İNCELEME ve GEREKÇE: Dava TTK'nun 818/1-s maddesi delaletiyle 757 ila 763 maddeleri ile 764/1 maddesinde düzenlenen zayi nedeni ile çek iptali davasıdır.6102 sayılı TTK'nun 651 ve TTK 'nun 818/s bendi yollaması ile aynı Kanunun 757 ve devamı maddelerine göre açılacak kıymetli evrakın zayi nedeniyle iptali istemine ilişkin davalarda, dava açma yetkisi lehtar ve yetkili hamiline tanınmış olup, keşidecinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle iptal davalarında amacın, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olduğu gözetildiğinde, keşidecinin kendisine ibraz edilmek üzere iptal kararı istemesi bu yolun kanunda öngörülen konuluş amacı ile bağdaşmaz. Davacı, kendisinin keşidecisi olduğu -----numaralı çekin zayi nedeniyle iptalini talep etmiş olup, davayı keşideci sıfatıyla açmıştır....
TTK' nın 651. ve izleyen maddeleri uyarınca kambiyo senetlerinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı lehtar ve hamile tanınmış bir haktır. Tüm izah edilen nedenler çerçevesinde; davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde beyan edildiği üzere dava konusu çeklerin keşidecisinin davacı ... olup, 33 adet boş çek yaprağının davacı uhdesinde iken kaybolduğu, bu durumda davacı ...' nin yetkili hamil çek alacaklısı konumunda olmadığı, zayi nedeniyle çek iptali davasının ancak alacaklı sıfatını taşıyan yetkili hamil tarafından veya lehtar tarafından açılabileceği, keşideci tarafından dava açma yetkisi olmadığı, yine ayrıca boş ve imzasız çek evrakı olması nedeniyle tedavüle el verişli bir kombiyo senedi olmadığından çek iptal davası açılmasında da hukuki bir yarar bulunmadığı anlaşılmakla, davanın reddine dair karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Dava dilekçesinde özetle; davacı tarafından Garanti BBVA Beşevler şubesinden almış olduğu çekin zayi olmasından bahisle iptali talep edilmiştir. Hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı alacak hakkının çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK'nın 757 ve devamı maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil, hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir çek tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin ve bu bağlamda çek hesabı sahibinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle aşağıdaki şekilde davanın reddine karar vermek gerekmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/433 Esas KARAR NO : 2021/1034 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 23/06/2021 KARAR TARİHİ : 19/11/2021 Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda, tüm dosya incelendi. İDDİA VE TALEP: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin ticari ilişkiden kaynaklanan alacağına karşılık dava dışı ... dan 2 adet çek aldığını, bu çeklerin davacı şirket çalışanının cebinde unutulması ve eşyaların çamaşır makinesinde yıkanması sonucu kullanılamayacak hale geldiğini belirterek çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DAVA: Dava, 6102 sayılı TTK'nın 818/1(s). maddesi delaletiyle, aynı Kanunun 757. vd. maddelerine dayalı zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/731 Esas KARAR NO : 2023/414 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 19/10/2022 KARAR TARİHİ : 04/07/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali) dava dosyası incelendi; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA :Davacı dava dilekçesinde özetle, keşidecisi ... Ltd şirketi arasında plım satım karşılığında ... Bankası ... Şubesi ... tarihli 17000,00 TL bedelli çek düzenlendiğini, çeki kaybettiğini, kaybalan çekin arkasında ciro yoktur. Çekin arka yüzü karşı fjrma işlem yapılmadığı için boş olduğunu, Herhangi bir ciro bulunmadığını, Çek üzerinde şirketimin kaşe ve cirosu olmadığını, Çekin 3. Kişilerir| eline geçerek, kullanılması ve tahsili mümkün olacağını, söz konusu çekin üzerine ödeme yasağı konularak çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava, TTK 818/s. Maddesi yollaması ile çeklerde uygulanması gereken 757 vd. Maddelerine göre açılmış, zayi nedeni ile çek iptali davasıdır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2023/613 Esas KARAR NO:2024/223 DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ: 01/09/2023 KARAR TARİHİ: 28/02/2024 Mahkememizde görülen Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA:Davacı dava dilekçesinde; Kendi çeki olan -------- çekini rızası dışında düşürmek suretiyle kaybettiğini, Rızası dışında zayi olan çek nedeniyle bu davayı açma zarüretinde bulunduğunu belirterek rıza hilafına elinden çıkan kıymetli evrakın çekin durumunun taspiti ile çekin 3. Kişilerin eline geçmesi halinde mağdur olacağından yargılama neticesinde dava konusu------ çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/357 Esas KARAR NO : 2022/699 DAVA : Çek İptali DAVA TARİHİ : 07/06/2022 KARAR TARİHİ : 16/11/2022 Mahkememizde görülmekte olan Çek İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... Bankası A.Ş. ... Şubesine ait 13/06/2020 keşide tarihli, 7.500,00 TL bedelli, ... seri çek numaralı, keşidecisi ... LİMİTED ŞİRKETİ, lehtarı ... olan çekin müvekkili şirket uhdesinde iken kaybolduğunu beyanla; işbu çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLER: ... A.Ş.'ne yazılan müzekkereye cevap verildiği, çekin ibraz edilmediğinin bildirildiği görüldü. İlanların yaptırıldığı, ilan sürelerinin dolmuş olduğu görülmüştür. GEREKÇE: Dava; TTK'nın 651. ve izleyen maddeleri uyarınca açılan zayi nedeniyle çek iptali isteminden ibarettir. TTK'nın 651. maddesi gereğince; Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir....
Talep, TTK 818/s. maddesi yollaması ile çeklerde uygulanması gereken 757 vd. maddelerine göre açılmış, zayi nedeniyle çek iptali talebi olup, talebe konu ... Şubesine ait ... seri numaralı, keşidecisi ... olan ... keşide tarihli ...-TL bedelli çek ile ... Şubesine ait ... seri numaralı, keşidecisi ... olan ... keşide tarihli ...-TL bedelli çek ile ilgili Ticaret Sicil Gazetesinde 3 kez ilan yapılmış, ilana ilişkin gazeteler dosyaya sunulmuş, keşide tarihinden itibaren üç aylık bekleme süresi içinde mahkememize herhangi bir başvuru olmamış ve talebe konu çek ortaya çıkmamıştır. Tüm dosya kapsamına göre, talebe konu çek yönünden zayi nedeniyle iptal koşulları gerçekleştiğinden, çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesi gerektiği sonucuna varılarak talebin kabulüne karar verilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. HÜKÜM: Neden ve kanıtları yukarıda açıklandığı üzere, 1-Davanın Kabulü ile, ... Şubesine ait ... seri numaralı, keşidecisi ... olan ... keşide tarihli ......
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: İşbu dava; zayii (kaybetme) nedeniyle kıymetli evrakın bir çeşidi olan kambiyo senedi iptali (bono iptali) davasıdır. Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir. TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir....
DELİLLER VE GEREKÇE: Zayi olduğu iddia edilen çeke ilişkin banka kayıtları celbedilerek incelenmiştir. Zayi olduğu iddia edilen çeke ilişkin gazete ilanı yapılarak evraklar dosya arasına alınmıştır. Dava; TTK'nın 651. ve izleyen maddeleri uyarınca açılan zayi nedeniyle çek iptali isteminden ibarettir. TTK'nın 651. maddesi gereğince; Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. T.T.K.'nın 651. ve izleyen maddeleri uyarınca kambiyo senetlerinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı lehtar ve hamile tanınmış bir haktır. Keşidecinin bu hakkı yoktur. Yargıtay ... Hukuk Dairesinin 2016/... Esas 2018/... Karar sayılı kararında "Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olup, mahkemece davacının iptali istenen çekte yetkili hamil olduğunu kanıtlayamadığı ve çekin elinde iken zayi olduğunu gösterir inandırıcı delilleri sunamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
