Somut olayda, taraflar arasındaki uyuşmazlıkla ilgili olarak kanunla öngörülmüş kesin yetki kuralı bulunmadığından davalının yetki itirazı “ilk itiraz” niteliğindedir. Yetkinin kesin olmadığı davalarda yetki itirazının cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir (md. 19/2). Cevap dilekçesinin, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki hafta içinde ya da mahkemece verilmiş ek süre içinde verilmesi gerekir (md.127). Somut olayda davalı şirketçe yetki ilk itirazı süresinde yapılmıştır. HMK’daki yetkiye ilişkin hükümler incelendiğinde, HMK’nın 6. maddesine göre, genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. Yerleşim yeri 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre belirlenir. 4721 sayılı TMK’nın 51. maddesinde, tüzel kişinin yerleşim yeri, kuruluş belgesinde başkaca bir hüküm bulunmadıkça işlerinin yönetildiği yer olarak tanımlanmıştır....
Yetki itirazı, esas hakkındaki itirazla birlikte yapılır, icra mahkemesi tarafından önce yetki meselesi incelenir. Mahkemece yetki itirazının kabulüne karar verilmesi halinde, yetkisizlik kararının kesinleşmesini müteakip, yetkisiz icra müdürlüğünce yapılan işlemler geçersiz olur. Borçlu, yetki itirazı ile birlikte borca itirazlarını bildirmemiş olsa bile, takibin şekline göre yetkili icra dairesince gönderilen ödeme emrinin tebliği üzerine, süresi içinde yetkili icra mahkemesine borca itirazlarını ve şikayetlerini sunabilir. Bir başka deyişle, yetkili icra dairesince, borçluya yeniden ödeme emri tebliğ edilmesi üzerine borçlu tarafından yapılacak itiraz ve şikayetler, o icra dairesinin bağlı olduğu icra mahkemesince incelenerek değerlendirilir. Bu nedenlerle Mahkemece yetki itirazının kabulüne karar verilmekle yetinilmesi isabetlidir....
Davalı vekili, yetki itirazı yönünden tanık bildirmelerine rağmen dinlenmeden yetki itirazının reddine karar verilmesi, davalı aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesi yönlerinden istinaf kanun yoluna başvurmuştur. Davacı vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle; istinaf talebinin reddi ile kararın onanmasına karar verilmesini talep etmiştir. Davalı erkek usulünce yetki itirazında bulunmuştur. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu kesin olmayan yetki itirazının bir ilk itiraz (HMK.md.116/1- a) olduğunu, ilk itirazların bir ön sorun gibi incelenmesi ve karara bağlanması gerektiğini (HMK.md.117/3) belirlemiştir. Ön sorunun incelenme yöntemi Hukuk Muhakemeleri Kanununun 164. maddesinde gösterilmiştir. Davalının yetki itirazı mahkemece ön sorun şeklinde incelenmeden yetki itirazının reddine karar verilmiştir....
Öte yandan HMK'nun 19/2 maddesine göre bu yetki kesin yetki kuralı olmadığından taraflarca süresi içerisinde usulüne uygun olarak itiraz halinde mahkemece dikkate alınır. Yine aynı madde de yetki itirazının cevap dilekçesi ile ileri sürülmesi gerektiği belirtilmiştir. Yetki itirazı ilk itirazlardan olup (HMK.md.116/1-a) davalıların, yetki itirazlarını dava dilekçesinin tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık cevap süresi içerisinde ileri sürmeleri gerekir. (HMK.md.117,317-319). Tasarrufun iptali davaları basit yargılama usulüne tabi olup yetki itirazının en geç dava dilekçesinin tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık cevap süresi içerisinde yapılması gerekir. Somut olayda, davalı borçlu vekili ve davalı 3.kişi cevap dilekçelerinde (dava dilekçesinin her iki davalıya tebliğ tarihi; 05.02.2014, her iki davalının cevap-itiraz dilekçesi tarihi 20.02.2014) davanın, taşınmazın aynına ilişkin olduğu, taşınmazın ... ... ilçesinde bulunduğu, ayrıca davalıların adreslerinin de ...'...
Davalılar ... ve ... vekili,yetki itirazında bulunarak esasa ilişkin cevap haklarının saklı tutulmasını istemiştir. Davalı şirket vekili ise, poliçe limiti ile sorumlu olduklarını ve kusur ve hasarın yapılacak bilirkişi incelemesi sonucunda ortaya çıkacağını belirtmiştir. Mahkemece yetki itirazı kabul edilerek yetkisizlik kararı verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davalılar ... ve ... vekili yetki itirazında, birden fazla mahkemeyi yetkili mahkeme göstermiş, yetkili mahkemeyi kesin olarak bildirmemiş olduğundan böyle bir yetki itirazı HUMK.nun 23/son cümlesi gereği geçersizdir. Ancak; sigortacı- nın zarar sorumlularına karşı açtığı davada; KTK.nun 110 ve Kasko Poliçesi Genel Şartlarının C.8 maddelerine göre sigorta şirketinin merkez veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acentenin bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olacağı belirtilmiştir. O halde davalılardan ... Sigorta A.Ş.'nin (......
Mahkemece yetki itirazının reddi ile davanın esasına girilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davalının geçersiz yetki itirazı esas alınarak yetkisizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenle kararın davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine, 5.3.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının çalıştığı iş sahasının....olduğunu beyanla yetki itirazında bulunmuştur. İş Mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgilidir. Bu nedenle hâkim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de resen yetkisizlik kararı verebilir. Dosya içerisinde yer alan... belgelerinde işyeri adresinin ... olarak belirtildiği görülmüştür. Mahkemece yetki itirazı hakkında bir araştırma ve değerlendirme yapılmadığı anlaşılmıştır. Tüm bu tespitlere göre Mahkemenin yetkisi hususunda oluşan şüphe karşısında; davacının çalıştığı işyerinin bulunduğu mahal kuşkuya yer vermeyecek surette tespit edilmeli ve yukarıda değinilen yetki kuralları kapsamında yetki itirazı değerlendirilmesi gerekirken yetki hususu açıklığa kavuşturulmadan işin esasına girilerek karar verilmesi hatalıdır....
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının çalıştığı iş sahasının ... olduğunu beyanla yetki itirazında bulunmuştur. İş Mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgilidir. Bu nedenle hâkim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de resen yetkisizlik kararı verebilir. Dosya içerisinde yer alan ... belgelerinde işyeri adresinin ... olarak belirtildiği görülmüştür. Mahkemece yetki itirazı hakkında bir araştırma ve değerlendirme yapılmadığı anlaşılmıştır. Tüm bu tespitlere göre Mahkemenin yetkisi hususunda oluşan şüphe karşısında; davacının çalıştığı işyerinin bulunduğu mahal kuşkuya yer vermeyecek surette tespit edilmeli ve yukarıda değinilen yetki kuralları kapsamında yetki itirazı değerlendirilmesi gerekirken yetki hususu açıklığa kavuşturulmadan işin esasına girilerek karar verilmesi hatalıdır....
Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davalı erkek süresinde ve usulüne uygun şekilde yetki itirazında bulunmuştur. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu kesin olmayan yetki itirazının bir ilk itiraz (HMK m. 116/1-a) olduğunu, ilk itirazların bir ön sorun gibi incelenmesi ve karara bağlanması gerektiğini (HMK m. 117/3) belirlemiştir. Hukuk Muhakemeleri Kanununun 164. maddesinde gösterilen şekilde ön sorunun incelenmesi gerekir. Bu nedenle, mahkemece, davalının yetki itirazının Hukuk Muhakemeleri Kanununun 164. maddesinde gösterilen şekilde incelenmesi için taraflara yetki konusunda delillerini gösterme olanağı tanınıp, gösterdikleri delilleri toplanıp tanıkları dinlendikten sonra gerçekleşecek sonucuna göre yetki itirazı hakkında bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yetki itirazının reddine karar verilip, işin esasının incelenmesi doğru görülmemiştir....
Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davalı-karşı davacı cevap süresi içerisinde yetki itirazında bulunmuştur (HMK md. 19/2). Kesin yetki kuralının söz konusu olmadığı hallerde mahkemelerin yetkisine yönelik itirazlar, ilk itirazlardan olup (6100 s. HMK m. 116/1-a) bu husus, mahkemece öncelikle ve esasa girilmeden ön sorunlar gibi incelenir ve karara bağlanır (6100 s. HMK m. 117/3). Ön sorunun incelenme yöntemi, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 164. maddesinde gösterilmiştir. Hakim, ön sorun hakkındaki kararını taraflara tefhim veya tebliğ eder (6100 s. HMK. m. 164/3). Davalı-karşı davacının yetki itirazı mahkemece ön sorun şeklinde incelenmeden karara bağlanmıştır....
