(Muhalif) I- YARGILAMA SÜRECİ Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 713 üncü maddesinin 2'inci fıkrasında düzenlenen ancak, Anayasa Mahkemesinin 17.03.2011 tarihli kararıyla, Anayasaya aykırı bulunarak iptal edilen "..ölmüş" hukuksal sebebine dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Davacı vekili; Burdur İli, ... İlçesi, ... Köyü'nde kayıtlı 618 parsel sayılı taşınmazın tapu maliki ... tarafından 1966 yılında haricen davacıya satıldığını, bu tarihten itibaren davacının malik sıfatı ile zilyet olduğunu, tapu maliki ...’nın 1970 yılında öldüğünü, tapunun hukuki kıymetini kaybettiğini, bu nedenle davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Bir kısım davalı, davanın reddini savunmuştur. İlk derece mahkemesi, davanın kabulüne karar vermiştir. Davalılardan ... kararı temyiz etmiştir....

Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek davanın kabulüne karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre davalılardan Maliye Hazinesi vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2. Dava TMK’nin 713/1-2. maddelerindeki ölüm ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği hukuki nedenine dayanan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Tapu siciline kayıtlı taşınmazların malik sütunundaki kaydın değiştirilmesine ilişkin iptal ve tescil davaları tapuda malik olarak kaydı bulunan kişi ya da kişilere karşı, şayet bu kişiler ölü iseler mirasçılarına karşı açılır. Davada davalılar arasında gösterilmiş olan Maliye Hazinesi dava konusu taşınmazda malik değildir....

TMK'nın 713/2. maddesindeki yollama nedeniyle bu tür davaların aynı maddenin diğer fıkralarında yazılı koşullara tabi olması gerektiği sonucuna ulaşılır. Aynı maddenin 3. fıkrasındaki "tescil davası" sözcüğünün 1. ve 2. fıkraya göre açılacak davaları kapsadığının kabulü gerekir. (Yargıtay HGK.nın 17.02.2010 tarih, 2010/8-58 Esas, 2010/78 Karar, ... - İ. ..., Zilyetlik-Tescil-Tapu İptali Davaları, 1983-Sh; 1451). Buna göre gerek yasal hasım durumunda bulunan Hazine ve diğer kamu tüzel kişileri ve gerekse iptal ve tescil isteği nedeniyle davada taraf durumunu almış bulunan kayıt malikinin mirasçıları davalılar harç, avukatlık ücreti ve diğer yargılama giderlerinden sorumlu tutulamazlar. Eksik harcın davacıdan alınmasına, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına ve davacı yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına karar verilmesi gerekir....

KARAR Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine, temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararında yazılı gerekçelere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE, kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 14/12/2021 tarihinde oy çokluğu ile karar verildi. KARŞI OY Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 713 üncü maddesinin 2 inci fıkrasında düzenlendiği halde, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen ‘..ölmüş’ hukuksal sebebine dayalı tapu iptal ve tescil isteminden ibarettir. Dava konusu taşınmaz, tapuya kayıtlı olup tapu maliki dava tarihinden önce ölmüş ise de yasal mirasçıları mevcut olup davada da kendilerine husumet yöneltilmiştir....

Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulü ile davaya konu taşınmazlarda ... adına olan tapu kayıtlarının iptaliyle davacılar murisi Veli’nin mirasçılık belgesindeki miras payları oranında davacılar adına tesciline karar verilmiş, hüküm, süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, TMK'nin 713/2. maddesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Hemen belirtilmelidir ki; kural olarak tapu iptali ve tescil davalarında, dava kayıt malikine, kayıt maliki ölmüş ise, saptanacak mirasçılarına yöneltilerek açılır. TMK'nin 713/2. maddesi uyarınca açılan tapu iptali ve tescil davalarında, taraf teşkilinin yargılama sırasında yerine getirilmesi de mümkündür. Davada taraf teşkili sağlanmadan işin esası hakkında hüküm kurulamaz (HGK'nin 22.02.2012 tarihli ve 2011/8-763 Esas, 2012/85 Karar sayılı kararı). Ayrıca, kural olarak TMK'nin 713/2. maddesine dayalı olarak açılan davalarda kayyımın yeri bulunmamaktadır....

Eldeki dava Anayasa Mahkemesi’nin TMK.’nın 713/2 maddesindeki “ölmüş ya da” fıkralarını iptal ettikten sonra açılmıştır. İptal kararı ile TMK. 599. Maddesi uyarınca mirasbırakanlarının ölümü ile mülkiyet hakkı geçen ve bilinen mirasçıların varolan mülkiyet haklarının devam edeceği açıktır. Dava tarihinde uygulanacak bir kural kalmamıştır. Artık davacının zilyetliğinin önemi yoktur. TMK. 599 ve 992 maddeleri uyarınca varolan mülkiyet hakkı, zilyetlikle beklenen mülkiyet hakkından önce gelir ve hukuken iptal kararı ile korunmuştur. 6.3. Anayasa’nın 152. maddesi uyarınca somut norm denetimi yapıldığından, Anayasa’nın Üstünlüğü ilkesi uyarınca, uyuşmazlığa bakan hakim, iptal kararına uymak ve iptal edilen kanun hükmünü uygulamamak zorundadır. Yargıtay ve Danıştay’ın istikrar kazanan kararlarında da bu husus kabul edilmiştir. Dava tarihinden önce iptal edilmiş bir kanun maddesine dayalı olarak karar vermek mümkün değildir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil ... ile ... ve ... aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kabulüne dair ... Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 21.07.2010 gün ve 22/235 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalılar vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü: KARAR Davacı vekili, dava konusu 284 ada 16 parselin 20 yılı aşkın süredir vekil edeninin zilyetliğinde bulunduğunu, kayıt maliki görünen ... ve ...'in 20 yılı aşkın süre önce öldüklerini, tapuda intikal yaptırılmadığını ve TMK'nun 713/2.maddesinde yazılı koşulların gerçekleştiğini açıklayarak iptal ve tescil isteğinde bulunmuştur....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ YRG.GELİŞ TARİHİ: -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava, Türk Medeni Kanununun 713/2.maddesine dayalı olarak tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 09.02.2012 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2012 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 8.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden 8.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE,28.12.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

Diğer taraftan, davacı taraf, 15.11.2007 ve 17.03.2008 havale tarihli dilekçelerinde de, açıkça davanın 4721 sayılı TMK’nın 713/2. maddesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkin olduğunu bildirmişlerdir. Şu haliyle, iddianın ileri sürülüşüne ve dosya kapsamına göre, eldeki dava, 4721 sayılı TMK’nın 713/2. maddesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkin olup, kadastro tespitinden önceki hukuki sebeplere dayanılarak açılan bir tapu iptali ve tescil davası bulunmadığına göre, Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesinde öngörülen hak düşürücü sürenin somut olayda uygulanma olanağı bulunmamaktadır....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil ... ile ... ve müşterekleri aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kabulüne dair Antalya 1.Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 20.12.2010 gün ve 202/470 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalılar vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü: KARAR Davacı ... vekili, davalıların miras bırakanı ...’ın öldüğü tarihten itibaren dava konusu parsellerde intikal yapılmadığını, tapu kayıtlarının hukuki kıymetini yitirdiğini açıklayarak, TMK.nun 713/2. maddesi uyarınca 212 ve 214 parsellerde davalıların miras bırakanına ait 12000/ 720000’er paylı tapu kayıtlarının iptali ile vekil edeni adına tesciline karar verilmesini istemiştir....