eden fatura gibi her türlü delil ve ürün örneklerini, basında yer alan ... markası reklam fotokopileri ve CD’lerini, Ticari defter ve kayıtları, bilirkişi incelemesini, emsal kararlar, doktrin, içtihat ve sair delilleri sunduklarını belirterek belirterek, ... ...’nın ... sayılı kararının iptali ile davalı tarafa ait ... sıra numaralı tasarımların tescilinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde, ... sayılı ... kararı ile Kurulun, davaya konu ... sıra numaralı tasarım ile itiraza gerekçe olarak gösterilen ... sıra numaralı tasarımlar ve ... , ... tanınmış markası ve şekil ibarelerinde yer alan ... figürünün bilgilenmiş kullanıcı nezdinde genel izlenim itibari ile farklı olduğu ve ... sıra numaralı tasarımın bu itiraz gerekçeleri karşısında yeni ve ayırt edici olduğu kanaatine ulaştığını, kullanılan hayvan figürünün doğadan esinlenildiğini ve tasarımlar arasındaki küçük farklılıkların ayırt edici olması için yeterli olduğunun değerlendirilmiş olduğunu, söz konusu kanaatın bu gün için de geçerliliğini sürdürdüğünü, delil olarak; tasarım işlem dosyaları, bilirkişi incelemesi ve sair delilleri sunduklarını belirterek, davanın reddini istemiştir.
Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde özetle, Davalı müvekkil firmanın uzun yıllar içerisinde bulunduğu sektörde araştırma ve çalışmaları olan ulusal ve uluslararası alanda tanına bir firma olduğunu, huzurdaki dava ile hükümsüz kalacak ve bilgilendirilmiş tüketici karşısında da "..." ile iltibas uyandıracak herhangi bir durumun söz konusu olmadığını, dava dilekçelerinde yer alan müvekkilin koruma altında olan kalıpları ile davacı tarafa ait "..." arasındaki benzerliği kurmak için epeyce bir gayret gerektiğini, benzerlikten kasıt iki şeklinde ... olması ise, zaten ... figürünün ne müvekkil firma ne de ... firması açısından tescili mümkün olmaması ve koruma kapsamı dışındaki hallerden değerlendirilmesi gerektiğini, davacının görselindeki "..." figürünün de aslında bir ... olduğunu, birebir aynısı olduğu iddia olunan figürle müvekkil şirketin tasarım tescilini koruma altına almak istediği figürün birbirine benzemediğini, müvekkil şirketin tescilini kazanmak için uğraştığı kalıp ile davacının "... ..." benzerliği genel bilgilendirilmiş tüketici anlamından doğrudan farklı ve hatta aynı hayvan figürü olmasına rağmen neredeyse tamamen ayrı kabul edilebilecceğini, müvekkil şirketin kesinlikle ... motifinde başka herhangi bir tescille ya da koruma altındaki ürünle haksız rekabet anlamında değil, yeni bir tasarımla vücut bulmaya çalıştığını, tasarımlardaki "..." figürlerine bakıldığında, göz kısımları tamamen farklı, kulak kısımları tamamen farklı, ağız kısmı tamamen farklı, burun ve patiler yine tamamen farklı olduğunu ve müvekkil firmanın tasarımındaki "..." figüründeki kaşın ise davaya konu "... ..." figüründe hiç olmadığını, davacının "... ..." figüründeki ... ... iken, müvekkilin tasarım tescili için koruma talep ettiği kalıptaki ... ...'dan oldukça uzak olduğunu, bazı davaların benzer nitelikte olduğu ve kesinleşmiş olduğu davacı tarafça iddia olunmakta olsa da, her somut olgunun farklı sonuçları olabileceği gerçeğinden ilgili kararların herhangi bir kanaate yol açmayacağını düşündüklerini, davacı tarafın ikame ettiği davanın yersiz ve de hukuki mesnetten uzak olduğunu, ...’nun 10.05.2022 tarihli ve ... sayılı kararının iptali ile .... no ile tescil edilen 1 nolu “1-...” isimli tasarımlarının tasarım tescillerini, defter ve kayıtları, keşif, bilirkişi, tanık, emsal yerleşik içtihatları, doktirin ve ikamesi mümkün her türlü yasal delili delil olarak gösterdiklerini belirterek, davanın reddini istemiştir.
YARGILAMA VE DELİLLER :
Mahkememizce davacı ve davalı delilleri toplanmış, bu kapsamda davaya konu ... sayılı tasarım işlem dosyası ile itiraza mesnet tasarımlar ile markaların tescil belgeleri getirtilmiş, taraflarca sunulan belgeler ile toplanan deliller incelenmiş, çözümü teknik ve özel bilgiyi gerektirdiği düşünülen hususlarda bilirkişi incelemesi yaptırılmış, alınan rapor denetim ve hüküm kurmaya elverişli kabul edilmiş; mahkememizin aşağıdaki kabulü çerçevesinde yararlanılmıştır.
GEREKÇE:
Uyuşmazlığın Tespiti ve Uygulanacak Hükümler, Delillerin Tartışılması ve Kabul
Dava, davalı başvurusu olan ... sayılı tasarım başvurusu ile ilgili olarak ... tarafından alınan ... sayılı kararın iptali istemine ilişkindir. ... kararının davacı vekiline 11/05/2022 tarihinde tebliğ edildiği, 05/07/2022 tarihinde açılan davanın 5000 sayılı kanunun 15/c maddesinde belirlenen iki aylık hak düşürücü süre içerisinde olduğu anlaşılmış ve işin esasına geçilmiştir.
Uyuşmazlığın özü, davalı şirkete ait ... sıra sayılı tasarımın, davacı şirkete ait tasarım ve markalar karşısında 6769 sayılı SMK'nun 2 vd. maddelerinde yazılı koruma koşullarına sahip bir tasarım olup olmadığı ile 6769 sayılı SMK'nun 77/1-(a) ve (c) bentlerinde yazılı hükümsüzlük hallerinin olup olmadığından ibarettir. Bu çerçevede özellikle anılan tasarımın yenilik ve ayırt edicilik niteliklerini haiz bulunup bulunmadığının tartışılması gerekmektedir.
6769 sayılı SMK'nun MADDE 55;
(1) Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür.
(2) Ürün, bilgisayar programları hariç olmak üzere, endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesnenin yanı sıra birleşik bir ürün veya bu ürünü oluşturan parçaları, ambalaj gibi nesneleri, birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumlarını, grafik sembolleri ve tipografik karakterleri ifade eder.
(3) Birleşik ürün, sökülüp takılma yoluyla değiştirilebilen veya yenilenebilen parçalardan oluşan üründür.
(4) Tasarım; bu Kanun hükümleri uyarınca tescil edilmiş olması hâlinde tescilli tasarım, ilk kez ...’de kamuya sunulmuş olması hâlinde ise tescilsiz tasarım olarak korunur.
MADDE 56- (1) Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur.
(2) Birleşik ürünün parçasının tasarımı, aşağıdaki şartları taşıyorsa yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir:
a) Parça birleşik ürüne takıldığında, birleşik ürünün normal kullanımında görünür durumda olmalıdır.
b) Parçanın görünür durumda olan özellikleri, yenilik ve ayırt edici nitelik şartlarını karşılamalıdır.
(3) Bu maddede yer alan normal kullanım; bakım, servis veya onarım işleri hariç olmak üzere, son kullanıcı tarafından kullanımı ifade eder.
(4) Bir tasarımın aynısı;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir.
Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Görüldüğü üzere SMK, yenilik bakımından mutlak yenilik kriterini benimsemiştir. Ancak tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorlarsa aynı kabul edilir.
Ayırt edicilik ise 6769 sayılı SMK'nun 56/5. maddesinde tanımlanmıştır.
(5) Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
(6) Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.

Tasarımın hükümsüzlüğü 6769 sayılı SMK'nun 77.vd.maddelerinde düzenlenmiştir. Hükümsüzlük halleri (nedenleri) SMK 77. maddesinde yer alır. Buna göre;
"a) 55 inci maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan tanımlara uygun olmadığı, 56 ncı ve 57 nci maddelerde belirtilen şartları taşımadığı, 58 inci maddenin dördüncü fıkrası ve 64 üncü maddenin altıncı fıkrasının (c) bendi kapsamında olduğu, başvurunun kötüniyetle yapıldığı ve bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği ispat edilmişse.
b) Hak sahipliğinin başka kişiye veya kişilere ait olduğu ispat edilmişse.
c) Sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki bir tasarımın başvuru tarihi, tescilli bir tasarımın başvuru tarihinden önce ise.";tasarımın hükümsüzlüğüne yetkili mahkeme tarafından karar verilir.
(2) 64 üncü maddenin altıncı fıkrasının (b) ve (ç) bentleri ile fikri mülkiyet haklarının yetkisiz kullanımı gerekçesiyle tasarımın bir kısmına ilişkin hükümsüzlük talebinin kabul edilmesi hâlinde, o kısmın tescili hükümsüz kılınır. Kısmi hükümsüzlük sonucunda tescilin devamı için, kalan kısmın koruma şartlarını sağlaması ve tasarım kimliğini muhafaza etmesi şarttır.
6769 sayılı SMK'nun 78-(1) Tasarımın hükümsüzlüğü, ikinci fıkrada sayılan hâller dışında menfaati olanlar tarafından istenebilir.
(2) Tasarımın hükümsüzlüğü, 77 nci maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre sadece önceki hak sahibi; 70 inci ve 73 üncü maddelere göre ise ancak tasarım hakkına sahip kişiler tarafından ileri sürülebilir.
(3) Tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin olarak koruma süresince veya tasarım hakkının sona ermesini izleyen beş yıl içinde dava açılabilir.
(4) Hükümsüzlük davası, dava tarihinde sicilde tasarım sahibi olarak kayıtlı kişiye karşı açılır. Tasarım üzerinde sicilde hak sahibi olarak görülen kişilerin davaya katılabilmelerini sağlamak için ayrıca bu kişilere bildirim yapılır.
(5) Tescilsiz tasarımlarda hükümsüzlük davası, hak sahibi olduğunu iddia eden kişiye karşı açılır.
Bu genel açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu somut olaya dönülecek olursa, davalı şirkete ait ... sayılı tasarım başvurusunun 02/09/2021 tarihinde gerçekleştiği, 25/10/2021 tarih ve 375 sayılı ... ilan edildiği; ... kod numaralı tasarıma altı aylık yasal itiraz süresi içinde, davacı tarafından itiraz edildiği, itiraza gerekçe olarak ... tasarım ile "...", "..." esas unsurlu markaların gösterildiği, itiraz üzerine ... ... tarafından yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda ... sayılı kararıyla nihai olarak ... sayılı tasarımın tescilinin devamına karar verildiğini; davacı vekilinin ... kararının iptali ve hükümsüzlük talebiyle bu davayı açtığı anlaşılmaktadır.
Seçenek Özgürlüğü ve Teknik Zorunluluklar
Dava konusu tasarımın yenilik ve ayırt edicilik değerlendirmesine geçmeden önce, bu tür tasarımlarda tasarımcının seçenek özgürlüğü ve tasarımda bulunması gereken teknik zorunluluklar incelenmeli, tasarımın koruma kapsamı tespit edilmelidir. 554 s. KHK’nın 7.maddesinin son fıkrasında da tasarımcının tasarımını geliştirirken seçenek özgürlüğüne sahip olup olmadığının ve seçenek özgürlüğü var ise bunun ne derece geniş olduğunun tespitinin gerekliliği üzerinde durulmuştur.
Dava konusu, tasarımlar “gofret pişirme kalıbı” olarak tescil edilmiş ve gofret/çikolata gibi son ürünlerin nihai şeklinin verilmesi için kullanılan ürünlerdir. Bu noktada kalıptan çıkacak olan son ürüne odaklanmak genel yaklaşım açısından doğru olacaktır. Bu mahiyetteki kalıplardaki temel teknik zorunluluk şekli verilmiş son ürünün kalıptan çıkabileceği şekilde kalıp açılarının ayarlanmış olmasıdır. Bahse konu bu teknik zorunluluk haricinde ise son ürünlerin şekilleri noktasında ve renk birleşimleri konusunda herhangi bir teknik zorunluluk bulunmamaktadır ve bu durum tasarımcının seçenek özgürlüğünün son derece geniş olduğunu göstermektedir.
Dava konusu tasarımların seçenek özgürlüğünün ve sektördeki diğer kullanımlar incelenmiş, dava konusu “....” gıda alanında çokça kullanılmakta ve çok farklı biçimlerde tasarlanabilmektedir.
Bilgilenmiş Kullanıcının Kim Olduğu Hususuna İlişkin Değerlendirme
Ayırt edicilik değerlendirmesinin bilgilenmiş kullanıcı gözüyle yapılması gerekliliği 6769 s. SMK’da da kendine yer bulmuş ve bilgilenmiş kullanıcı olarak tespit edilen kişilerin kesinlikle bir uzman olmadıkları aksine daha önce ilgili tasarımla karşılaşmış olağan bir kullanıcı olması gerekmektedir.
Nitekim Yüksek Mahkemece de bilgilenmiş kullanıcı aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır. "Ayırt edicilik incelemesinde görüşü dikkate alınacak bilgilenmiş kullanıcı kesinlikle, bir tasarım uzmanı veya o tarz ürünlerin üretim veya satışını yapan uzman kişiler değildir. Bilgilenmiş kullanıcı daha ziyade, tasarım konusu ürünü kullanarak tasarım konusunda bilgi sahibi olmuş, başkalarına nazaran ürünlerin dış görünümüne nispeten daha çok önem veren, ortalama dikkat ve deneyim sahibi kişilerdir. Bilgilenmiş kullanıcı, bir tasarımcı veya ortalama bir tüketici olmadığı gibi alanında uzman bir kişi de değil, tam bunların arasında bir kişidir. Bilgilenmiş kullanıcı belirli şekilde kalifiye olmuş bir kişi olup asla bir tüketici veya ürünü kullanan bir uzman değildir. Bu kişinin son kullanıcı olduğu da söylenemez. (...). "
Bilgilenmiş kullanıcılar birer uzman olmayacakları için tasarımın detaylarındaki küçük farklılıklara dikkat etmeyecek ancak alım tercihlerini etkileyecek hususlarda yapılan değişiklikleri fark edebilecek kişilerdir. Bu bilgiler ışığında somut uyuşmazlığa bakıldığında, dava konusu çikolata, gofret son ürününün şeklini ortaya çıkaracak kalıp ürününe ait olduğu, bu mahiyetteki son ürünlerin büfe, bakkal, market, süpermarket, tatlı dükkanı gibi yerlerde satışlarının gerçekleştirildiği, bu yerlerin toplumun her kesiminden, her yaş grubundan insanın sıklıkla girdiği ve ürün satın aldığı yerler olduğu, bu nedenle somut uyuşmazlık bakımından bilgilenmiş kullanıcı olarak kabul edilmesi gereken kitlenin genel olarak bu tür son ürünlerin satıldığı bir dükkânda çalışan satış elemanı veya bu son ürünlerden satın almış veya alma niyeti ile ilgili alanlarda gecen herhangi bir tüketici olarak kabul edilmesinin doğru olacağı kanaatine varılmıştır.

Yenilik ve Ayırt Edicilik Yönünden İnceleme ve Değerlendirme
Davacı tarafından sunulan itiraza mesnet deliller incelendiğinde tüm itirazın davacı tarafından tescil edilen marka ve tasarımlar ile oluşan tasarım unsurlarının ürün ya da ambalaj üzerindeki kullanımına dayandığı görülmüş, itiraza mesnet olarak yer verilen marka unsurunu da görseli ile bünyesinde bulunduran ürünler üzerinden karşılaştırma ile bir değerlendirme yapılmıştır.
... sayılı dava konusu tasarım ile davacının ... sayılı tasarım karşılaştırıldığında: ... numaralı tasarımın çikolata tasarımı olduğu, dava konusu ... sıra numaralı tasarımın ise içerik çikolata/gofret son ürününün şekillendirileceği kalıp tasarımı olduğu görülmektedir. Tasarımlar açısından benzer olan unsur her ikisinde de ayı figürü kullanılmış olmasıdır. Bunun yanında her iki tasarımda da figür oturur pozisyondadır. Aralarındaki farklar ise davalı tasarımındaki figürün kollarının yukarıya doğru kalkmış oluşunun ve ayak tabanlarında pati oluşunun yanı sıra, ağız, burun, göz, kulak, gövde biçimlendirmelerinin de farklı olmasıdır. Bunun yanında davalı tasarımında kaş yer alırken davacı tasarımında kaş bulunmadığı görülmüştür.
... sayılı dava konusu tasarım ile davacının ... sayılı tasarımı karşılaştırıldığında: ... numaralı tasarımın ambalaj tasarımı olduğu, dava konusu ... sıra numaralı tasarımın ise içerik çikolata/gofret son ürününün şekillendirileceği kalıp tasarımı olduğu görülmektedir. ... numaralı tasarımın üzerinde yer alan figür ile davalı tasarımı karşılaştırılabilir niteliktedir. Tasarımlar açısından benzer olan unsur her ikisinde de ayı figürü kullanılmış olmasıdır. Bunun yanında her iki tasarımda da figür oturur pozisyondadır. Aralarındaki farklar ise davalı tasarımındaki figürün kolları yukarıya doğru kalkmış pozisyonda iken davacı tasarımında göğüs hizasındadır. Davalı figürünün ayak tabanlarında pati oluşunun yanı sıra, ağız, burun, göz, kulak, gövde biçimlendirmeleri de farklıdır. Bunun yanında davalı tasarımında kaş yer alırken davacı tasarımında kaş bulunmadığı görülmüştür.
... sayılı dava konusu tasarım ile davacının ... sayılı tasarım karşılaştırıldığında: ... numaralı tasarımın çikolata tasarımı olduğu, dava konusu va konusu ... sıra numaralı tasarımın ise içerik çikolata/gofret son ürününün şekillendirileceği kalıp tasarımı olduğu görülmektedir. Tasarımlar açısından benzer olan unsur her ikisinde de ayı figürü kullanılmış olmasıdır. Aralarındaki farklar ise davalı tasarımındaki figür oturur pozisyonda kullanılmışken, davacı tasarımında figürün bir çubuk üzerinde sarılarak tutunmuş şekilde kullanılmıştır. Davalı tasarımındaki figürün kolları yukarıya doğru kalkmış pozisyonda iken davacı tasarımında çubuğu sarar şekildedir. Davalı figürünün ayak tabanlarında pati oluşunun yanı sıra, ağız, burun, göz, kulak, gövde biçimlendirmeleri de farklıdır. Bunun yanında davalı tasarımında kaş yer alırken davacı tasarımında kaş bulunmadığı görülmüştür.
... sayılı dava konusu tasarım ile davacının ... sayılı tasarım karşılaştırıldığında: ... numaralı tasarımın çikolata tasarımı olduğu, dava konusu ... sıra numaralı tasarımın ise içerik çikolata/gofret son ürününün şekillendirileceği kalıp tasarımı olduğu görülmektedir. Tasarımlar açısından benzer olan unsur her ikisinde de ayı figürü kullanılmış olmasıdır. Aralarındaki farklar ise davalı tasarımındaki figür oturur pozisyonda kullanılmışken, davacı tasarımında figürün elleri üzerinde bir topla ayakta olacak şekilde kullanılmıştır. Davalı tasarımındaki figürün kolları yukarıya doğru kalkmış pozisyonda iken davacı tasarımında kafasının üstüne kadar kalkmıştır. Davalı figürünün ayak tabanlarında pati oluşunun yanı sıra, ağız, burun, göz, kulak, gövde biçimlendirmeleri de farklıdır. Bunun yanında davalı tasarımında kaş yer alırken davacı tasarımında kaş bulunmadığı görülmüştür.
... sayılı dava konusu tasarım ile davacının ... sayılı tasarımı karşılaştırıldığında: ... numaralı tasarımın çikolata tasarımı olduğu, dava konusu ... sıra numaralı tasarımın ise içerik çikolata/gofret son ürününün şekillendirileceği kalıp tasarımı olduğu görülmektedir. Tasarımlar açısından benzer olan unsur her ikisinde de ayı figürü kullanılmış olmasıdır. Aralarındaki farklar ise davalı tasarımındaki figür oturur pozisyonda kullanılmışken, davacı tasarımında figürün elinde kaşık, kalem vb unsurlar tutarak sadece boyun üzeri bölgesi ile kullanılmıştır. Davalı tasarımındaki figürün kolları yukarıya doğru kalkmış pozisyonda iken davacı tasarımında kafasının yanındadır. Davalı figürünün ayak tabanlarında pati oluşunun yanı sıra, ağız, burun, göz, kulak, gövde biçimlendirmeleri de farklıdır. Bunun yanında davalı tasarımında kaş yer alırken davacı tasarımında kaş bulunmadığı görülmüştür.
... sayılı dava konusu tasarım ile davacının ... sayılı tasarımı karşılaştırıldığında: ... sayılı tasarımın ambalaj tasarımı olduğu, dava konusu ... sıra numaralı tasarımın ise içerik çikolata/gofret son ürününün şekillendirileceği kalıp tasarımı olduğu görülmektedir. ... sıra numaralı tasarımın üzerinde yer alan figür ile davalı tasarımı karşılaştırılabilir niteliktedir. Tasarımlar açısından benzer olan unsur her ikisinde de ayı figürü kullanılmış olmasıdır. Aralarındaki farklar ise davalı tasarımındaki figür oturur pozisyonda kullanılmışken, davacı tasarımında figürün elinde yazı tutarak sadece bel üzeri bölgesi ile kullanılmıştır. Davalı tasarımındaki figürün kolları yukarıya doğru kalkmış pozisyonda iken davacı tasarımında yana doğru açıktır. Davalı figürünün ayak tabanlarında pati oluşunun yanı sıra, ağız, burun, göz, kulak, gövde biçimlendirmeleri de farklıdır. Bunun yanında davalı tasarımında kaş yer alırken davacı tasarımında kaş bulunmadığı görülmüştür.
... sayılı dava konusu tasarım ile davacının ... sayılı tasarımı karşılaştırıldığında: ... sayılı markanın ambalaj tasarımına ait olduğu, dava konusu ... sıra numaralı tasarımın ise içerik çikolata/gofret son ürününün şekillendirileceği kalıp tasarımı olduğu görülmektedir. ... sayılı markanın üzerinde yer alan figür ile davalı tasarımı karşılaştırılabilir niteliktedir. Tasarımlar açısından benzer olan unsur her ikisinde de ayı figürü kullanılmış olmasıdır. Aralarındaki farklar ise davalı tasarımındaki figür oturur pozisyonda kullanılmışken, davacı tasarımında figürün kolları bağlı sadece bel üzeri bölgesi ile kullanılmıştır. Davalı tasarımındaki figürün kolları yukarıya doğru kalkmış pozisyonda iken davacı tasarımında göğüs önünde ve birleştirilmiş şekildedir. Davalı figürünün ayak tabanlarında pati oluşunun yanı sıra, ağız, burun, göz, kulak, gövde biçimlendirmeleri de farklıdır. Bunun yanında davalı tasarımında kaş yer alırken davacı tasarımında kaş bulunmadığı görülmüştür.
Davacı yanın sahip olduğu marka unsuru ve tasarımlar açısından bütünüyle bakıldığında itiraza mesnet ... markasının ciddi düzeyde ayırt edicilik unsuru olduğu açıktır. Tanınmış bir markanın bir üründe farklı bir tarafça kullanılması da konusu tartışmaya dahi gerek olmayan haksızlığa konu bir durum doğuracaktır. Ancak söz konusu dava kapsamındaki davalı ürün için tartışma da davalı taraf kullanımının söz konusu markayı içerip içermediği ve itiraza mesnet tasarımlara yenilik ve ayırt edicilik unsurları açısından benzeyip benzemediği noktasındadır. Davacı tarafın da belirttiği üzere söz konusu davalı üründe taraflarınca da sıkça kullanılan bir figür olan ... figürü kullanılmıştır. Burada hassas ve değerlendirmeye açık konu söz konusu figürün niteliğidir. Nihayetinde aşağıdaki görselde örnekler görüleceği üzere ... bir figür olarak incelendiğinde beyaz gövde ve baş ile siyah ayak, kol, göz, kulak şeklinde resmedilen bir görsel unsur oluşturmaktadır.
Tüm insanlığa ait her hangi bir bitki, hayvan vb. doğa unsuru figürün, yine tüm insanlığa ait başka her hangi bir unsur gibi tek bir firma/şahıs vb tarafından sahiplenilmesinin yolunu açacak değerlendirmelerin hatalı olacağı da açıktır. Dolayısı ile bir ... figürünün bir markada yer alması ile “bütün” ... figürü kullanımlarının da o firma hakkı olduğu gibi bir durum olmamalıdır. Ancak kullanılan ... figürünün doğrudan marka kullanımı ile benzerlik göstermesi durumunda bir hak ihlali değerlendirmesi yapılabilir. Diğer tarafta davacı tarafın marka ve tescillerine bakıldığında da ... figürünün çeşitlendirilerek yeniden tescil edildiği sonucuna varılmıştır.
Yapılan değerlendirme neticesinde dava konusu üründe kullanılan ayı figürü davacı tarafa ait figür ile farklıdır ve gofret pişirme kalıbı olan davalı ürün görseli de bütünüyle bakıldığında bilgilenmiş kullanıcı nezdinde karışıklığa sebep olmayacak düzeyde farklı olduğu sonucuna varılmıştır.
Tüm bu tespit ve değerlendirmeler neticesinde, ... numaralı tasarımın, ... sayılı tasarımları ile "...", "..." esas unsurlu markaları karşısında yenilik ve ayırt edici nitelik koşullarını sağladıkları; ... numaralı ... kararının ve dava konusu tasarımın iptali koşullarının oluşmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Taraflarca sunulan belgeler ile tüm deliller incelenmiş, alınan rapor ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilmiş olup yukarıda açıklanan gerekçelerle, davanın reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 172,90 TL harçtan peşin alınan 80,70 TL harcın düşümü ile 99,20 TL bakiye karar harcın davacıdan tahsili ile Hazine'ye gelir kaydına,
3-Davalılar kendilerini vekille temsil ettirdikleri için AAÜT uyarınca 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına,
5-Tarafların yatırdıkları gider avanslarından kalan tutarın HMK 333/1 uyarınca karar kesinleştiğinde iade işlemi yapılmak üzere tebliğden itibaren 15 gün içinde, banka hesap numarası bildirildiğinde hesaba aktarılmasına, aksi halde ... aracılığı ile adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Dair verilen karar, davacı vekili ile davalı kurum vekilinin yüzüne karşı, diğer davalı vekilinin yokluğunda 6100 sayılı HMK'nun 341. ile 345. Maddelerine göre tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde ... Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun Yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.09/02/2023

Katip ....
¸

Hakim ...
¸
¸Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu gereğince
DYS üzerinden E-İmza ile imzalanmış olup,
Ayrıca fiziki olarak imzalanmayacaktır.