Sürekli işçi kadrolarına geçirilenlerden; geçişten önce toplu iş sözleşmesi bulunmadığından kadroya geçirildiği tarihte yürürlükte olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerinin geçerli olduğu işçiler ile geçiş işleminden önce yapılan ve geçişten sonra yararlanmaya devam ettiği toplu iş sözleşmesi bulunmakla birlikte bu madde kapsamındaki idarelerde alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin bitiminden önce toplu iş sözleşmesi sona eren işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal hakları, bu madde kapsamındaki idarelerde geçisten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesine göre belirlenir....
Hukuk Dairesi 2023/14925 E. , 2023/12538 K."İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi SAYISI : 2022/1337 E., 2023/98 K. KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddi İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. ... Mahkemesi SAYISI : 2022/178 E., 2022/262 K. Taraflar arasındaki toplu ... sözleşmesinin yorumu davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesince ....07.2023 tarihli ek karar ile temyiz dilekçesinin süreden reddine karar verilmiştir....
Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu Şerhi (1971), ... 1971, s. 299, ..., İş Hukuku, 2.bs. ... ...i Yayınları No: 374, 1975, s.563.) görüşü yanında, yetki belgesinin de hükümsüz kalacağı yönünde görüş vardır(... İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 22. Bası, İstanbul, Beta Yayını, 2009, s.625. Aynı yönde Kenan Tunçomağ, İş Hukuku, Cilt II İstanbul, Hukuk Fakültesi Yayın No: 609, 1980, s. 291., ... Grev Oylaması,...... S.2, İstanbul, 1975, s. 209, ... Grev Oylaması, ... 1997, s.95, ... Yasal Grevin Üye Kaybı Nedeniyle Mahkemece Sona Erdirilmesinin Koşulları ve Bunun Yetki Belgesine Etkisi, ... Aralık 2006, s.238,)....
K A R Ş I O Y Davacı işçi, iş sözleşmesi ile belirlenen temel ücretinin toplu iş sözleşmesi ile düşürüldüğünü, sonrasında toplu iş sözleşmesi ile belirlenen ücret artışlarının düşük ücrete yapıldığını, bu durumum eşit işlem borcuna aykırılık oluşturduğunu ileri sürerek ücret farkı ile ikramiye fark alacaklarının tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı işveren, toplu iş sözleşmesi ile davacının gelirlerinde artış meydana geldiğini, toplu iş sözleşmesi ile kararlaştırılan tüm ücret ve sosyal yardımlarının ödendiğini savunmuştur. Mahkemece, iş sözleşmesinin işçi lehine kararlaştırılan ücretin toplu iş sözleşmesi ile düşürülemeyeceği gerekçesiyle ücret ve ikramiye farkı isteklerinin kabulüne karar verilmiştir. Taraflar arasında imzalanan iş sözleşmesi ile yevmiye belirlenmiş ve davacı işçi bu kapsamda çalışmıştır....
Hizmet akitlerinin toplu iş sözleşmesine aykırı hükümlerinin yerini toplu iş sözleşmesindeki hükümler alır. Hizmet akdinde düzenlenmeyen hususlarda toplu iş sözleşmesindeki hükümler uygulanır. Toplu iş sözleşmesinde hizmet akitlerine aykırı hükümlerin bulunması halinde hizmet akdinin işçi lehindeki hükümleri geçerlidir…” düzenlemesi yer almaktadır. Yukarıdaki hüküm “işçi lehine şart ilkesi” olarak adlandırılan kuralın Türk İş Hukukundaki pozitif yansımasını oluşturmaktadır. Söz konusu hüküm gereğince normlar hiyerarşisinde iş sözleşmesine nazaran daha üstte bulunan toplu iş sözleşmeleri hükümleri yerine iş sözleşmeleri hükümleri ancak işçi lehine olmak koşuluyla uygulanma kabiliyetine sahiptir. Bir başka ifadeyle iş sözleşmesi ile toplu iş sözleşmesi karşı karşıya geldiğinde yani aynı konuda iş sözleşmesi ile toplu iş sözleşmesinde farklı düzenlemeler yer aldığında iş sözleşmesi hükmü daha işçi lehine olmak koşuluyla somut olaya tatbik edilebilir....
Hizmet akitlerinin toplu iş sözleşmesine aykırı hükümlerinin yerini toplu iş sözleşmesindeki hükümler alır. Hizmet akdinde düzenlenmeyen hususlarda toplu iş sözleşmesindeki hükümler uygulanır. Toplu iş sözleşmesinde hizmet akitlerine aykırı hükümlerin bulunması halinde hizmet akdinin işçi lehindeki hükümleri geçerlidir…” düzenlemesi yer almaktadır. Yukarıdaki hüküm “işçi lehine şart ilkesi” olarak adlandırılan kuralın Türk İş Hukukundaki pozitif yansımasını oluşturmaktadır. Söz konusu hüküm gereğince normlar hiyerarşisinde iş sözleşmesine nazaran daha üstte bulunan toplu iş sözleşmeleri hükümleri yerine iş sözleşmeleri hükümleri ancak işçi lehine olmak koşuluyla uygulanma kabiliyetine sahiptir. Bir başka ifadeyle iş sözleşmesi ile toplu iş sözleşmesi karşı karşıya geldiğinde yani aynı konuda iş sözleşmesi ile toplu iş sözleşmesinde farklı düzenlemeler yer aldığında iş sözleşmesi hükmü daha işçi lehine olmak koşuluyla somut olaya tatbik edilebilir....
Gerçekten, toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi olan kişilerin bu yetkileri devam ettiği sürece toplu iş sözleşmesi hükümlerinde değişiklik yapmaları kural olarak mümkündür. Toplu iş sözleşmesi yetkisi olan yanlar, aralarında yapacakları bir ek protokolla gelecekteki haklarda artışı ve hatta bir azalmayı kararlaştırabilirler. Ne var ki toplu iş sözleşmesinde yapılacak olan değişiklikler kural olarak geçmişe etkili olamayacaktır. Toplu iş sözleşmesinin tarafları arasında yapılan bu değişiklikler yapıldıkları tarihten ileriye dönük olarak sonuçlarını doğurur....
Devralan işverenin işyeri ya da işyerlerinde uygulanan bir toplu iş sözleşmesi yok ise; devralınan işyerinde yürürlükteki toplu iş sözleşmesinden doğan hak ve borçlar, yeni bir toplu iş sözleşmesi yapılıncaya kadar toplu iş sözleşmesi hükmü olarak devam eder. Toplu iş sözleşmesi bulunmayan bir işyerinin işletme toplu iş sözleşmesi tarafı olan bir işverence devralınması durumunda işyeri, işletme toplu iş sözleşmesi kapsamına girer." düzenlemesini içermektedir.Davacı, ... Devlet Hastanesinde değişen alt işverenler nezdinde 26.08.2011 tarihinde veri giriş elemanı olarak çalışmaya başlamıştır....
Gerçekten, toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi olan kişilerin bu yetkileri devam ettiği sürece toplu iş sözleşmesi hükümlerinde değişiklik yapmaları kural olarak mümkündür (Hukuk Genel Kurulu, 15.05.2013 gün ve 2013/22-540 E., 2013/727 K.). Toplu İş Sözleşmesi yetkisi olan yanlar, aralarında yapacakları bir ek protokolle gelecekteki haklarda artışı ve hatta bir azalmayı kararlaştırabilirler (Tunçomağ K./Centel T.: İş Hukukunun Esasları, İstanbul 2008, s.369). Ne var ki, toplu iş sözleşmesinde yapılacak olan değişiklikler kural olarak geçmişe etkili olamayacaktır. Toplu İş Sözleşmesinin tarafları arasında yapılan bu değişiklikler yapıldıkları tarihten ileriye dönük olarak sonuçlarını doğurur....
Sendikası'na üye olduğunu, devir nedeni ile iş kolu değişikliği olmasından dolayı yeni çalıştığı davalı kurumda örgütlü Yol İş Sendikası'na 31/03/2014 tarihinde üye olduğunu, Yol İş Sendikası ile davalı kurum arasında 01/03/2013 - 28/02/2015 tarihleri arasında yürürlükte bulunan 4. dönem grup Toplu İş Sözleşmesi imzalandığını, ancak müvekkilinin söz konusu sendikaya üye olmasına rağmen davalı işveren tarafından Toplu İş Sözleşmesi'ndeki hükümlerin müvekkilinin lehine uygulanmadığını, bunun üzerine Toplu İş Sözleşmesi'den kaynaklanan alacak ve fark alacaklarının ödenmesi için davalı işverene müracaat etmiş isede davalı işveren tarafından talebinin geri çevrildiğini, davalı işverenin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda "Toplu İş Sözleşmesinin Hükmü" 36. maddesi ile "Toplu İş Sözleşmesi'den yararlanma" 39. maddesi ve 01/03/2013-28/02/2015 tarihleri arasında yürürlükte bulunan 4. dönem grup Toplu İş Sözleşmesi'nin 4. maddesi hükümlerini hiçe sayarak Toplu İş Sözleşmesi hükümlerini...
