Taraflar arasındaki asıl dava Kurum işleminin iptali ile borçlu olmadığının tespiti, birleşen dava ise yersiz ödemelerin tahsili istemine ilişkin olup, yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmiştir. Kararın davalı-birleşen dava davacısı Kurum vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir....
Devlet Hastanesinin 24.07.2013 tarihli raporu ile çalışma gücü kaybı %38 olarak tespit edildiği,özürlü aylığının yeniden bağlanması için gerekli olan %40 çalışma gücü kaybı şartını sağlamadığından özürlü aylığının bağlanmadığı anlaşılmaktadır.Davacı tarafından aylığının kesilmesine ilişkin kurum işleminin iptali, çalışma gücü kaybının ve aylığa hak kazandığının tespiti ile kesilme tarihinden itibaren biriken aylıklarının ödenmesi talebiyle açılan davada;Davacının %43 oranında engelli olduğunu belirten 3. ... İhtisas Kurulunun 04.01.2016 tarihli raporu esas alınarak kurum işleminin iptali ile yaşlılık aylığına hak kazandığının ve 22.09.2012 tarihinden itibaren kesilen aylığın yeniden bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmiştir....
İş Mahkemesi'nin 2015/1919 E sayılı dosyasından verilen kararın istinaf veya temyiz aşamasında bozulma ihtimali bulunduğu hususu Yerel Mahkemece diğerlendirilmeden yazılı şekilde hüküm tesisi yasaya ve usule aykırı olduğunu, -Son olarak, Yerel Mahkemece kabule göre davacı lehine nispi vekalet ücretine takdir edilmesi de yasal mevzuata aykırı olduğunu, kabul anlamına gelmemek üzere, iş bu dosyada davacı lehine ancak maktu vekalet ücretine hükmedilebileceğini, -İstinaf talebine konu iş bu dosyadaki uyuşmazlık kurum işleminin iptali ve davacının maluliyetinin tespiti noktasında olup iş bu dava bir tespit davası olduğunu, bu sebeple, Yerel Mahkemece yanılgı değerlendirme yapılarak, açılan tespit davasının bir eda davası olarak değerlendirilerek kurum aleyhine nispi vekalet ücretine takdir edilmesinin hatalı olduğunu, -Arz ve izah edilen sebeplerle, istinaf talebinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE: İşbu dava Kurum İşleminin İptali İstemine ilişkindir....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, aksine Kurum işleminin iptali ile kesilen maluliyet aylığın kesildiği tarihten itibaren bağlanması ile Kurum'a karşı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulü ile davalı kurum işleminin iptaline, davacı ...'ın %60 oranında malûl olduğunun ve maluliyet başlangıç tarihinin 25.06.2004 olduğunun tespitine, karar verilmiştir....
Mahkemesi Davacı, Kuruma prim borcu bulunmadığının tespitine, aksi yöndeki Kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi. K A R A R 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, kararın dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalı Kurum'un aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine, 2-Davacı; davalı Kurum'un yapılandırma işleminin iptaline ilişkin işleminin iptali ile Kurum'a borçlu olmadığının tespitini istemiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Yerel Mahkemenin Kurum işleminin iptaline ve davacının borçlu olmadığının tespitine ilişkin kararı yerindedir....
DAVA KONUSU : (Kurum İşleminin İptali İstemli) KARAR : GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : İDDİANIN ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı kurumca, davacının yetim aylığının boşandığı eşi ile birlikte yaşadığının tespit edildiği gerekçesiyle kesildiğini, ödenmeyen aylıkların borç çıkarıldığını, boşandığı eşiyle birlikte yaşamadığını, kurumun tespitinin dayanaksız, işleminin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, dava konusu kurum işleminin iptaline, borçlu olmadığının tespitine, ödenmeyen aylıkların farkları ve yasal faiziyle ödenmesine, yargılama giderlerinin davalı tarafa yükletilmesine, karar verilmesini talep ve dava etmiştir. SAVUNMANIN ÖZETİ: Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; husumet, derdestlik, hak düşürücü süre ve zaman aşımı definde bulunduklarını, davacının boşandığı eşiyle birlikte yaşadığının tespit edildiğini, kurum işleminin doğru olduğunu, davanın yerinde olmadığını beyanla, reddine karar verilmesini istemiştir....
Somut olayda mahkemece; her ne kadar anılan gerekçeler ile davanın reddine karar verilmişse de; davacı vekili kendisine verilen iki haftalık kesin süre içerisinde davanın Kurum işleminin iptali olarak devam etmesini ve hizmet tespiti davasının tefrik edilmesini istediklerinin bildirmiştir. Davacının iptal edilen hizmetlerinin tespitine ilişkin istemi ise davanın temelini oluşturmaktadır ki söz konusu hizmetin fiili çalışmaya dayandığı ispat edildiğinde Kurum işleminin de iptali gerekecektir. 506 sayılı Yasa'nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği gereği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay'ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir....
Taraflar arasındaki Kurum işleminin iptali ve tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 22.06.2022 tarihli ve 2022/887 Esas, 2022/1481 Karar sayılı direnme kararı davalı Sosyal Güvenlik Kurumu vekilinin temyizi üzerine, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 15.03.2023 tarihli, 2022/10-1002 Esas, 2023/196 Karar, sayılı ilâmı ile bozulmuş, yeniden yapılan yargılama sonunda, Bölge Adliye Mahkemesince karar verilmiş ve dosya tekrar Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiştir. Karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Hukuk Genel Kurulunca dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonunda gereği düşünüldü: Dava, Kurum işleminin iptali ve tespit istemine ilişkindir. Bölge Adliye Mahkemesince, “davanın kısmen kabulüne” dair verilen direnme kararı, Hukuk Genel Kurulunun yukarıda esas ve karar numarası belirtilen kararı ile bozulmuş Bölge Adliye Mahkemesince yeni bir karar verilmiştir....
Başkanlığına karşı açılmış, yaşlılık aylıklarından yapılan kesinti işleminin iptali ile kesintilerin faiziyle tahsili içerikli) tespit edilerek, tespit edilen dosyaların karar örneklerinin UYAP sistemi üzerinden eklenerek gönderilmesi gerektiği anlaşılmıştır. Bu itibarla sözü geçen eksiklikler giderildikten sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere dosyanın Daireye gönderilmesi gerekir. KARAR Açıklanan sebeplerle; Belirtilen işlemlerin yerine getirilmesi için dosyanın hükmü veren Bölge Adliye Mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 29.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi Davacı, Kurum işleminin iptaliyle, kesilen yetim aylığının tekrar bağlanmasına karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. K A R A R Dava, davacının ölen babası nedeniyle aylık almaya hak kazandığının tespiti ile Kurum tarafından boşandığı eşiyle birlikte yaşadığı gerekçesi ile bağlanmayan aylığa hak kazandığının tespiti ve aksi Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulü ile davalı kurumun 19.8.2010 tarih 2010/138 sayılı rapora esas işlemin iptali ile davacıya yeniden yetim aylığının bağlanmasına,karar verilmiştir....
