Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin açıkça borca batık olup olmadığının ve mirasçıların terekeyi kabul anlamına gelen işlemler yapıp yapmadıklarının araştırılması gerekmektedir. Türk Medeni Kanununun 605/2 maddesi hükmü gereğince mirasın hükmen reddine (terekenin borca batık olduğunun tespitine) ilişkin talepler, süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir....
Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin açıkça borca batık olup olmadığının ve mirasçıların terekeyi kabul anlamına gelen işlemler yapıp yapmadıklarının araştırılması gerekmektedir. Türk Medeni Kanununun 605/2 maddesi hükmü gereğince mirasın hükmen reddine (terekenin borca batık olduğunun tespitine) ilişkin talepler, süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir....
DEĞERLENDİRME: İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında HMK'nın 355.maddesi uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki değerlendirmeler yapılmıştır: Dava, TMK'nın 605/2.maddesinde yer alan mirasın hükmen reddi (terekenin borca batık olduğunun tespiti) isteğine ilişkindir. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2).Bu maddeye dayanan talepler süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının da bir önemi bulunmamaktadır....
GEREKÇE: Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda; Dava, terekenin borca batık olduğunun tespiti hukuksal nedenine dayalı olarak TMK.'nun 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi davasıdır. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, karara karşı dahili davalı T6 vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur. 6100 sayılı HMK'nun "İncelemenin kapsamı" başlıklı 355- (1) maddesi ile; "İnceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak, bölge adliye mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü taktirde bunu re'sen gözetir." hükmünü amir olup, bu amir hüküm uyarınca kamu düzenine aykırılık ile istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan incelemede; Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. Mirasbırakan Rafet Uzun 17/11/2016 tarihinde vefat etmiştir. Mirasbırakanın ölümü ile terekesi bütün aktif ve pasifi ile mirasçılarına geçer....
Mirasbırakının ölümü tarihinde, araç ve taşınmazın olup olmadığı, vergi mükellefi olup olmadığı, herhangi bir yer veya kurumdan maaş alıp almadığının tespiti amacıyla Tapu Sicil Müdürlüğüne, SSK İhtiyarlık Sigorta Müdürlüğüne, Vergi Dairesi Müdürlüğüne, Trafik Tescil Büro Amirliğine, Emekli Sandığına müzekkere yazılmasını, yine mirasbırakan ile ilgili sosyal ve ekonomik durumun tespiti amacıyla emniyet araştırılması yaptırılması talep edilmiş ise de, mahkemece gerekli araştırmalar yapılmamış olup, eksik incelemeye dayalı olarak hüküm kurulmuştur. Araştırma neticesinde aktif mallar bulunduğu takdirde, mirasçıların bu mirastan faydalanmaları; terekenin kabulü yönünde zımni veya açık davranışlarda bulunmaları veya aktifin değerinin borçları karşılayacak olmaları hallerinde de davanın reddi gerekmektedir. Ayrıca, davacılar terekenin borca batık olduğunun tespiti iddiasında iseler, bu durumu hasımsız olarak tespit ettirmelidir....
ın terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmesini istemiştir. Davalı, davanın yasal süre içerisinde açılmadığını, terekenin borca batık olmadığını, murise ait tam hisseli gayrımenkullerin bulunduğunu, davacıların terekeyi kabul anlamına gelecek davranışlarda bulunup bulunmadığının ve dava şartlarının oluşup oluşmadığının araştırılması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulüyle davacıların murisi ...'ın terekesinin ölüm tarihi itibari ile borca batık olduğunun tespiti ile davacıların ... 24. İcra Müdürlüğünün 2008/15227 ve 2013/6283 sayılı takipler yönünden muris ...'ın mirasının hükmen reddettiklerinin, takip dosyaları yönünden borçlu olmadıklarının tespitine, tüm yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine karar verilmiştir. Davalı vekilinin temyiz talebi üzerine hükmün, Dairemizin 27.09.2016 tarih, 2015/6688 Esas, 2016/7598 Karar sayılı ilamıyla onanmasına karar verilmiştir....
Hukuk Dairesi 2016/8390 Esas - 2017/1545 Karar) Yasal mirasçılar, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya miras bırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işleri yapmamış olmaları veya terekeyi sahiplenmemiş bulunmaları halinde terekenin ölüm tarihinde borca batık olduğu yönünde tespit kararı verilmesini isteyebilirler. Terekeyi sahiplenmiş olan veya sahiplenme anlamına gelen işleri yapan mirasçıların, bundan sonra terekenin borca batık olduğunu ileri sürmeleri Türk Medeni Kanununun 2. maddesindeki dürüstlük kuralına aykırı olur. Hakkın açıkça kötüye kullanılmasını da hukuk düzeni korumaz. Somut olayda terekenin borca batık olduğunun tespiti hukuksal nedenine dayalı olarak TMK'nun 605/2. maddesi gereğince 03.04.2015 tarihinde ölen Hasan Ulcay'ın mirasının hükmen reddinin tespiti talep edilmiştir....
Dava, TMK.nun 605/2. maddesinde yer alan ''ölümü tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise miras reddedilmiş sayılır'' hükmüne dayanılarak açılan, mirasın hükmen reddi (terekenin borca batık olduğunun tespiti) istemine ilişkindir. Bu maddeye dayanan istemler süreye tabi olmayıp, mirasçıların iyi niyetli ya da kötü niyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Dava murisin alacaklılarına karşı açılır ve murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle murisin tüm mal varlığı terekesinin aktifini, tüm borçları ise terekesinin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczinin ve dolayısıyla terekenin borca batık olduğunun açık delilidir. Bu davada yetkili mahkeme, alacaklıların davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir....
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; söz konusu davanın zaman aşımı ve hak düşürücü süreler geçtiğinden reddi gerektiğini, TMK 605/2 hükmü uyarınca açık bir şekilde miras bırakanın ödemeden aciz durumda olduğunun tespit edilmiş olması gerektiğini, bu durumun ispat edilmesinin gerektiğini ancak müteveffanın böyle bir durumunun söz konusu olmadığını; bu sebeplerle açılan davanın reddini yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasını istemiştir. Mahkemece; "Eldeki dava, TMK'nın 605/2. maddesinde yer alan mirasın hükmen reddi (terekenin borca batık olduğunun tespiti) isteğine ilişkindir. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2)....
Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Ancak, tereke borca batık olmasına rağmen TMK'nın 610/2 maddesinde açıklanan şekilde tereke işlemlerine karışan, tereke mallarını gizleyen veya kendine maleden mirasçı, mirası reddedemez. Bu açıklamalar doğrultusunda mahkemece, murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin aktifi ve pasifi belirlenmek suretiyle terekenin aktif değerinin pasifini karşılayıp karşılamadığı araştırılmalıdır. Bu kapsamda muris adına kayıtlı taşınmaz kaydı, trafik sicilinde muris adına kayıtlı araç kaydı, bankalarda murise ait mevduat hesapları ve taraflarında bu yönde gösterecekleri delilleri toplanıp belirlenmelidir. Somut olaya gelince, mahkemece ilgili banka müdürlüklerine yazı yazılarak muris .....'...
