İş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle geçici iş göremezlik 506 sayılı Yasa'nın 16. ve 89. maddelerinde düzenlenmiştir. İş kazası ya da meslek hastalığı sonucu iş göremez duruma düşen sigortalıya sağlık yardımları dışında iş kazasının olduğu veya meslek hastalığı nedeniyle tedavinin dışlandığı tarihten, tedavi sonuna kadar geçici iş göremez durumunda bulunduğu her gün için 506 sayılı Yasa'nın 89. maddesindeki yöntemle yatarak yada ayakta tedavi görmesine göre geçici işgöremezlik ödeneği adı altında ödeme yapılır. Sigortalının geçici iş göremezlik durumunun ödeneğin belirlenmesinde etkisi yoktur. Ancak kusur durumuna göre azaltılması mümkündür. Sürekli göremezlik hali ise, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu sigortalının yapılan tüm tedavilere rağmen eski sağlığına kavuşamaması, beden gücünün bir bölümünü ya da tamamını kaybetmesi durumunda ortaya çıkar. Sürekli iş göremezlik nedeniyle meslekte güç kayıp oranı %10 ve üzerinde ise Kurumca sigortalıya sürekli gelir bağlanır....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 05/11/2019 NUMARASI : 2019/157 Esas - 2019/368 Karar DAVA KONUSU : Rücuen KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; sigortalı Muzaffer Açıkgöz'ün davalıya ait iş yerinde çalışmaları nedeni ile yakalanmış olduğu meslek hastalığı sonucu malul kaldığını, sigortalının meslek hastalığı sonucu malul kalmasında davalı işverenin kusurlu olduğunun SGK Tahkikat raporu ile belirlendiğini, sigortalının malul kalması nedeni ile davacı kurumca sigortalıya 147.131,77 TL peşin sermaye değerli gelir bağlandığını, 3.015,84 TL tedavi masrafı yapıldığını belirterek meslek hastalığı sonucu malul kalan sigortalı Muzaffer Açıkgöz'e bağlanan gelir ve yapılan tedavi giderleri yönünden rücu alacağının tespiti ile şimdilik 5,00 TL peşin değerli gelirden kaynaklı alacağın gelirin onay tarihinden itibaren, 5,00 TL tedavi masrafının sarf tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep...
İş kazası veya meslek hastalığı, 3. bir kişinin kasıt veya kusuru yüzünden olmuşsa, Kurumca bütün sigorta yardımları yapılmakla beraber zarara sebep olan 3. kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara Borçlar Kanunu hükümlerine göre rücu edilir....
Sürekli işgöremezlik derecesindeki düşmeye bağlı olarak değişime uğrayan gelir, yüksek işgöremezlik oranı nedeniyle bağlanmış olan başlangıçtaki gelir olup; gelir hesabındaki unsurlardan biri olan işgöremezlik oranındaki düşme karşısında, başlangıçtaki gelirin,değişen işgöremezlik oranına uyarlanması zorunluluğu bulunmaktadır. Bu durumda, peşin sermaye değerli gelirin başladığı tarih itibariyle düşen işgöremezlik oranına göre belirlenmesi zorunlu olup; başlangıçtaki yüksek işgöremezlik oranı nedeniyle, fazladan (yüksek işgöremezlik oranı ile düşen işgöremezlik oranı arasındaki fark işgöremezlik nedeniyle) ödenen fark gelirlerin, yeni oran üzerinden belirlenmiş olan peşin sermaye değerli gelire ilavesi gereği bulunmaktadır....
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasanın 26. maddesi “İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya işçilerin sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi veyahut suç sayılabilir bir hareketi sonucu olmuşsa, Kurumca sigortalıya veya haksahibi kimselerine yapılan veya ileride yapılması gerekli bulunan her türlü giderlerin tutarları ile gelir bağlanırsa bu gelirlerinin 22'nci maddede belirtilen tarifeye göre hesaplanacak sermaye değerleri toplamı Kurumca işverene ödettirilir…” hükmünü içermekte olup; anılan madde hükmü uyarınca ..., işverenin kastı veya işçilerin sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi veyahut suç sayılabilir bir hareketi sonucu meydana gelen iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle, sigortalıya “yapılan veya ileride yapılması gerekli bulunan her türlü giderleri” işveren veya kusuru bulunan üçüncü kişilerden rücuan tahsilini isteyebilecektir....
Anılan maddeye göre iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum sağlık kurulunca meslekte kazanma gücü en az %10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalının sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanacağı, iş kazası ve meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik hallerinde meslekte kazanma gücündeki kayıp oranının belirlenmesine ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esasların Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği bildirilmiştir....
Uyuşmazlık meslek hastalığı sonucu oluşan maluliyet oranının artması nedeniyle istenilen manevi tazminat isteğine ilişkindir. Davacı ...'un davalıya ait işyerinde çalışmakta iken meslek hastalığına yakalandığı, %22 maluliyetinin zamanla artarak %36 ya çıktığı meslek hastalığının kaçınılmazlık sonucu oluştuğu dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. BK’nun 47. maddesinde bedensel bütünlüğün bozulması halinde olayın özellikleri göz önünde tutularak zarar görene adalete uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verileceği öngörülmüştür. Manevi tazminatın tutarını belirleme hakimin takdirine bırakılmış ise de hükmedilen tutarın uğranılan manevi zararla orantılı, duyulan üzüntüyü hafifletici olması gerekir. Ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, sürekli işgöremezlik oranı, olay tarihi gibi hususlar da tazminat miktarının belirlenmesinde göz önünde tutulmalıdır....
Kurumun işkazası tahkikatının ve giderek zararlandırıcı olayın işkazası olarak tespitinin açılan tazminat davalarına doğrudan etkisi bulunmaktadır. Şöyle ki tek başına manevi tazminat davası açılması durumunda dahi mahkemenin görevine ilişkin neticeleri bulunmasından dolayı(olay işkazası değilse yargılama iş mahkemelerinde yapılamayacağından) Kurumun işkazası tahkikatı ve giderek olayın işkazası olarak tespit olunması önem arzetmektedir. Yine; İş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davalarında işçide oluşan meslekte kazanma gücü kaybı oranı, hem maddi hem de manevi tazminat miktarını doğrudan etkilemesi bakımından önem taşımaktadır. Zira maddi tazminat davalarında sigortalının maluliyeti oranında indirim yapılacağı gibi , manevi tazminat davalarında hükmedilecek manevi tazminat miktarının takdirinde de maluliyet oranı mahkemece öncelikle dikkate alınacaktır....
Somut olayda meslek hastalığı sonucu olduğu iddia olunan olayın Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmediği anlaşılmaktadır. Kurumca hak sahiplerine gelir bağlanabilmesi için öncelikle zararlandırıcı olayın meslek hastalığı sonucu olup olmadığının tespiti ön sorundur. Meslek hastalığı sonucu ölümün tespiti ile ilgili ihtilaf Sosyal Güvenlik Kurumunun hak alanının doğrudan ilgilendirmekte olup tazminat davasında kurum taraf değildir....
Bu yasal düzenleme gereğince düzenlenen Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 45. maddesinde sürekli iş göremezlik gelirinin iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurum'ca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulu'nca meslekte kazanma gücü en az %10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalıya bağlanacağı bildirilmiştir. Sürekli işgöremezlik oranının tespitine ilişkin davanın asıl amacı, 506 ve 5510 sayılı Yasa gereğince sigortalıya sürekli işgöremezlik geliri bağlanmasının teminine yöneliktir. Diğer yandan sürekli işgöremezlik oranının tespiti işverenin dahi hak alanını ilgilendirir. Zira işveren kusurlu ve sigortalının sürekli işgöremezlik oranı en az %10 ise Kurum, sigortalının sürekli işgöremezlik oranına göre bağladığı gelirin peşin değerini işverenden isteyebilecektir....
