"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin görevsizliğine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olup davalı yüklenicilerin edimlerini yerine getirmedikleri iddiası ile sözleşmenin feshi, tapu iptal tescil ve tazminat istemine ilişkindir. Davalılar vekilleri, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, davaya bakmaya ... Tüketici Mahkemesi'nin görevli olduğundan bahisle, davanın reddine karar verilmiştir. Karar, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi gereğince yüklenicinin bedele, başka bir anlatımla sözleşmede kararlaştırılan arsa payı veya bağımsız bölümlere hak kazanabilmesi için inşaatı sözleşme ve ekleri ile tasdikli proje ve inşaat ruhsatı ile kamu düzeninden olan imar mevzuatı ve yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tamamlayıp, arsa sahiplerine teslim etmesi gerekir. İnşaat yapma borcunu yerine getirmeyen yüklenici, arsa sahibinden tapu devrini isteyemez. Taraflar arasında düzenlenen 09.02.2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde anahtar teslimi inşaat yapımı kararlaştırıldığından yapı kullanma izin belgesinin alınması da yüklenicinin yükümlülüğündedir....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; yüklenicinin temerrüdü nedeniyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili fesih şartlarının oluştuğu gerekçesiyle feshe yönelik davanın kabulü ile anılan sözleşmenin geriye etkili olarak feshine, tapu iptali ve tescil talebi yönünden; davalı .....'ya yapılan 21 ve 24 nolu bağımsız bölümlerin 1/2'sine ilişkin pay devrinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olmayıp, arsa sahiplerince yapılan satışa dayalı olduğu gerekçesiyle, davalı ..... yönünden 21 ve 24 nolu bağımsız bölümlerle ilgili davanın reddine, davalılar adına yapılan diğer hisse devirlerinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olduğu ve iyiniyetin korunmayacağı gerekçesiyle 21 ve 24 nolu bağımsız bölümlerin 1/2 hissesi hariç diğer davalılar adına kayıtlı bağımsız bölüm hisseleri yönünden davanın kabulü ile, adlarına kayıtlı hisselerin iptali ile davacılar adına tesciline karar verilmiştir....
Mahkemece, davanın kabulüne dair verilen karar Dairemizce zamanaşımı itirazının değerlendirilmemesi gerekçesiyle bozulması üzerine bozma ilamına uyularak yapılan inceleme neticesinde, zamanaşımı süresinin dolmadığı, yüklenici davacı ile davalı arsa sahipleri arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklenicinin edimlerini tam olarak yerine getirdiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararı, davalılar vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri karşılıklı edimleri içeren, iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerdir. Taraflardan biri kendi edimini yerine getirmeden karşı taraftan edimini yerine getirmesini isteyemez. Somut olayda mahkemece, davacının dava konusu inşaatı davalı arsa sahiplerine süresinde teslim edilmediği iddia edilmektedir....
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacılar vekili, müvekkilleri ile davalı yüklenici ... arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, bu sözleşmeye dayalı olarak taşınmazın yüklenicinin eşi diğer davalı ... ......’a tapuda devredildiğini, yüklenicinin sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmediğini, taşınmazın tapuda kötüniyetli ve muvazaalı olarak davalılar arasında el değiştirdiğini, en son davalı ...’e devredildiğini ileri sürerek, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ile davalılar arasındaki satış işlemlerinin iptalini ve davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile hisseleri oranında müvekkilleri adına tescilini talep ve dava etmiştir....
Davalıların vekilleri, davalıların dava konusu daireyi tapu siciline güvenerek, iyiniyetle iktisap ettiklerini savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davalıların dava konusu taşınmazı yükleniciden devralmadıkları, iktisaplarında iyiniyetli olduklarının kabulü gerektiği belirtilerek, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde sözleşme uyarınca yükleniciye veya onun gösterdiği kişilere arsa sahipleri tarafından devredilen tapu hisseleri avans mahiyetindedir. Bu satışların gerçek olabilmesi yüklenicinin edimlerini yerine getirmesine bağlıdır....
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil; ikinci kademede tazminat istemine ilişkindir. Eser sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, taraflara karşılıklı hak ve borçlar yüklemekte; yüklenici, finansı sağlayan arsa malikinin taşınmazı üzerine bina yapma işini üstlenmekte, arsa maliki ise inşa edilecek binadaki bir kısım bağımsız bölümlerin mülkiyetini yükleniciye devretmeyi vaat etmektedir. Bu tür davalarda mahkemece öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki iskan koşulu (oturma izni) v.s. diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Bunun için de arsa maliki ile yüklenici arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklenicinin borçlarının neler olduğunun sözleşme hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir....
Noterliği’nce düzenlenen 18.05.1995 gün ve 24760 yevmiye nolu sözleşmeyle ..., 519 numaralı parsel üzerine 168/208 payı karşılığında bina inşa etmeyi yükümlenmiştir. Yüklenici aynı noterlikçe düzenlenen 15.11.1994 gün ve 56008 yevmiye nolu sözleşmeylede, yapacağı inşaattan 42/166 arsa paylı 3 daire ve 1 dükkanı 10 milyon TL. bedelle davacı ...’a satış vaadinde bulunmuştur. Asıl davada ... bu sözleşmeye dayanarak tapu devri istemiş, yüklenici ise aralarındaki asıl ilişkinin kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olduğunu, ...’nin inşaat alanındaki arsa payının şuyulandırma sonucu başka parsele gittiğinden tapu devri yapılamayacağını savunmuştur. İnşaat yapımı kararlaştırılan 519 parsele ait tedavüllü tapu kaydının incelenmesinde, ... adına arsa payı bulunmadığı, arsa maliklerinin ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... olduğu, daha sonra ...’a satıldığı, imar uygulamasıyla da 519 parselin 1056 ada 20 parsele dönüştüğü anlaşılmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Asıl dava, satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil, birleştirilen dava ise arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi nedeniyle teminat amaçlı konulan ipoteğin fekki istemlerine ilişkindir. Mahkmece asıl davanın kabulüne, birleştirilen davanın reddine dair hüküm kurulmuştur. Asıl dava temyiz edilmeksizin kesinleştirilmiş, birleştirilen dava temyiz edilmiş olmakla dosya temyiz incelemesi için doğrudan Dairemize gönderilmiş ise de; Birleştirilen davada davacı kooperatif vekili dava dilekçesinde dava dışı arsa sahibi ... ile 13.07.2006 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını ve sözleşme uyarınca arsa payına karşılık taahhüt edilen dairelerin teminatı olarak arsa sahibi ... lehine 250.000.00 TL ipotek tesis edildiğini ve anılan ipotek haklarının 19.02.2009 tarihinde ... tarafından davalı ...'...
Tapu kaydı üzerinde herhangi bir sözleşme, inşaat ya da davalıdır şerhi bulunmadığından, adı geçen davalıların, davacı arsa sahibi ile davalı yüklenici şirket arasındaki ilişkileri bildiğinden bahsedilemeyeceği gibi davacının zararına hareket ederek ve muvazaalı bir şekilde taşınmazı satın aldıkları da iddia ve ispat olunamamıştır. Kanunun iyiniyete sonuç bağladığı durumlarda, asıl olan iyiniyetin varlığıdır. Bu durumda, tapu kütüğündeki kayda güvenerek, iyiniyetle mülkiyet iktisap eden davalılar ... ve ...'ın kazanımlarının korunması gerekir. Bu durumda, mahkemece, davalılar ... ve ...'a yönelik tapu iptal ve tescil isteminin reddine, davacı tarafın terditli bedel istemi yönünden inceleme ve araştırma yapılarak, bu istem yönünden, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olarak devraldıkları taşınmazı kısa süre sonra kötüniyetli olarak devrettikleri anlaşılan yüklenici ... İnş. Ltd. Şti ve ...'...
