Ölüme bağlı tasarrufun esasa ilişkin iptal sebepleri; "ehliyetsizlik", "irade sakatlığı", "hukuka aykırılık" ve "ahlaka aykırılık"tır. Şekle ilişkin iptal sebeplerine gelince; "ölüme bağlı bir tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmışsa" iptal davasına konu olabilir. Vasiyetnamenin iptali sebepleri 4721 s. TMK'nun 557. ve 558. maddelerinde sınırlı bir şekilde gösterilmiştir. Öte yandan miras bırakan sağlığında hak dengesini gözeten kabul edilebilir ölçüde ve tüm mirasçıları kapsar biçimde bir paylaştırma yapmışsa mal kaçırmak kastından (ve de saklı payı zedelemek kastından) söz edilmeyeceğinden olayda 01.04.1974 tarih ve 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanamayacağı da kuşkusuzdur....
TMK'nun 557. maddesinde ölüme bağlı tasarrufların iptali sebepleri sınırlı(tahdidi) olarak belirtilmiş, dava konusu vasiyetnamenin iptali yönünden maddedeki iptal sebepleri gerçekleşmediğinden mahkemece vasiyetnamelerin iptali talebinin reddine karar verilmesinde isabetsizlik görülmemiştir. Tenkis talebine yönelik temyiz itirazlarına gelince; Tenkis davası, TMK'nun 560-562 maddelerinde düzenlenen, mirasbırakanın saklı payları zedeleyen gerek ölüme bağlı ve gerekse sağlararası kazandırmalarının kural olarak saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar tarafından mirasbırakanın tasarruf edebileceği sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu davalardandır. Bu yönüyle bakıldığında tenkis davası Miras Hukukuna özgü bir iptal davası olarak kabul edilmelidir. (G.Antalya, Miras Hukuku, İstanbul, 2003, s.305). Tenkis, açıkladığımız sebeplerle saklı payın yaptırımıdır (H.Hatemi, Miras Hukuku, İstanbul, 2004, s.23)....
E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, vasiyetnamenin iptali ve tenkis istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince her iki davanın da reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. Somut olayda, davacı ve davalının muris İsmail Türk mirasçıları oldukları, davacının vasiyetnamenin murisin ehliyeti olmadığı bir dönemde baskı ve tehdit sonucu yapıldığı iddiası ile iptalini talep ettiği, bu konuda ceza dosyalarını de delil olarak gösterdiği, ayrıca vasiyetname iptal edilmediği takdirde tenkis talebinin bulunduğu, tenkis konusunda bilirkişiden rapor alınmadan karar verildiği görülmüştür. TMK'nın 557 ve devamı maddeleriyle ölüme bağlı tasarruflar iptali ve tenkis düzenlenmiş olup, iptal sebepleri 557.maddede tek tek sayılmıştır. Mirasçılık ve mirasın geçişi mirasbırakanın ölüm tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir (4722 s. Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun m. 17)....
Tenkiste, tasarrufa konu malın paylaşımı yönünden araştırma yapmak için sabit tenkis oranı belirlenmelidir. Sabit tenkis oranı, 11.11.1994 gün ve 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı ile "tasarrufun tümünün değeri ile davalılara yapılan fazla teberru arasında kurulan orandır". Sabit tenkis oranı ile el atılan saklı payın, tasarrufun değerine oranı ile bunun her davalıya yapılan tasarruf tutarları yönünden ayrı ayrı belirlenmesi gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ: TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS Taraflar arasında birleştirilerek görülen tapu iptali ve tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davalılar ..., ..., ...'...
D)İSTİNAF NEDENLERİ Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; neticeten, murisin torunu adına gayrimenkulün kayıt ve tescil edilmesinin vasiyet edilmesi ile müvekkilim T1 saklı payı ihlal edilmiş bulunmakta ve tasarruf nisabı aşıldığını, dolayısıyla vasiyetnamenin içeriğindeki yüklemeler hukuka ve kanuna aykırı olup, müvekkilin miras payı hakkını zedelediğini, bu nedenlerle, istinaf başvurumuzun kabulü ile yerel mahkeme kararının bu yönüyle kaldırılmasını talep etmiştir. E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, vasiyetnamenin iptali olmadığında tenkis istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davacılar vekili istinaf yoluna başvurmuştur. Türk Yargı Sisteminde Hakim kendiliğinden bir davayı inceleyip, uyuşmazlığı çözemez. Bunun kaçınılmaz sonucu olarak da Hakim tarafların istekleri (taraflarca hazırlama ilkesi) ile bağlı tutulmuştur....
nun 512/son maddesi gereğince mirasbırakanın açık bir yanılması bulunmadığından ve düzenlenmesinden ölüm tarihine kadar miras bırakanın vasiyetnameden dönmediği de anlaşılmakla vasiyetname tam olarak iptal edilemez.Şu durum karşısında TMK.'nun 512/son maddesi gereğince, mirasçılıktan çıkarmaya yönelik ölüme bağlı tasarrufun davacı mirasçının saklı payı dışında (tasarruf nisabı oranında) yerine getirilmesi gerektiği gözetilmeden mahkemece davanın reddedilmesi bozma nedenidir.Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 04/07/2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/794 Esas sayılı dosyası ile 18.04.2018 tarihinde mirasçıları önünde açılıp okunduğunu, ölüme bağlı tasarruf ile de müvekkilinin mahfuz hissesinin aşıldığını, bu durumun müvekkilinin miras haklarına zarar verdiğini ve burada mirasçıdan mal kaçırma kastı ile hareket edildiğini, yapılan ölüme bağlı tasarruf sonucunda müvekkilinin mahfuz hissesini aşan kısmın tenkisine karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP Davalılar vekili cevap dilekçesinde; Bursa 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/643 Esas sayılı dosyası ile "Vasiyetnamenin Tenfizi" davası açıldığını ve dava dilekçesinin 16.02.2018 tarihinde davacıya tebliğ edildiğini, müvekkilinin 21.03.2018 tarihinde de Bursa 5....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, miras bırakan babaları ... 'in 296 ada 11 parsel sayılı taşınmazdaki 4 nolu bağımsız bölümün çıplak mülkiyetini, evlenme karşılığı üvey anneleri olan davalıya muvazaalı olarak devrettiğini, davalının evlilik süresince birliğin kendisine yüklediği görevleri yerine getirmediğini, evi ve hasta murisi terkettiğini Medeni Kanununun 181 maddesi gereğince davalının mirastan yoksun olması ve ölüme bağlı tasarruf niteliğindeki muvazaalı devrinde iptali gerektiğini ileri sürerek, payları oranında iptal ve tescil istemişler, yargılama sırasında mirastan yoksunluk talebinden feragat ederek ıslah ile muris muvazaası hukuksal nedeniyle tapu iptal ve tescil isteminde bulunmuşlardır. Davalı, davanın reddini savunmuştur....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 14/12/2021 NUMARASI : 2015/234 ESAS, 2021/435 KARAR DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (Satın Almaya Dayalı) KARAR : Düzce 3....
