Kulu Asliye Hukuk Mahkemesince, küçüğün babasının velayeti altında olması nedeniyle, yerleşim yerinin babasının ikametgahı olacağı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. Ağrı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi ise, mernisten alınan nüfus kaydına göre yaşının düzeltilmesi istenen küçüğün yerleşim yerinin ... olduğundan bahisle yetkisizlik yönünde hüküm kurmuştur. Somut olayda, davaname ile küçüğün yaşının düzeltimi talep edilmiştir. 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesinin 1/a bendinde, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının düzeltmeyi isteyen Cumhuriyet Savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılacağı hükme bağlanmıştır. Yaşının düzeltilmesi istenen çocuk, 18 yaşından küçük olup, annesinin vefat etmesi nedeniyle babasının velayeti altındadır. Yaşının düzeltilmesi talep edilenin babası olan ...'...
Çünkü çocuğun sosyal, kültürel, fiziksel ve psikolojik yönden olumlu gelişimi, ilerde toplumda zararlı davranışlarının ortaya çıkmasını da engelleyecektir (BAKTIR, Çetiner Selma, Velayet Hukuku, Ankara 2000 s.33).Çocuğun üstün yararı gereği, anne hiçbir gerekçe göstermeden, sırf velayetin kendisinde olduğunu ileri sürerek çocuğa kendi kızlık soyadının verilmesini isteyemez. Anne tarafından çocuğun soyadının değiştirilmesi davası açıldığında, çocuğun üstün yararına bakılır. Eğer çocuğun üstün yararı varsa annenin kızlık soyadı çocuğa verilebilir. Üstün yarar yoksa davanın reddine karar verilmelidir....
Gereği görüşüldü: DAVA DİLEKÇESİ : Davacı ilk derece mahkemesine ibraz etmiş olduğu dava dilekçesinde özetle; Davalının eski eşi olduğunu, boşandıklarını, davalının kasten adam öldürmek suçundan 25 yıl ceza aldığını, hükmün kesinleştiğini bildirmiş ve davalı ile müşterek çocukları olan Efe'nin zarar görmemesi için soyadının, kendi soyadı ile değiştirilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEME TARAFINDAN YAPILAN İŞLEMLER: Dava Bursa 1. Aile Mahkemesi'nin 2017/1192 Esas sayısında açılmıştır. Mahkemece yapılan yargılamada; Davacının, davalının olumsuz davranışları nedeniyle velayeti kendisine verilen çocuğun soyadının değiştirilmesi talebi ile davayı açtığı, Yargıtay 2....
in velayeti altında bırakılmıştır. Vasi adayı 23.06.2022 tarihli dilekçesi ile, küçüğe dedesi olduğunu ve 2 yıldır bakım ve gözetiminin kendisi tarafından karşılandığını belirterek küçüğe kendisinin vasi olarak atanmasına karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece 29.08.2022 tarihli ek karar ile, küçüğün yerleşim yeri adresinin ... olduğu gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir. B. Büyükçekmece 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 05.10.2022 Tarihli ve 2022/2839 Esas, 2022/2195 Karar Sayılı Kararı Adres değişikliği talebinin bulunmadığı gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir. II. GEREKÇE A. Uyuşmazlık Uyuşmazlık, 4721 sayılı Kanun’un 404 üncü maddesi uyarınca kısıtlanan küçüğün vasisinin değiştirilmesi istemine ilişkindir. B. İlgili Hukuk 1....
Sulh Hukuk Mahkemesince, kısıtlı adayı küçüğün MERNİS adresinin “.....” olduğundan bahisle yetkisizlik kararı verilmiştir. ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesince yapılan emniyet araştırmaları sonucu küçüğün “.....”de davacı teyzesi ile ikamet ettiği gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir. Türk Medenî Kanununun 411. maddesine göre, “Vesayet işlerinde yetki, küçüğün veya kısıtlının yerleşim yerindeki vesayet dairelerine aittir. “Aynı Kanunun 19/1. maddesi uyarınca “Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.” Türk Medenî Kanununun 21. maddesine göre “Velâyet altında bulunan çocuğun yerleşim yeri çocuğun kendisine bırakıldığı ana veya babanın yerleşim yeridir”. Dava dilekçesine ekli nüfus kayıt örneğinden kısıtlı adayı ...'nun velayetinin annesi ....'a verildiği anlaşılmaktadır. Bu halde, yetkili mahkeme, velayeti kullanan anne ...'ın yerleşim yeri mahkemesidir....
nün, doğumla kazandığı "..." aile soyadının velayet hakkı kapsamında annenin ikinci evliliği sonrası edindiği "...." soyadı ile değiştirilmesi talebidir ve dava velayet hakkına dayanılarak açılmıştır. Başka bir ifade ile, soyadının değiştirilmesi talep edilen ..., ergin kişi değil, çocuktur. Davacı annenin velayeti altındadır. Buna göre; taraflar arasındaki uyuşmazlık, evlilik birliği içinde doğan, boşanma ilamıyla velayeti anneye verilen cocuğun, evlilik içinde doğumla kazandığı soyadının, davacı annesinin soyadı ile değiştirilmesinin mümkün olup olmadığı noktasındadır. Çocuğun soyadı TMK'nun soybağının hükümleri başlıklı beşinci ayırımda yer alan 321 ve devamı maddelerinde, velayet hakkı ve kapsamı ise, 6. ayırımda yer alan 335 ve devamı maddelerinde düzenlendiğine göre, görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi mi, yoksa Aile Mahkemesi mi olduğu hususunun öncelikle çözümlenmesi gerekir....
Çocuğun soyadının annenin soyadı ile değiştirilmesi halinde, üstün yararı bakımından ruhsal gelişiminin olumsuz etkileneceği ileri sürülmediği gibi, aksine çocuğun soyadının annenin soyadıyla değiştirilmesinde çocuğun üstün yararının bulunduğu anlaşılmaktadır. Anayasa Mahkemesi'nin benzer olaylarda verdiği hak ihlaline ilişkin kararları da gözetilerek davanın kabulüne karar vermek gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmayıp hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeple Adana Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince verilen 10/02/2020 tarih, 2018/1375 esas ve 2020/272 karar sayılı esastan ret kararının KALDIRILMASINA, Adana 8....
nin soyadının değiştirilmesi konusunda açtığı davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulü doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 22.11.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Aile Mahkemesince ise, küçüğün babasının sağ olduğu ve velayetin takdirinin aile mahkemesine ait olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiş ise de, öncelikle sulh hukuk mahkemesince askıda olan velayet konusunda küçüğün babası dinlenerek velayeti alma isteminin olması halinde aile mahkemesine ihbarda bulunarak velayete ilişkin dava sonucunun bekletici mesele yapılması, aksi halde vasilik yönünden gerekli kararı vermesi gerekirken, baba dinlenmeksizin görevsizlik kararı verilemeyeceği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. 4721 sayılı TMK'nın “Vesayet işlerinde yetki başlığı altındaki 411. maddesinde, “Vesayet işlerinde yetki küçüğün veya kısıtlının yerleşim yerindeki vesayet dairelerine aittir.” denilmektedir. Yine aynı Kanunun altıncı ayırımın velâyet başlığı altında düzenlenen bölümünde 337. maddesinde "Ana ve baba evli değilse velâyet anaya aittir....
Anayasa Mahkemesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 321. maddesindeki “Çocuk, ana ve baba evli ise ailenin soyadını taşır." hükmünün Anayasaya aykırı olmadığına karar vermiş, buradaki “aile soyadı” deyiminden babanın soyadının anlaşılacağını belirtmiştir. (AYM, 02.07.2009, 2005/114 E. -2009/105 K.). Velayet hakkının kapsamı Türk Medeni Kanunun 339. maddesinde düzenlenmiş olup buna göre velayetin kapsamında yer alan çocuğun adının ana ve babası tarafından konulacağı belirtilmiştir. Somut olayda, dava dilekçesinde küçük olup velayeti annede bulunan ... 'nun "Kestane" olan soyadının "..." olarak değiştirilmesi istenmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Evlilik birliği içinde doğan çocuğun doğumla kazandığı "..." aile soyadının velayet hakkı kapsamında annenin boşanma sonrası edindiği "Tınal" soyadı ile değiştirilmesi talebidir ve dava velayet hakkına dayanılarak açılmıştır. Başka bir ifade ile, soyadının değiştirilmesi talep edilen Asya Su ergin kişi değil, çocuktur....