Noterliğinin 01/05/2003 tarih ve 07743 yevmiye sayılı düzenleme şeklinde vasiyetnamede imzaları bulunan tanıklar ve davalılar hakkında vasiyetin sahte olarak tanzim edildiği hususunda suç duyurusunda bulunduğunu, vasiyetnamede murisin kendisine ait tam imzanın olmamasının vasiyetin iptali için geçerli bir neden olduğunu, vasiyetnamenin davalılar tarafından kardeşlerinin kimliği kullanılmak suretiyle başka bir şahıs götürülmek suretiyle sahte tanzim edildiğini, vasiyetnamenin muris tarafından yapılmış olması halinde ise vasiyet lehine olan kardeşleri ve tanıkların cebir, tehdit ve baskısı ile vasiyetnamenin yapıldığını, geçersiz olduğunu, vasiyeti kabul etmediğini belirterek usul ve yasalara aykırı olarak düzenlenmiş olan vasiyetnamenin iptalini, mümkün olmadığı takdirde vasiyetnamenin mahfuz hissesi oranında iptali ile tenkisini talep etmiştir....
HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ: VASİYETNAMENİN İPTALİ-TENKİS Taraflar arasındaki davadan dolayı ... Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 23.05.2019 gün ve 383-845 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmiş olmakla, dosya tetkik olunarak gereği düşünüldü. -KARAR- Dava, vasiyetnamenin iptali olmazsa tenkis isteğine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, vasiyetnamenin iptali isteğinin reddine, tenkis isteğinin kabulüne karar verilmiş; Bölge Adliye Mahkemesince davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : VASİYETNAMENİN İPTALİ-TENKİS Taraflar arasında birleştirilerek görülen vasiyetnamenin iptali, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece vasiyetnamelerin iptali isteği yönünden davanın reddine, tenkis isteği yönünden davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Asıl ve birleştirilen dava, vasiyetnamenin iptali olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir. Asıl ve birleştirilen davada davacılar, mirasbırakanları Melahat Sezer'in 27.7.2001 tarihli vasiyetname ile 1570 parsel sayılı taşınmazda bulunan 3,4 ve 12 nolu bağımsız bölümler ile Halkbankasında bulunan parasını davalı ......
Vasiyetnamenin iptali davası sonucunda verilecek hüküm, vasiyetnamenin yerine getirilmesine ilişkin bu davanın sonucunu etkileyecek niteliktedir. Buna göre mahkemece; yukarıda açıklanan ilkeler ışığında, aralarındaki bağlantı nedeniyle vasiyetnamenin iptali - tenkis davasının sonucunda verilecek hükmün kesinleşmesinin bekletici sorun yapılması ve ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davanın dava şartı yokluğu nedeni ile usulden reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiştir. (bknz. Yargıtay 3. H.D. 2020/12247 E. 2021/404 K., 2017/15816 E. 2019/1850 K. Sayılı ilamları) Kabule göre de vasiyetnamenin tenfizine ilişkin davalar ayni bir hak bahşeder nitelikte olduğundan nispi harca tabidirler....
nun (müvekkili davacının) lehine vasiyet edilen cemiyet tarafından misafir edilmesini istediğini beyanla vasiyetnamenin, maddi vakıalar ve gelişmeler birlikte değerlendirilerek yorumlanması ve davalı cemiyetin davacıya bakma yükümlülüğünün bulunduğunun tespitine karar verilmesi talep ve dava edilmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesi ile; davacı ile müvekkili cemiyetin tenkis protokolü imzaladıklarını, bununla vasiyetnamenin hükümsüz kaldığını, artık vasiyetnamenin yorumlanmasının istenemeyeceğini ileri sürerek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davacı ve davalı arasında yapılmış olan tenkis protokolüne göre davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir....
İhtisas Kurulunun raporuna göre murisin işlem tarihinde fiil ehliyetini haiz olduğunun kabul edildiği anlaşılmakla vasiyetnamenin iptali açısından davacıların davalarını ispatlayamadığı, tenkis talebine gelindiğinde ise, miras bırakanın mal varlığının tamamına ilişkin teker teker tespit yapılarak alınan rapor doğrultusunda seçimlik tercih hakkı para olarak kullanıldığı ve ipotek açısından muvazaa iddiası kanıtlanamadığı gerekçesi ile davanın kısmen kabul, kısmen reddi ile; davacıların, davalılar ... ve ...'a yönelik vasiyetnamenin iptali ve iptale bağlı tapu iptali ve tescile yönelik asli taleplerinin reddine, vasiyetnamenin tenkisi yönündeki feri taleplerinin kabulü ile, 29.166,31 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek davacılara ödenmesine, davacıların davalı ...'a yönelik muvazaa nedeniyle ipoteğin fekki taleplerinin reddine karar verilmiş, karar davalılar vekilince temyiz edilmiştir....
Davalı, vasiyetnamenin tüm yasal şekil ve esas şartlarını taşıdığını, ayrıca vasiyetçinin düzenlediği vasiyetnamede saklı paya tecavüzün söz konusu olmadığını belirterek, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, vasiyetnamenin iptali, aksi takdirde tenkisine ilişkindir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacının aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Bilindiği gibi; tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (teberru) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır....
Bu nedenle mahkemece, vasiyetnamenin aslı görülerek ve tamamı getirtilip incelenmek suretiyle iddialar hakkında karar verilmesi gerekirken fotokopi olan 3 sayfadan ibaret suret incelenmek suretiyle karar verilmesi doğru görülmemiştir... " gerekçesi ile bozulmuş , mahkemece bozma kararına uyulmuştur . Mahkemece, iptal nedeni bulunmadığından vasiyetnamenin iptali talebinin reddine, murisin çocukları arasında denkleştirme yaptığından tenkis talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. TMK'nın 535 inci maddesi; “Mirasbırakan vasiyetnameyi bizzat okuyamaz veya imzalayamazsa, memur vasiyetnameyi iki tanığın önünde ona okur ve bunun üzerine mirasbırakan vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan eder....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; tenkis talepleri hakkında hiçbir değerlendirme yapılmadan hüküm oluşturulduğunu, uzman mütaalasının göz ardı edildiğini, murisin okuma yazma bilmediğini, gözlerinin de yeterince görmediğini belirterek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : Türk Medeni Kanununun 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; ehliyetsizlik, vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir....
ın beyanlarından da anlaşılacağı üzere yasanın aramış olduğu şartların vasiyetnamenin düzenlenmesi sırasında yerine getirilmediği mirasbırakanın vasiyetnameyi okuduğunu ve bunun son arzularını içerdiğini memur huzurunda tanıklara beyan etmediği kanunun belirlediği merasimin geçerlilik şartı olduğu herhangi bir eksikliğin vasiyetnameyi geçersiz kılacağı gerekçesi ile davanın kabulüne, vasiyetnamenin iptaline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. TMK.nun 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; 1- Ehliyetsizlik, 2- Vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, 3- Tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, 4- Tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir. TMK'nun 557. maddesinde sayılan sebeplerin bulunması halinde vasiyetnamenin iptali gerekir....
