Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacılar vekili dava dilekçesinde, müvekkillerinin ... Köprülü ... Paşa Vakfı’nın galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduklarının tespitine karar verilmesini istemiş, mahkemece dava konusu vakfın vakfiyesinde evlada galle bırakılmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Dosya içindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; dava konusu edilen ... Sadrazam Köprülü ... Paşa Vakfı'na ait Evaili Zilhicce 1071 tarihli Vakfiyede galle fazlası evlada bırakılmamış ise de, vakfeden, eşi ...’ye günlük ikiyüzelli, kızları ..., ... ve ...’ya günlük yüzellişer akçe vazife karşılığı olmadan ücret ödenmesini, kızlarının ölümü halinde bu paranın kız erkek ayrımı yapılmadan eşit olarak evladına verilmesini öngörmüştür....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri, 5737 sayılı ... Kanunu'nun (5737 sayılı Kanun) 3, 6 ve 76 ıncı maddeleri, ... Yönetmeliğinin 23, 28, 53 ve 55 inci maddeleri, 24.02.1943 tarihli ve 1942/27 Esas, 1943/11 Karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 3....
Davacılar, mahkeme kararlarına dayanarak galle fazlası alan vakıf evladı olan kişiler ile irsi bağını, nüfus kayıtları ve veraset belgeleri ile kanıtlamış durumda olup, ilk vakıf kurucusu ile irtibat kurulması gerekmemektedir. Böylece davacıların galle fazlasına müstehak vakıf evladı oldukları anlaşılmakla araştırılacak başkaca hususun kalmadığı sonucuna ulaşılarak davanın kabulüne dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur. " gerekçesiyle; " 1- Davanın kabulü ile ; Davacılar T3 ve T1'in Kayseri'de kurulu Mülhak T7 galle fazlasına müstehak evladı olduklarının TESPİTİNE, karar verilmiştir."...
Dava, galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 5737 sayılı Vakıflar Yasası’nın 3. maddesine göre mazbut vakıflar, bu kanun uyarınca Genel Müdürlükçe (Vakıflar Genel Müdürlüğü) yönetilecek ve temsil edilecek vakıflar ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince Vakıflar Genel Müdürlüğünce yönetilen vakıflar olarak tanımlanmıştır. Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliğine göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir....
Galle fazlası evlada şart kılınan vakıflarda galle fazlasının alınabilmesi için açılan davada öncelikle vakfeden ile soybağının ispatlanması, sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Yani bu tür davalarda incelenecek ilk husus; davacılar ile vakfeden arasında iddia edildiği üzere kan bağı yolu ile soybağı mevcut olup olmadığı, eğer soybağı kurulabiliyorsa ikinci aşamada vakfiyelerde galle fazlası için öngörülen şartların somut olayda davacılar yönünden gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması olacaktır. Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden; davacı ile vakfeden arasındaki soybağı, ... 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/113-2012/246 sayılı ilamı ile dava konusu vakfın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduklarının tespitine karar verilen ... ve diğerlerinin üst soyu ... ve ...'den olma 1858 doğumlu ... ile davacının üst soyu ... ve ... kızı 1865 doğumlu ...'nin (Hatice ...) kardeş olmaları dolayısı ile kurulduğu anlaşılmaktadır....
Ancak mahkemece galle istemi yönünden yapılan inceleme yetersiz olup öncelikle dava konusu vakıftan galle alan evlat listesi ve dayanakları belgeler Vakıflar Genel Müdürlüğünden getirtilip, davacının gidilebildiği kadar üst soyunu gösterir nüfus kayıtlarının da nüfus müdürlüğünden istenerek ve varsa davacı tarafça sunulacak bütün bilgi ve belgeler toplandıktan sonra vakıf hukuku konusunda uzman bir başka bilirkişiden rapor alınmak suretiyle davacının dava konusu vakfın vakfiyesindeki galleye ilişkin şartları taşıyıp taşımadığının denetime elverişli bir şekilde araştırılıp oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yetersiz araştırma ile galle istemi yönünden de davanın kabulüne karar verilmiş olması, Doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Galle Fazlasına Mütehak ve Tevliyete Ehil Vakıf Evladı Tespiti İstemli Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın ... ile ... yönünden husumetten reddine, diğer yönü ile kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Dava dilekçesinde, davacı ...'in mülhak Alemizade .... Vakfı'nın tevliyete ehil ve galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenmiş; mahkemece, davanın kısmen kabulüne dair verilen karar davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Mahkemece, vakfiyede galle fazlası için batın şartı bulunduğu ve davacılara göre ön batında sağ vakıf evladı gerekçesi ile davanın kısmen kabulü ile galle fazlasına ilişkin talebin reddine, davacıların vakıf evladı olduklarına dair istemin ise kabulüne karar verilmiş, hükme karşı davalı ... vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf istemi esastan reddedilmiş, bu kez davalı ... vekili tarafından Bölge Adliye Mahkemesi kararı temyiz edilmiştir. Dava, Vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir....
ün eldeki bu davada davacının ve müdahillerin babası olduğu anlaşıldığından, davacıların ve müdahillerin adı geçen vakfın evladı olduklarının tespitinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak; Dava konusu edilen mazbut vakfa ait vakfiyede (vakıf senedinde) vakıf evladının vakfın gelir fazlasına (galleye) hak kazanması için batın koşulu öngörülmüş, başka bir anlatımla galle fazlasının ön batında vakıf evladı varken sonraki batında olan evladın galle alamaması koşulu ile evlada bırakılmış bulunmaktadır. Dosyaya getirtilen nüfus kayıtlarına göre davacıların halası ...'nın sağ olduğu anlaşılmaktadır. Bu durum karşısında mahkemece davacıların galleye ilişkin istemlerinin reddi ile salt vakıf evladı olduklarının tespitine hükmedilmesi gerekirken, galleye müstehak vakıf evladı olduklarının da tespitine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
Mahkemece yapılan yargılama sonunda verilen 08.11.2005 günlü ve 2005/139-477 sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne, ... 31.03.2005 (dava) tarihinden itibaren galle fazlasının ve intifa haklarının davacı ...'e ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir. Taraf vekillerinin temyizi üzerine hüküm, Dairemizin 17.07.2006 gün ve 2006/5314-6187 sayılı kararı ile üç nedenle bozulmuş, yerel mahkemece bozma kararına uyulmuştur. Yargıtay'ın bozma kararına uyulduğuna göre mahkemece yapılacak iş, bozma nedenleri çerçevesinde değerlendirme yapılıp oluşacak sonuç doğrultusunda karar vermek olmalıdır....
