Velayetin değiştirilmesinde velayet yine ana veya babadan birinde kalırken, kaldırılmasında çocuk velayete tabi olmaktan çıkarılarak kendisine vasi de atanabilir (TMK.md.337/2). Çocuk menfaatinin korunması bakımından alınabilecek en ağır en son tedbir, velayetin kaldırılmasıdır. Velayetin kaldırılması tedbir ve kararının açıklanan ağır sonuç doğurucu özelliği göz önüne alındığında, çocuk için ortaya çıkmış bir tehlike söz konusu olmadıkça; velayetin değiştirilerek; daha önce kendisine velayet bırakılmayan eşe velayetin verilmesi tedbirinin uygulanması gerekir. Toplanan deliller yukarıda açıklanan şekilde velayetin kaldırılmasını gerektiren bir durumun varlığına yeterli olmayıp, velayetin değiştirilmesini gerektirir niteliktedir (TMK.md.183,349,351/1). Bir kanun hükmünün uygulanmasında hata yapılması bozmayı gerektirir.Ancak bu tip bir yanlışlığın giderilmesi yeniden duruşma yapılmasını gerektirmez....
GEREKÇE : Davanın konusu velayetin değiştirilmesi ve iştirak nafakası davasıdır. HMK'nun 355.maddesine göre re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırı haller dışında istinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır....
Aile Mahkemesinin 2022/1207 Esas sayılı dosya ile işbu dosyanın birleştirilmesine, çocuk Zeynep için hükmedilen iştirak nafakasının aylık 2500 TL'ye çocuk Muhammed için hükmedilen iştirak nafakasının aylık 2000 TL'ye yükseltilmesine, 50.000 TL tazminata karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; velayetin değiştirilmesi ve ortak velayet talebinin reddine, kişisel ilişki tesisine, erkeğin nafaka artırım talebi konusunda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı kadın istinaf dilekçesinde özetle; velayetin değiştirilmesi talebinin reddini, danışmanlık talebi uygulanmamasını istinaf etmiştir....
AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 10/10/2019 NUMARASI : 2018/330 ESAS-2019/1088 KARAR DAVA KONUSU : Velayetin Düzenlenmesi KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm hakkında istinaf talebinde bulunulmakla; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı-karşı davalı kadın vekili, dava dilekçesinde özetle; tarafların evlilik dışı ilişkilerinden doğan müşterek çocuğun velayetinin anneye verilmesine, çocuk ile davalı arasındaki kişisel ilişkinin davacının yanında olacak şekilde düzenlenmesine, çocuk için aylık 1.500,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Velayetin Değiştirilmesi-İştirak Nafakalarının Kaldırılması- Ödenen Nafaka Bedellerinin Tahsili Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davacı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, davacı babanın velayetin değiştirilmesi talebinin reddine dair hükme yönelik temyiz itirazları yersizdir. 2-Davacının nafakalara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Davacı dava dilekçesinde, velayetin değiştirilmesi yanında çocuklar için ödediği nafakaların geçmişe dönük olarak davalıdan tahsili ve iştirak nafakalarının kaldırılması taleplerinde de bulunmuştur. Bu isteklerin her biri ayrı ayrı harca tabidir....
fiilen onun tarafından bakılması nedeniyle dava tarihinden itibaren müşterek çocuk lehine iştirak nafakasına hükmedilmesinin usul ve yasaya uygun olduğu, tarafların ekonomik ve sosyal durumlarına, müşterek çocuğun yaşına ve ihtiyaçlarına göre iştirak nafakası miktarının da hakkaniyete uygun olduğu anlaşılmakla, davalının istinaf taleplerinin esastan reddine karar vermek gerekmekle, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : Velayetin Değiştirilmesi, İştirak Nafakası Olmadığı Takdirde Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı anne tarafından velayetin değiştirilmesi davasının reddi, kişisel ilişki düzenlemesi, yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden; davalı baba tarafından ise yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Davacı annenin velâyetin değiştirilmesi davasının reddine yönelik temyizinin incelenmesinde; Velâyetin değiştirilmesine ilişkin dava çekişmesiz yargı işidir (HMK m. 382/2-b-13). Bölge adliye mahkemesince çekişmesiz yargı işlerinde verilen kararlar kesin nitelikte olup bu kararlara karşı temyiz yoluna başvurulamaz (HMK m. 362/1-ç)....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava; velayetin değiştirilmesi talebine ilişkindir. HMK.nun 355.maddesine göre; inceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak Bölge Adliye Mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir. Taraflar 2012 yılında anlaşmalı olarak boşanmışlardır. 2007 doğumlu müşterek çocuğun velayeti tarafların anlaşması doğrultusunda anneye verilmiştir. Karar kesinleşmiştir. Velayetin düzenlenmesi ve değiştirilmesi kamu düzenine ilişkin olup, bu davalarda re'sen (kendiliğinden) araştırma ilkesi geçerlidir (HMK.md.385/2). Düzenlemede, ana ve babanın istek ve tercihlerinden önce, çocuğun bedeni, fikri ve ahlaki gelişimi önem ve öncelik taşır. Taraflar Manisa 2. Aile Mahkemesinin 2012/656 Esas - 2012/691 Karar sayılı ilam ile TMK 166/3 maddesi gereğince boşandıkları, velayetin anneye verildiği, 150,00 TL iştirak nafakasına hükmedildiği, kararın 05/12/2012 tarihinde kesinleştiği görülmüştür....
Aile Mahkemesinin 13.07.2015 tarih ve 2015/306 Esas 2015/369 Karar sayılı ve 14.07.2015 kesinleşme tarihli ilamı ile anlaşmalı olarak boşandıkları, müşterek çocukların velayetlerinin davacıya verildiği, davalı tarafça açılan velayetin değiştirilmesi ve iştirak nafakası davasının istinaf bozması neticesinde Zonguldak 1. Aile Mahkemesinin 10.07.2020 tarih ve 2019/191 Esas 2020/266 Karar sayılı kararı ile davacı birleşen davacının velayetin değiştirilmesi davasının reddine, iştirak nafakası davasının reddine karar verildiği, boşanma kararı ile talep edilmediğinden müşterek çocuklar lehine nafaka bağlanmadığı, velayetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin, çocukların bakım ve eğitim giderlerine “gücü” oranında katkıda bulunması gerektiği anlaşıldığından..."gerekçesi ile; "DAVANIN KISMEN KABULÜ İLE, tarafların müşterek çocukları BİRGE TEGİN ile ÇAĞIN İHYA'nın her biri lehine ayrı ayrı aylık 500,00.-TL'den toplam aylık 1.000,00....
Dava konusu uyuşmazlık Sultanbeyli Aile Mahkemesinin 2008/ 787 Esas 2008/818 karar sayılı 17/10/2008 kesinleşme tarihli kararı velayeti davalı babaya verilen tarafların müşterek çocuğu 20/10/2004 doğumlu Esin'in velayetin değiştirilmesine ve müşterek çocuk lehine aylık 1.000,00 TL iştirak nafakası takdirine ilişkindir. Davalı tarafından eşit velayet talep edilmiş ise de, velayetin ortak kullanılması için bu konuda taraflar arasında çekişme olmaması gerekmektedir. Taraflar arasında velayet konusunun çekişme konusu olması nedeniyle davalının ortak velayete karar verilmesi yönündeki istinaf talebinin reddine karar verilmiştir Velayetin düzenlenmesi ve değiştirilmesi kamu düzenine ilişkin olup, bu davalarda re’sen (kendiliğinden) araştırma ilkesi geçerlidir.(HMK.md.385/2). Velayet düzenlemesinde, çocukla ana ve baba yararının çatışması halinde, çocuğun yararına üstünlük tanınması gereklidir....
