ANKARA 3. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. ... 3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA KARAR VERMEYE YETKİLİ
T.C.
...
3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/11
KARAR NO : 2023/163

HAKİM : ... ...
KATİP : ... ...

DAVACI : ...
VEKİLLERİ : Av. ... -....
Av. ... -...

DAVALI : ... - (Mersis:...) ...
VEKİLİ : Av. ... - ...

DAVA : Haksız rekabet ve tasarım hakkına tecavüzün tespiti, men'i, önlenmesi ve taklit tasarımların toplatılması
DAVA TARİHİ : 11/01/2022
KARAR TARİHİ : 27/04/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 28/04/2023
DAVA:
Davacı vekili 11/01/2022 harç tarihli dava dilekçesi ve duruşmadaki beyanlarında özetle; müvekkili şirketin uzun yıllardır tasarım sektöründe faaliyet gösteren, adına kayıtlı sayısız tasarımı olan bir firma olduğunu, ... Tescil numaralı ... tasarımının da sahibi olduğunu, müvekkili şirketin söz konusu tasarımları ürettirmek için firma arayışında iken iletişime geçtiği firmanın bu tasarımların aynısının kısa bir süre önce ... ibareli firma tarafından gelen talep üzerine üretilmiş olduğunu beyan ettiğini ve işbu dilekçe ekinde sundukları müvekkiline ait tasarımların birebir aynısının resimlerini müvekkiline ilettiğini, müvekkili tarafından söz konusu firma araştırıldığında ise müvekkili şirketten yeni istifa etmiş ...’nun söz konusu şirkette yabancı işlerden sorumlu müdür olarak yer aldığını ve şirketin iletişim numarasının ise ...’na ait ... olarak yer aldığının görüldüğünü, söz konusu firmadan müvekkiline ait tasarımları ürettiren şirkete ilişkin evrakların tedarik edilerek dava dilekçesine eklendiğini, söz konusu taklit tasarımların bir kısmının ...’ya ihraç edileceğini öğrendiklerini belirterek söz konusu şirketin ihraç evraklarının ilgili kurumlardan ivedilikle talep edilmesi ve taklit tasarımlara el konulmasını talep ettiklerini, adı geçen ...’in müvekkili nezdinde çalışırken müvekkili şirket server kayıtlarına ulaştığı hususu ile müvekkili tarafından halen devam eden çalışmalardan, bir kısım müşteri kayıtlarında değişiklikler yapıldığı ve silindiği hususlarının tespit edildiğini, müvekkili tarafından haricen ulaşılan üretici firmaca davalı tarafından söz konusu taklit tasarımların ihraç edeceğini ve ...’da bir firmaya satılacağı bilgisinin verilmiş olduğunu, anılan nedenler ile ilgili gümrük idarelerine ivedilikle müzekkere yazılarak taklit tasarımlarım ihraç işleminin durdurulması ve mallara el koyma işleminin yapılmasını talep ettiklerini belirterek, haksız rekabetin tespiti ve marka hakkına tecavüzün tespiti ile müvekkili şirketin tasarım tescil belgesine sahip olduğu kayıtlı tasarımlara ilişkin hakka tecavüzün önlenmesini, söz konusu taklit tasarımların davalı şirket depolarından toplatılmasına ve haricen söz konusu mallara ilişkin ihraç işleminin gerçekleştirilmeden önlenmesi için gümrük müdürlüğüne müzekkere yazılmak sureti ile malların gümrük depolarından toplatılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin faaliyet olarak talep üzerine daire iç dekorasyonları yaptığını, somut olayda müvekkilinin, bir müşterisinin daire içi tadilat ve dekorasyonunu yapma işini üstlenmişken; davaya konu masa takımının müşteri tarafından müvekkile fotoğraf olarak gönderilerek bu mobilyanın yapılmasının talep edildiğini, müvekkili firmanın, masa takımı yapma işinin kendi faaliyet alanı olmaması ve bu konuda teknik yeterliliği imkanı olmaması nedeniyle, ...Mobilya şirketinden söz konusu masa takımını imal etmesini istediğini, ilgili şirketçe de bu imalat için bir fiyat verildiğini, fiyatını müşterinin fazla bulmasından dolayı masa ayağı olarak piyasada bulunan başka alelade ürünler kullanıldığını ancak söz konusu tasarımın imal edilmemiş olduğunu, ...'nun ise müvekkili şirkette sadece 1 hafta çalıştıktan sonra ayrılmış olduğunu daha sonraki süreçte davalı şirkette çalışmadığını,bu nedenle şahsın davacı şirkete ait bilgileri müvekkili şirkete ulaştırması iddiasının kesinlikle doğru olmadığını, söz konusu iddiaya yönelik yürütülen soruşturmada ... ... Başsavcılığınca ... Soruşturma, ... Karar ve 22/03/2022 tarihli kararı ile kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olduğunu, Savcılıktaki tanık beyanlarının da kendi iddialarını doğrular nitelikte olduğunu, müvekkilinin müşteri talebi ve gelen fotoğraf doğrultusunda masa takımı için başkaca bir firmadan fiyat aldığını ve fiyatın yüksek bulunması üzerine imalat olmadığını belirterek iddiaları kabul etmediklerini beyan ederek, davanın reddini istemiştir.
GEREKÇE:
Uyuşmazlığın Tespiti ve Uygulanacak Hükümler, Delillerin Değerlendirilmesi ve Kabul
Dava, haksız rekabet ve tasarım hakkına tecavüzün tespiti, men'i, önlenmesi ve taklit tasarımların toplatılması istemlerine ilişkindir.
Dosya kapsamı, toplanan deliler ve bilirkişi raporu çerçevesinde incelenmiş, buna göre;
Tasarım hakkına tecavüz iddiası yönünden değerlendirme:
6769 sayılı SMK madde 81 gereğince tasarım hakkına tecavüz sayılan fiiller sayılmıştır.
Bu hükümler kapsamında yapılan incelemede önce bilgilenmiş kullanıcı profili belirlenmiş ve akabinde seçenek özgürlüğü ve teknik zorunluluk dikkate alınarak karşı tarafa ait ürünlerin, davacının tasarımından doğan hakları ihlal edip etmediği hususu irdelenmiştir.
Bilgilenmiş Kullanıcı Profilinin Belirlenmesi
Tasarım hukuku açısından bilgilenmiş kullanıcı, tasarımın uygulandığı ürün hakkında belli bir bilgi birikimi olan, ancak bilgi birikimi bir uzmanın bilgi birikimi seviyesinde olmadığı gibi ürünü hiç tanımayan bir kişininki kadar da düşük seviyede olmayan kişidir. Somut uyuşmazlığa konu tasarımlar ... ürününe ilişkindir. Uyuşmazlık konusu bu ürünler bakımından ... kullanan herkesin bilgilenmiş kullanıcı olabileceği kanaatine ulaşılmıştır.
Seçenek Özgürlüğü ve Teknik Zorunluluk
Uyuşmazlık konusu tasarımlar ... tasarımı olup bu ürünlerde tasarımcının seçenek özgürlüğü bulunmakta olup, bunlardan hareketle tasarımcılar birbirinden çok farklı ürünler üretebilmektedir. Nitekim piyasada halen çok farklı biçimlerde ... modelleri bulunmaktadır. İnternet araması sonucu tespit edilen çeşitli ... modelleri aşağıdadır. Bu nedenle bilirkişi heyeti ... ürününde tasarımcının seçenek özgürlüğünün olduğu kanaatine ulaşmıştır
Dava dışı ...Mob. San. Tic. San. Ltd. Şti ile davalı firma arasındaki sözleşme konusu ... tasarımı incelendiğinde; davacıya ait tescilli tasarım ile davalıya ait ürünün görselleri 6769 Sayılı SMK hükümleri kapsamında kıyaslandığında: bilgilenmiş kullanıcı gözü ile genel izlenimlerinin bariz şekilde benzerlik gösterdiği ancak ayak yapılanmasında kare şekilli ayağın içinde yer alan geometrik şekillerin dağılımında göz ardı edilebilecek şekilde ufak farklılıklar olduğu ayrıca taban/tabla bağlantısı kısımları itibariyle de ufak farklılıklar olduğu ancak bu farklılıkların ürünlerin genel görünümlerini etkilemediği ve ürünleri farklılaştırmaya yeterli olmadığı görülmektedir. Dolayısıyla davacıya ait tescilli tasarım ile davalıya ait ürünün bilgilenmiş kullanıcı gözü ile kıyaslanması neticesinde genel izlenimlerinin yüksek oranda benzer oldukları kanaatine varılmıştır.
Haksız Rekabet İddiası Yönünden Yapılan Değerlendirme
Türk Ticaret Kanunu’nun 54 ve devamı maddelerinde haksız rekabet hükümleri düzenleme konusu yapılmıştır.
Somut olayın yukarıda belirtilen düzenlemeler ve ilkeler kapsamında incelenmesi neticesinde tasarım bölümünde ayrıntılı olarak belirtilen nedenlerle; davacıya ait tescilli tasarım ile davalıya ait ürün arasında iltibasa yol açabilecek derecede benzerlik bulunduğundan davalıya ait ürünün tespit isteyenin ... sıra numaralı “...” tasarımı ile karıştırılmaya yol açtığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.
Ancak davalının cevabı dikkate alınarak yapılan incelemede;
... ... Başsavcılığına müzekkere yazılarak, dava dilekçesinde bahsi geçen ... soruşturma sayılı dosyasının istenmiş, Kovuşturmaya Yer Olmadığına dair karar verildiği görülmüş, söz konusu kararda: "... AŞ vekili tarafından Başsavcılığımıza gönderilen 29/09/2021 havale tarihli dilekçeyle tasarım tescil belgeli masa ayakları taklitlerinin imal edilmesi/ettirilmesi suretiyle haksız rekabet suçunu işlediklerinden bahisle ... Organisyonun yetkilileri olduğu belirtilen ... ve ... hakkında şikâyette bulunulmuştur.
Polis marifetiyle yapılan araştırmada, ... Organisyon AŞ’nin ... Mahallesindeki ofisinde şikeyete konu ürüne rastlanmadığı belirlenmiş, ek dilekçeyle ...’na ait olduğu bildirilen ... ilçesindeki adresin konut olduğu ve halen şahsın ailesinin oturduğu belirlenmiştir. Şüphelinin kızkardeşi olduğunu bildiren ..., abisinin bir buçuk aydır ... olduğunu beyan etmiştir.
Savunması alınan şüpheli ...: “Ben ... Organizasyon A.Ş nin sahibi ve yetkilisiyim. Şirket olarak daire iç dekorasyonları yaparız. Bazen müşteriden gelen talep doğrultusunda daire içinin eşya ile döşenme işini de yaparız. Şikayete konu masa takımını bir müşterimiz fotoğrafını vererek yaptırmamazı istedi. Ben de bu işten anlamadığım için piyasadan araştırarak ...mobilya adlı işyerine gittim. Müşterinin bana verdiği fotoğrafı kendisine verip bu ürünü imal etmesini istedim. O da fotoğrafı alıp bir maliyet araştırması yapıp ona göre fiyat vereceğini söyledi. İkinci görüşmemizde sadece masa ayaklarının 20-25 tl tuttuğunu söyledi. Müşteri bu fiyatı kabul etmeyince kendisinden standart ayaklar kullanmasını istedik. O da piyasada bulunan alelade ürünleri ayak olarak kullandı. Olay bundan ibarettir. Ben müşteki firmayı tanımam. Ayakların tasarım tescilli olduğunu şimdi öğrendim. Zaten mobilya imalatı ile de bir alakam yoktur. Müşterinin isteği üzerine sipariş verilin ürün de çok pahalı olduğu için imal edilmemiştir” şeklindeki beyanla suçlamayı reddetmiştir.
...: “Ben ... Sitelerde bulunan ...Mobilya adlı iş yerini işletirim. Burada mobilya imalatı yaparım. Genellikle ürünlerimizi müşteri taleplerine göre imal ederiz. İstisnaen kendiliğimizden üretip müşteriye sunduğumuz modeller de olur. Ben müşteki ve şüpheli firmaları önceden tanımam. ... A.Ş. nin sahibi ... iş yerime gelip ürün siparişi vermesi ile tanıdım. Bana bir masa ve 12 koltuktan oluşan bir takım siparişi verdiler. Yapılacak ürünün fotoğrafını bana teslim ettiler. Verilen sipariş üzerine yaptığım hesaplamada onların istediği çelik ve paslanmaz masa ayaklarının maliyetinin 20-25 Bin TL ettiğini belirledim. Bu rakamı kendilerine söyleyince o kadar yüksek ücret ödeyemeyeceklerini masaya yakışan standart bir ayak yapmamı istediler. ben de standart ayak yaptım ve ürünü kendilerine teslim ettim.
Bana fotoğrafını ve tasarım tescil belgesi ekinde çizimini gösterdiğiniz masa ayaklarını çok pahalı olduğu için yapmadım. Az önce belirttiğim gibi standart ayak üretimi yapıp ürünü kendisine teslim ettim. Sadece bir masa takımı siparişi imal ettim. Başkaca bir ürün yapmadım. Söyleyeceklerim bundan ibarettir” demiştir.
Bütün bu veriler birlikte değerlendirildiğinde suçun işlendiğine dair mücerret iddia dışında delil bulunmadığı, özellikle taklit bir ürüne rastlanmaması ve tanık anlatımı karşısında ...’da olduğu bildirilen ve adresi belli olmayan şüpheli ...’nun ifadesinin alınmasının dosyaya ek bir katkı sağlamayacağı kanaatine varılmıştır.
İzah olunan gerekçeyle, müsnet suçtan dolayı şüpheliler hakkında kovuşturmaya yer olmadığına..." şeklinde karar verilmiştir.
Davalı vekili 01/12/2022 tarihli duruşmada müvekkili tarafından üretilmiş veya üretilen herhangi bir ürünün söz konusu olmadığını, dava konusu yapılan tasarım daha öncesinde yayınlandığını, yeni olmadığını, ek rapor aldırılmasını talep etmiştir.
Mahkememizce dosya ek rapor için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, davalıya ait http://.../ sitesinin güncel hali ile 10/07/2020 tarihli arşiv kaydına ilişkin .../web/.../http://.../ sayfası incelenmiş, dava konusu tasarımlara ait görsellerin davalıya ait web adresinde daha önce ve raporun hazırlandığı tarihte olmadığı tespit edilmiştir.
Davacı vekili 02/02/2023 tarihli duruşmada, dava dilekçesinde sunulan görselin davalıya ait web sitesinde yayınlanıp yayınlanmadığı ve davacı şirket çalışanı ...'in yer aldığı görsellerin davalıya ait web sitesinde yayınlanıp yayınlanmadığı hususlarında rapor alınmasın talep etmiştir.
Mahkememizce dosya bilişim uzmanı bilirkişiye tevdi edilmiş, davacının dava dilekçesine ekli olarak sunduğu görsellerin davalının web sitesinde 2020 yılının başından dava tarihine kadar olan zaman içerisinde yayınlanıp yayınlanmadığı hususunda rapor tanzim edilmesi istenmiş, davacının, davalıya ait "..." web sitesinde davaya konu ... tescil numaralı ... tasarım görüntüsü ve davacının dava dilekçesinde ek olarak sunduğu masa sandalye takımı görsellerinin bulunduğunu belirttiği, ... web sitesi üzerinden yapılan incelemede 01.01.2020 ile 11.01.2022 tarihleri arasındaki web sitesi arşiv kayıtlarında (...) anılan tasarıma ait görsele ve ek-2 de sunulan görsele rastlanmamıştır.
Davacın davalıya ait "..." web sitesinde ... - ... ibareli görselin olduğunu belirttiği, bu konu ile ilgili olarak da dava dosyasında ek-5 olarak ekran görüntüsü sunduğu görülmektedir. Bu kapsamda ... web sitesi üzerinden yapılan web sitesi arşiv araştırmasında 10 Mayıs 2020 tarihli arşiv kaydında ilk olarak Ekibimiz kısmında “... – ...” ibaresinin yer aldığı tespit edilmiştir. En son 15.01.2022 tarihli arşiv kaydın da yer almaktadır.
Davaya konu tasarıma ait görsel ve özellikle dava dilekçesinde ek-2 olarak belirtilen görsel için ... web sitesi üzerinden yapılan araştırmada davalının web sitesinde 2020 yılı başından dava tarihine kadar olan zaman dilimi içerisinde, anılan tasarıma ait görsele rastlanmamıştır. Dolayısıyla incelenen dönem içerisinde davalının web sitesinde yayınlanmadığı değerlendirilmiştir. Bununla beraber davacı ek-2 olarak sunduğu ekran görüntüsünün veya tasarıma ait görsellerin davalıya ait web sitesinin hangi alanında olduğunu (...), arşiv kaydının hangi adreste olduğunu belirtmediği görülmekle olup tüm web sitesi üzerinden yapılan araştırmada belirtilen görsellere rastlanmadığı tespit edilmiştir.
Netice itibariye davalı tarafından dava konusu tasarımın üretildiğinin ispatlanamadığı ve davalıya ait web sitesinde bilirkişi marifetiyle yapılan araştırma neticesinde söz konusu tasarıma ait herhangi bir görsele rastlanmadığı sonucuna varılmakla haksız rekabet ve tasarım hakkına tecavüz koşullarının oluşmadığı kanaatine varılmıştır.
Taraflarca sunulan belgeler ile tüm deliller incelenmiş, alınan rapor ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilmiş olup yukarıda açıklanan gerekçelerle, davanın reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 179,90 TL harçtan 80,70 TL harcın düşümü ile bakiye 99,20 TL bakiye karar harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiği için AAÜT uyarınca 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına,
5-Tarafların yatırdıkları gider avanslarından kalan tutarın HMK 333/1 uyarınca karar kesinleştiğinde iade işlemi yapılmak üzere tebliğden itibaren 15 gün içinde, banka hesap numarası bildirildiğinde hesaba aktarılmasına, aksi halde ... aracılığı ile adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Dair verilen karar, taraf vekillerinin yüzüne karşı 6100 sayılı HMK'nun 341. ile 345. Maddelerine göre tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde ... Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun Yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.27/04/2023

Katip ...
¸

Hakim ...
¸

¸Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu gereğince
DYS üzerinden E-İmza ile imzalanmış olup,
Ayrıca fiziki olarak imzalanmayacaktır.