Anayasa Mahkemesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 321. maddesindeki “Çocuk, ana ve baba evli ise ailenin soyadını taşır." hükmünün Anayasaya aykırı olmadığına karar vermiş, buradaki “aile soyadı” deyiminden babanın soyadının anlaşılacağını belirtmiştir (AYM. 02.07.2009, 2005/114 E. -2009/105 K.). Velayet hakkının kapsamı Türk Medeni Kanunun 339. maddesinde düzenlenmiş olup buna göre velayetin kapsamında yer alan çocuğun adının ana ve babası tarafından konulacağı belirtilmiştir. Somut olayda, dava dilekçesinde küçük olup velayeti annede bulunan ... ve ... 'in " ... " olan soyadının " ... " olarak değiştirilmesi istenmiş, mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. Evlilik birliği içinde doğan çocukların doğumla kazandığı " ... " aile soyadının velayet hakkı kapsamında annenin boşanma sonrası edindiği " ... " soyadı ile değiştirilmesi talebidir ve dava velayet hakkına dayanılarak açılmıştır. Başka bir ifade ile, soyadının değiştirilmesi talep edilen ... ve ......
Anayasa Mahkemesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 321. maddesindeki “Çocuk, ana ve baba evli ise ailenin soyadını taşır." hükmünün Anayasa'ya aykırı olmadığına karar vermiş, buradaki “aile soyadı” deyiminden babanın soyadının anlaşılacağını belirtmiştir (AYM, 02.07.2009, 2005/114 E. -2009/105 K.). Velayet hakkının kapsamı Türk Medeni Kanunu'nun 339. maddesinde düzenlenmiş olup buna göre velayetin kapsamında yer alan çocuğun adının ana ve babası tarafından konulacağı belirtilmiştir. Somut olayda, dava dilekçesinde küçük olup velayeti annede bulunan Poyraz'ın "Durmaz" olan soyadının "Hanoğlu" olarak değiştirilmesi istenmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Evlilik birliği içinde doğan çocukların doğumla kazandığı ''Durmaz " aile soyadının velayet hakkı kapsamında annenin boşanma sonrası edindiği ".... soyadı ile değiştirilmesi talebiyle velayet hakkına dayanılarak açılmıştır....
Anayasa Mahkemesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 321. maddesindeki “Çocuk, ana ve baba evli ise ailenin soyadını taşır." hükmünün Anayasaya aykırı olmadığına karar vermiş, buradaki “aile soyadı” deyiminden babanın soyadının anlaşılacağını belirtmiştir. (AYM, 02.07.2009, 2005/114 E. -2009/105 K.). Velayet hakkının kapsamı Türk Medeni Kanunun 339. maddesinde düzenlenmiş olup buna göre velayetin kapsamında yer alan çocuğun adının ana ve babası tarafından konulacağı belirtilmiştir. Somut olayda, dava dilekçesinde küçük olup velayeti annede bulunan ... ile boşanmadan sonra doğan ve evlilik birliğine tescil edilen ve baba soyadını alan ..." olan soyadının "..." olarak değiştirilmesi istenmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Dava, evlilik birliği içinde doğan çocuğun doğumla kazandığı "Özkan" aile soyadının velayet hakkı kapsamında annenin boşanma sonrası edindiği "..." soyadı ile değiştirilmesi talebine ilişkindir ve velayet hakkına dayanılarak açılmıştır....
in evliliklerinden soyadının değiştirilmesi istenen 21.06.1998 doğumlu ...'in dünyaya geldiği, davacı ... ile dava dışı ...'in ... Merkez ... Aile Mahkemesinin 31.05.2007 gün ve 2006/417-2007/633 sayılı kararı ile boşandıkları ve ...'in velayetinin anası ... ...'...
in evliliklerinden soyadının değiştirilmesi istenen 21.06.1998 doğumlu ...'in dünyaya geldiği, davacı ... ile dava dışı ...'in ... Merkez ... Aile Mahkemesinin 31.05.2007 gün ve 2006/417-2007/633 sayılı kararı ile boşandıkları ve ...'in velayetinin anası ... ...'...
Mahkemece, sadece davacının soyadının değiştirilmesi ile yetinilmesi gerekirken, davacının eş ve reşit olmayan çocukların da soyadının değiştirilmesine karar verilmesi, yine davaya dahil edilen ...'ın ad ve soyadının karar başlığında gösterilmemiş olması doğru değil ise de, bu yanılgıların düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, hüküm fıkrasının, 2. bendinin tamamen metinden çıkartılarak birinci bendin sonuna, bu değişikliğin eşi ... TC Kimlik No'lu ... ve velayeti altındaki kızı ... TC Kimlik No'lu ...'a teşmiline, yine gerekçeli kararın başlık kısmına davacıdan sonra gelmek üzere "DAVAYA KATILAN: ..." yazılmak suretiyle düzeltilmesine ve düzeltilmiş bu şekli ile hükmün ONANMASINA, 12.04.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde davacının, davalı ... ile gayriresmi birlikteliğinden olan velayeti altındaki çocuklarının ... olan soyadlarının davalının soyadı gibi "..." olarak değiştirilmesi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı ... İdaresi tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı vekili dava dilekçesinde; ..., ..., ..., ..., ... adlı çocukların evlilik dışı doğmuş olmaları nedeniyle anneleri ...'ın soyadını taşıdıklarını oysa babaları olan ... ile birlikte kaldıkları ve giderlerinin baba tarafından karşılandığı, soyadlarının babanın soyadı olmamasının davacıların yaşantılarını olumsuz etkilediğini belirterek adı geçen çocukların nüfus kaydındaki ... soyadının ... olarak değiştirilmesini istemiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir....
Kulu Asliye Hukuk Mahkemesince, küçüğün babasının velayeti altında olması nedeniyle, yerleşim yerinin babasının ikametgahı olacağı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. Ağrı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi ise, mernisten alınan nüfus kaydına göre yaşının düzeltilmesi istenen küçüğün yerleşim yerinin ... olduğundan bahisle yetkisizlik yönünde hüküm kurmuştur. Somut olayda, davaname ile küçüğün yaşının düzeltimi talep edilmiştir. 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesinin 1/a bendinde, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının düzeltmeyi isteyen Cumhuriyet Savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılacağı hükme bağlanmıştır. Yaşının düzeltilmesi istenen çocuk, 18 yaşından küçük olup, annesinin vefat etmesi nedeniyle babasının velayeti altındadır. Yaşının düzeltilmesi talep edilenin babası olan ...'...
TMK'nın 335 ve devamı maddeleri uyarınca velayet, çocukların bakım, eğitim, öğretim ve korunması ile temsil görevlerini kapsar. Velayet, aynı zamanda ana babanın velayeti altındaki çocukların kişiliklerine ve mallarına ilişkin hakları, ödevleri, yetkileri ve yükümlülükleri de içerir. Ana ve babanın çocukların kişiliklerine ilişkin hak ve ödevleri, özellikle çocukların şahıslarına bakmak, onları görüp gözetmek, geçimlerini sağlamak, yetiştirilmelerini ve eğitimlerini gerçekleştirmektir. Bu bağlamda sağlayacağı eğitim ile istenilen ölçüde dürüst, kötü alışkanlıklardan uzak, iyi ahlak sahibi, çalışkan ve bilgili bir insan olarak yetiştirmek hak ve yükümlülüğü bulunmaktadır.Velayetin düzenlenmesinde asıl olan, küçüğün yararını korumak ve geleceğini güvence altına almaktır. Bununla birlikte velayetin kaldırılması ve değiştirilmesi şartları gerçekleşmedikçe, ana ve babanın velayet görevlerine müdahale olunamaz. Velayete ilişkin kararlar kesin hüküm oluşturmaz....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı Nüfus İdaresi temsilcisi yasal süresi içerisinde verdiği istinaf dilekçesinde özetle; davacının bu davayı açmasına yasal engel bulunduğunu, boşanma ile velayet hakkının anneye verilmesinin çocuğun soyadı değişimi için başlı başına haklı bir neden oluşturmadığını, çocuğun ergin olunca açacağı yada babanın açacağı soyadı değişimi davası dışında (TMK m. 27) çocuğun soyadının değişmesine imkan bulunmadığını belirtilerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dava, velayet hakkına sahip annenin ortak çocuğun soyadının kendi soyadı ile değiştirilmesi istemine ilişkindir....
