ANKARA 1. FIKRI VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C. ANKARA 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2017/67
KARAR NO : 2022/373

DAVA : Patent Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 21/02/2017
KARAR TARİHİ : 17/11/2022
YAZILDIĞI TARİH : 28/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan patent hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesiyle; müvekkili şirketin tibbi ekipman tasarımları ve üretimi konusunda ülkenin önde gelen firmalardan biri olduğunu, davalı yanın haksız tescil ettirdiği patente dayalı olarak müvekkili firmaya göndermiş olduğu ihtarlar ile müvekkiline zarar vermek istediğini, davalıya ait 2008/06748 sayılı patent belgesinin tüm istemlerinin tedavi metoduna ilişkin olduğunu, 2008/06748 sayılı patent dosyasına ilişkin Rusya Patent Ofisi tarafından hazırlanan inceleme raporunun hatalı olduğunu belirtilerek, dava konusu hükümsüzlüğü talep olunan 2008/06748 sayılı patent belgesinin üçüncü kişilere devrinin, bu haklara ilişkin lisans hakları verilmesinin dava sonuçlanıncaya kadar tedbiren engellenmesini, 2008/06748 sayılı patent belgesinin 551 Sayılı KHK'nın 129. Maddesi ve bu maddenin yollamasıyla 5-10. Maddeleri uyarınca hükümsüzlüğüne ve sicilden terkin edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı şirket vekili cevap dilekçesiyle; davanın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacı tarafın müvekkili şirketin 2008/06748 sayılı patenti hakkında bilgi sahibi iken kötü niyetle ve haksız menfaat temin etme çabası ile müvekkilinin patent hakkına tecavüz eder nitelikte 11/011/2016 tarih ve 2016/16238 sayılı “Tünel tipi fototerapi cihazı” başlıklı bir patent ile 11/11/2016 tarih ve 2016/07375 sayılı “Tünel tipi Fototerapi cihazı” başlıklı tasarım ile ilgili tescil başvurusunda bulunduğunu, davacının bu tescil taleplerine ilişkin müvekkili şirketin adına yasal yollara başvurulacağını, davacının, müvekkili şirketin patente ilişkin gerçek hak sahibi olduğunu bilmesine rağmen, haksız menfaat temin etme gayreti ile hareket ettiğini, müvekkiline ait patentteki istemlerin açık ve anlaşılır olup ürününün yenilik ve buluş basamağına haiz, sanayiye uygulanabilir nitelikte olduğu, bu nedenle de buluşun, patent verilebilirlik şartlarının tümünü taşıdığını, müvekkili şirketçe 2008/06748 başvuru numaralı patent başvurusunda istemlerin açık yazıldığı ve başvurunun kapsamının aşılmadığını, davaya konu olan 2008/06748 sayılı başvurunun şekli inceleme, araştırma ve inceleme aşamalarını başarıyla geçtiğini, müvekkili şirkete ait buluşun, “Tünel tip fototerapi cihazının doktor veya hemşire kontrolü gerekmeden bebeğin bulunduğu ortam sıcaklığını sürekli olarak kontrol altında tutmayı ve ortam sıcaklığına bağlı olarak hayati tehlike yaşamasını engellemeyi sağlayan güvenlik tekniği ile ilgili olduğunu, 2008/06748 başvurun numaralı patentin istemleri incelendiğin de tedavi usulünün değil cihazın çalışma şekline ait teknik yönün korunma istendiğinin açıkça görüldüğünü, müvekkilin 2008/06748 no lu patent isteminde yer alan istemlerin ve koruma kapsamının davacı tarafça hükümsüzlük taleplerinin delili olarak sunulan dokümanlardan çok farklı olduğunu belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
YARGILAMA:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; davalı adına tescilli bulunan patentin yeni ve buluş basamağına haiz olup olmadığı hükümsüzlük şartlarının oluşup oluşmadığı noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
Davanın açılmasını müteakip tarafların dava, cevap, cevaba cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, tescil ve başvuru dosyaları ile Alâkalı ticaret sicil kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, taraflar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip taraf vekillerine tahkikat ve yargılamının geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
Bilirkişi kurulunca düzenlenen 07/05/2018 tarihli raporda özetle:
dava dosyasında yapılan incelemeler ve değerlendirmeler neticesinde dava konusu ... B patent belgesinin 2 ila 4 no lu istemlerinin tedavi metoduna ilişkin olduğu,1 no lu isteminin yenilik vasfı bulunmadığı ve 1 ila 4 no lu istemlerinin buluş basamağı olmadığı, bu sebeple 551 sayılı KHK'nın 129 (a) maddesi uyarınca hükümsüzlük koşullarının oluştuğu, takdirin mahkemeye ait olduğu bildirilmiştir.
Bilirkişi kurulunca düzenlenen 04/11/2019 tarihli ek raporda özetle; dosyaya sunulan yeni dokümanların da dikkate alınmasıyla davaya konu ... B patent belgesinin 1 ila 4 no.lu istemlerinin buluş basamağı kriterlerine sahip olmadığı, takdirin mahkemeye ait olduğu bildirilmiştir.
Bilirkişi kurulunca düzenlenen 06/01/2022 tarihli ek raporda özetle; dosyaya sunulan Türkçe tercümelerin de dikkate alınmasıyla davaya konu ... B patent belgesinin tüm istemlerinin buluş basamağı kriterlerine sahip olmadığı, takdirin mahkemeye ait olduğu bildirilmiştir.
Bilirkişi kurulunca düzenlenen 18/05/2022 tarihli raporda ve 28/07/2022 tarihli ek raporda özetle: davalıya ait ... B sayılı patent belgesinin 1 - 4 no lu istemlerinin yenilik vasfına sahip olduğu, ancak buluş basamağı kriterine sahip olmadığı bu nedenle hükümsüzlük koşullarının oluştuğu, takdirin mahkemeye ait olduğu bildirilmiştir.
Bilirkişi raporlarının her iki tarafın iddia ve savunmasının kapsamı, taraf delilleri, marka kapsamları dikkate alınarak düzelendiği, hüküm kurmaya yeterli incelemenin yapıldığı, raporun usul ve yasaya aykırı yönünün bulunmadığı, hukuki değerlendirme nihai olarak mahkememizce yapılacağından yeniden rapor alınmasını gerektirir yön bulunmadığı anlaşılmıştır.
GEREKÇE:
551 Sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 5. Maddesine göre; yeni, tekniğin bilinen durumunu aşan ve sanayiye uygulanabilir olan buluşlar, patent verilerek korunur. Aynı KHK’nın 7. Maddesine göre Tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluş yenidir. Tekniğin bilinen durumu, patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgilerden oluşur. Anılan KHK’nın 9. Maddesine göre buluş, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzman tarafından, tekniğin bilinen durumundan aşikar bir şekilde çıkarılamayan bir faaliyet sonucu gerçekleşmiş ise, tekniğin bilinen durumunun aşıldığı kabul edilir. 10. Maddeye göre buluş, tarım dahil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikte ise, sanayiye uygulanabilir olduğu kabul edilir.
551 sayılı KHK'nın 129 maddesinde Hükümsüzlük Halleri:
a -Patent konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci ila 10 uncu maddelerinde belirtilen, patent verilebilirlik şartlarına sahip olmadığı ispat edilmişse;
b -Buluşun, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda bir uzmanın onu uygulamaya koyabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlanmadığı ispat edilmişse;
c - Patent konusunun, yapılmış olan başvurunun kapsamı dışına çıktığı veya patentin 45 inci madde anlamında ayrılmış olan bir başvuruya veya 12 inci maddeye göre yapılan bir başvuruya dayandığı ve onların kapsamlarını aştığı ispat edilmişse;
d -Patent sahibinin, 11 inci maddeye göre patent isteme hakkına sahip bulunmadığı ispat edilmişse. Patent sahibinin, 11 inci maddeye göre patent isteme hakkına sahip bulunmadığı hakkındaki iddia, ancak, buluşu yapan veya halefleri tarafından ileri sürülebilir.
Bu durumda, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesi hükmü uygulanır.
Hükümsüzlük nedenleri patentin sadece bir bölümüne ilişkin bulunuyorsa, sadece o bölümü etkileyen istem veya istemlerin iptali suretiyle, kısmi hükümsüzlüğe karar verilir. Bir istemin kısmen hükümsüzlüğüne karar verilemez.
Kısmi hükümsüzlük sonucu, patent ile korunan buluşun iptal edilmeyen istem veya istemleri, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci ila 7 inci madde hükümlerine uygun olması halinde, patent, bu kısım için geçerli kalır.” şeklindedir.
Bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde;
Davalıya ait 06/09/2008 tarihinden itibaren 20 yıl süre ile geçerliliğe sahip ... no.lu patent tünel tipi fototerapide sıcaklık regülasyonu ile otomatik güvenlik sistemi ile ilgili olup, söz konusu patent tescili 4 istemden oluşmakta olup bu istemlerden 1 nolu istem bağımsız diğerleri bağımlı istem olarak tanımlanmıştır.
... B sayılı patente ilişkin istemler aşağıdaki şekildedir.
İstem 1- Tünel tip fototerapide (1) sıcaklık regülasyonu için otomatik güvenlik sistemi olup, özelliği; tünel tip fototerapide (1) bebeğin bulunduğu ortam sıcaklığını bir sıcaklık sensörü (3) yardımıyla ölçülmekte ve ortamın sıcaklık değerine bağlı olarak kontrol paneli (5) tarafından üst bölüm soğutma fanları (6), alt bölüm soğutma fanları (7), fototerapinin üst parçasının (2) , elektrik motoru (8) yardımıyla otomatik yükseltilmesi ve fototerapi lambalarının (9) kapatılması işlemleri devreye sokulmaktadır.
İstem 2- İstem 1' e göre tünel tip fototerapide (1) sıcaklık regülasyonu için otomatik güvenlik sistemi olup, özelliği; kontrol panel(5) tarafından, ortam sıcaklığı 32 C olduğunda üst bölüm soğutma fanlarını (6) ve ortam sıcaklığı 34 C olduğunda alt bölüm soğutma fanlarının (7) devreye sokulmasıdır.
İstem 3- İstem 1 ve İstem 2'ye göre tünel tip fototerapide (1) sıcaklık regülasyonu için otomatik güvenlik sitemi olup özelliği; kontrol panel, (5) tarafından ortam sıcaklığı 35 C olduğunda fototerapi üst parçasının (2) yüksekliğinin otomatik olarak 10 cm yükseltilmesi, ortam sıcaklığı 36 C olduğunda fototerapi üst parçasının (2) yüksekliğinin 10 cm daha otomatik olarak yükseltilmesidir.
İstem 4- İstem 1, İstem 2 ve İstem 3'e gör tünel tip fototerapide (1) sıcaklık regülasyonu için otomatik güvenlik sistemi olup özelliği; kontrol paneli (5) tarafından, ortam sıcaklığı 37 C 'yi geçtiğinde fototerapi lambalarının kapatılması ve ortam sıcaklığı 37 Cnin altına düşene kadar tedaviye ara verilmesi işlemidir.
Bilirkişi raporlarında da izah edildiği üzere;
Davacı tarafından dosyaya sunulan hükümsüzlük iddialarına ilişkin delillerin; ...sayılı patent, .... sayılı patent, .... sayılı patent,.... sayılı patent, ... sayılı patent, .... sayılı patent, ... sayılı patent, ... sayılı patent, ... sayılı patent, ... sayılı patent, .... sayılı patent, U...... sayılı patent ve .... sayılı patent olduğu; söz konusu patent dokümanlarının tamamının davaya konu patent belgesinin koruma tarihinden önceki tarihli olduğundan tekniğin bilinen durumuna dâhil olduğu ve yenilik incelemesinde kullanılabilecek dokümanlar oldukları; ayrıca, söz konusu dokümanların incelenmesinde dava konusu buluşa en yakın dokümanlar olarak Rus Patent Ofisi tarafından hazırlanan inceleme raporunda ...no lu doküman olarak belirlenmiş ise de, mahkememizce dava konusu buluşa en yakın doküman olarak davacının delil olarak dosyaya sunduğu US64647 15 sayılı doküman belirlenmiş, delil olarak dava dosyasına sunulan diğer dokümanların ise buluşun ilgili olduğu teknik alanda, tekniğin bilinen durumunu gösteren dokümanlar olduğu ancak buluşun yenilik özelliğini tek başlarına ortadan kaldıracak nitelikte olmadıkları anlaşılmıştır.
2008/6748 nolu patent istemleri ile ...sayılı patentin yenilik karşılaştırılması: ... B sayılı patentin 1 no lu bağımsız istemindeki teknik — özelliklerin tamamı ...sayılı patent dokümanında bulunmadığı, bu nedenle, ... B sayılı patent belgesinin 1 no.lu bağımsız istemindeki özelliklerin tamamı söz konusu dokümanda bulunmadığından; söz konusu doküman karşısında ... B sayılı patent belgesinin 1 no lu bağımsız istemi yenilik niteliğine sahip olduğu anlaşılmaktadır.
2008/6748 nolu patent istemleri ile ... sayılı patentin yenilik karşılaştırması: ... B sayılı patentin 1 no lu bağımsız istemindeki teknik özelliklerin tamamı ... sayılı patent dokümanında bulunmamaktadır. Bu nedenle, ... B sayılı patent belgesinin 1 no.lu bağımsız istemindeki özelliklerin tamamı söz konusu dokümanda bulunmadığından; söz konusu doküman karşısında ... B sayılı patent belgesinin 1 no lu bağımsız istemi yenilik niteliğine sahiptir. Dava konusu ... B sayılı patentin 1 no lu bağımsız istemi yeni olduğundan 2-4 no lu bağlı istemler de yenilik niteliğine sahiptir. Bu nedenle, söz konusu patentin hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi için patentlenebilirlik kriterlerinden buluş basamağı kriterinin incelenmesi gereklidir.
Bu aşamada, “elektrik motoru yardımıyla otomatik olarak yükseltilebilen fototerapi üst parçası” özelliğinin ...ve ... sayılı patent dokümanlarının her ikisinde de bulunmadığı ancak dava dosyasında delil olarak bulunan ........ no lu dokümanlarda bulunduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle, “elektrik motoru yardımıyla otomatik olarak yükseltilebilen fototerapi üst parçası”nın bulunduğu söz konusu dokümanlar ile ilgili açıklama yapılması uygun olacaktır.
... sayılı patent dokümanı: ... sayılı patent dokümanı bebek kuvözü ve bebek ısıtıcısı işlevlerini aynı anda gören bir cihaz ile ilgilidir. Söz konusu dokümanda bir elektrik motorunun cihazın 12 no lu üst parçasını üst ve alt konumları arasında otomatik olarak — hareket ettirebildiğinden bahsedilmektedir. Ayrıca söz konusu dokümanda bir kontrol modülü (36 no lu parça) vasıtasıyla cihazın çeşitli işlevlerinin yerine getirildiğinden bahsedilmektedir.
... sayılı patent dokümanı: Söz konusu patent dokümanı bebek bakım aparatı kanopilerinin kaldırma mekanizmaları ile ilgilidir.. Ayrıca bir kontrol modülünün (3 no lu parça) cihazın farklı işlevlerini yerine getirdiğinden bahsedilmektedir.
... sayılı patent dokümanı:Söz konusu doküman bebek bakım cihazlarında güvenlik sistemleri ile ilgilidir. Bu dokümanda bir kontrol sistemi vasıtasıyla çalıştırılan bir elektrik motoru (42 no lu parça) yardımıyla dikey ve otomatik olarak hareket ettirilebilen bir kanopiden (26 no lu parça) bahsedilmektedir.
... sayılı patent dokümanı: Söz konusu dokümanın konusu kuvöz ve bebek ısıtma cihazlarında güvenlik tertibatına ilişkindir. Bu dokümanda bir elektrik motoru yardımıyla yükseltilebilen ve alçaltabilen bir üst parçadan bahsedilmektedir. Ayrıca söz konusu dokümanda bir merkezi işletim sistemi de mevcuttur.
..., ..., .... veya U....sayılı önceki teknik dokümanlarının incelenmesinde dokümanların tamamının bebek kuvözleri veya bebek bakım cihazları ile ilgili olduğu ve dokümanların tamamında bir kontrol birimi ile birlikte otomatik olarak yükseltilip alçaltabilen bir üst parçanın mevcut olduğu tespit edilmiştir.
... B sayılı patentin çözümünü amaçladığı objektif teknik problem yenidoğan bebeklerin tünel tip fototerapi cihazında bakım yapıldığı esnada cihazın aşırı ısınması sonucu yenidoğan bebek için oluşabilecek tehlikeyi önleyerek yenidoğan bebeğin ısı güvenliğinin sağlanmasıdır. Söz konusu teknik problemin, buluş konusu yapılanma ile ortam sıcaklığının yükseldiğinde sıcaklık sensörünün otomatik olarak devreye girerek lambaları kapatması ve fototerapi üst kapağının otomatik olarak yukarı kaldırılması ile çözüldüğü tespit edilmiştir.
Dava konusu buluşa en yakın doküman olarak belirlenen ... sayılı dokümanda fototerapi üst parçasının elektrik motoru yardımıyla otomatik olarak yukarı kaldırılması özelliği bulunduğu, bu özelliğin sağladığı teknik etkinin yenidoğan bebeğin ısı güvenliğinin otomatik olarak sağlanması ve güvenlik tehdidinin ortadan kaldırılmasına ilişkin olduğu, teknikte uzman bir kişi için ... dokümanındaki öğretiden yola çıkarak yenidoğan bebeğin ısı güvenliğini sağlamak üzere söz konusu patent dokümanındaki mevcut kuvöz yapılanmasına ek olarak ..., ..., ..veya ... dokümanların herhangi birisindeki otomatik kaldırma mekanizmasını adapte etmesinin aşikar olduğu, bu nedenle ... B sayılı patentin 1 no lu isteminin buluş basamağı kriterine sahip olmadığı; ayrıca, İstem 1 'e bağlı olan 2-4 no lu istemlerin incelenmesinde, söz konusu istemlerde belirtilen spesifik değerlerin bilinen tekniğe kıyasla nasıl bir teknik avantaj getirdiğine ilişkin 2008/06748 no lu başvuruya ait tarifname takımında herhangi bir test ya da deney sonucu bulunmadığı, test veya deney sonucu bulunmadığı için önceki teknik verileri ile herhangi bir karşılaştırma yapılamadığı bu nedenle, söz konusu değerlerin teknikte uzman kişi için rutin uygulamalar arasında olduğu ve beklenmedik bir teknik etki yaratmayacağı; 4 no lu İstemde açıkça tedavi yönteminden bahsedildiği tespit edilse de tedavi metodunun patent ile korunmayacağından hareketle istemlerde korunması istenilen, belirtilen değerlerin asıl olarak buluş konusu cihazın çalışma şekliyle ilgili parametreler olduğu da dikkate alınarak ... B sayılı patente ait 1-4 no lu istemlerin (istemlerin tamamının) yeni olduğu ancak patentlenebilirlik kriterlerinden buluş basamağı kriteri taşımadığı; davalıya ait ... B sayılı patent belgesinin 1-4 no lu istemlerinin yenilik vasfına sahip olduğu, ancak buluş basamağı kriterine sahip olmadığı bu nedenle hükümsüzlük koşullarının oluştuğu kabul edilmiş, açıklanan nedenlerle davanın kabulüne karar verilerek aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere:
1-Davanın kabulü ile,
TR 2008/06748 B sayılı patentin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine,
2-Harçlar Yasasına göre hesaplanan 80,70-TL karar harcından peşin alınan 31,40-TL’nin mahsubu ile bakiye 49,30-TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap olunan takdiren 15.000,00-TL maktu ücreti vekâletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacının yapmış olduğu ve aşağıda dökümü gösterilen 16.001,02-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Yatırılan ve kullanılmayan gider avansının, hükmün kesinleşmesini müteakip re'sen yatırana iadesine (HMK m.333),
Dair verilen karar, hazır olan taraf vekillerinin yüzüne karşı, tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal süre içinde Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup, usulen anlatıldı. 17/11/2022

Katip ... Hakim ...
¸ ¸
MASRAF DÖKÜMÜ
İLK MASRAF : 67,40-TL
GİDER AVANSI :15.933,80-TL
TOPLAM :16.001,02-TL