DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Çarşamba 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/714 esas, 2023/172 karar sayılı dava dosyasında verilen tapu iptali ve tescil (alım hakkından kaynaklanan) talebinin kabulüne karşı, davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; tapu iptali ve tescil (alım hakkından kaynaklanan) istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-Davanın KABULÜ ile; -Dava konusu Samsun ili, Çarşamba ilçesi, Yukarıkavacık mahallesi 120 ada 24 parsel sayılı taşınmazın davalı adına kayıtlı olan tapu kaydının iptali ile; iptal edilen iş bu oranın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline," karar verilmiştir....
Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü: K A R A R Dava, önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Dosya kapsamından, pay sahibi olan davacının ortaklardan bir kısmının paylarını davalıya sattığını belirterek şufa bedelini ödemesi karşılığında taşınmazın davalı üzerindeki payının iptali ile kendi adına tescilini istediği anlaşılmaktadır. H.Y.U.Y.'nın 1. Ve devamı maddeleri uyarınca taşınmazın aynına ilişkin davalarda mahkemelerin görevi taşınmazın dava tarihindeki değerine göre belirlenir. Yargıtay H.G.K.'nun 29.03.2006 gün 2006/14-91/115 sayılı kararında da taşınmaz satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali, tescil davaları ile benzer nitelikteki ön alım ve tenkis davalarında da dava tarihindeki değerin esas alınması gerektiği kabul edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 04.09.2013 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; karar verilmesine yer olmadığına dair verilen 15.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir. Davacılar vekili, ... ili, ... ilçesi, Taşbaşı Mahallesi, 209 ada 5 parsel sayılı taşınmazda müvekkilinin hissedar olduğunu, taşınmazın 125/2599 hissenin davalılardan ...'e, 125/2599 hissenin ise davalılardan ...'e satıldığını beyan ederek ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptal ve tescil talebinde bulunmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 23.01.2014 gününde verilen dilekçe ile geri alım hakkından kaynaklanan tapu iptal ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen. 03.02.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, Harçlar Kanununun 13/j maddesi gereğince Hazine harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19/02/2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Geri Alım Hakkından Kkaynaklanan K A R A R Mahkeme tarafından yapılan nitelendirmeden de anlaşıldığı üzere taraflar arasındaki uyuşmazlık, 2510 sayılı İskan Kanununun 6. maddesi uyarınca davalı adına tahsisen tescil edilen, daha sonra davalı hakkında yapılan araştırma sonucu aynı mahalli iskan komisyonu kararı ile hak sahipliğinin ve daha önce alınmış komisyon kararının iptaline karar verildiği, 5543 sayılı İskan Komisyonu Uygulama Yönetmeliğinin 18. madde 5....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 24/09/2020 NUMARASI : 2018/80 ESAS, 2020/133 KARAR DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (Önalım Hakkından Kaynaklanan) KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, davalı tarafça istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK'nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali Ve Tescil (Önalım Hakkından Kaynaklanan) K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık, önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Yargıtay Başkanlar Kurulunun 10.01.2020 tarihli ve 1 sayılı kararı ile hazırlanan, 23.01.2020 tarihli ve 2020/1 sayılı kararı ile Yargıtay Büyük Genel Kurulunca kabul edilen, 28.01.2020 tarihli ve 31022 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.02.2020 tarihinde yürürlüğe giren Hukuk Dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (14.) Hukuk Dairesinin görevi cümlesinden bulunmakla, dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 21.05.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
Hukuk Dairesi KARAR Asıl dava, mülkiyet hakkından kaynaklanan ve inanç sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil, birleştirilen dava mülkiyet hakkından kaynaklanan muvazaaya dayalı tapu iptali ve tescil talebine ilişkindir. 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 6723 sayılı Kanunun 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince, Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun Hukuk Dairelerinin işbölümünü düzenleyen 30.01.2019 tarihli ve 2019/1 sayılı Kararına ve davanın açıklanan niteliğine göre temyiz inceleme görevi Yargıtay (8.) Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda belirtilen nedenlerle dosyanın sözü edilen görevli Yüksek Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 25.06.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Davacılar vekili tarafından ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptal ve tescil istemine ilişkin dava, dava dilekçesinde 10.000,00 TL değer gösterilerek açılmış, bu miktar üzerinden peşin harç yatırılmış, keşif ve bilirkişi kurulu raporu ile taşınmazın dava tarihindeki değerin 187.000,00 TL olarak saptanmıştır. Davacı ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptal ve tescil istemi yönünden eksik harcı tamamlamamış, mahkemece bu hususta davacıya süre verilmemiş, her hangi bir işlem yapılmamış, eksik harç tamamlattırılmadan yargılamaya devam olunarak davanın esası hakkında hüküm kurulmuştur. 492 sayılı Harçlar Kanunu, harç alınmasını veya tamamlanmasını tarafların isteklerine ve iradelerine bırakmamış, değinilen yönün mahkemece res'en gözetilmesini hükme bağlamıştır....
Taraflar arasındaki ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, asıl davanın kesin süre nedeniyle usulden reddine, birleştirilen davanın, davalının kabul beyanı ve yasal ön alım hakkından dolayı kabulüne karar verilmiştir. Kararın davacı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I. DAVA 1. Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin hissedar olduğu 91822 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 561/5141 hissesinin davalı tarafça 11.05.2016 tarihinde diğer paydaş ...'...
