Mahkemece, tenkis isteği yönünden ıslah tarihi itibariyle on yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Hemen belirtmek gerekir ki, dava tapu iptal ve tescil istekli olarak açılmış, 16.05.2015 tarihli dilekçe ile ...... davasına dönüştürülmüş ve 23.06.2015 tarihli duruşmada ...... isteğinin tenkis talebi olduğu açıklanarak talep daraltılmış olup muris muvazaasına dayalı tapu iptal ve tescil talebi, tenkise göre daha geniş kapsamlı olduğu için duruşma sırasında ıslaha gerek kalmaksızın davanın tenkise çevrilmesi mümkündür. Çünkü ‘’çoğun içerisinde azın da bulunduğu’’ kuralı gözönünde tutulursa muvazaa isteklerinin tenkise dönüştürülmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön yoktur. Diğer taraftan, miras, mirasbırakanın ölümüyle açılır (TMK 575.md)....
Tenkis davası, TMK'nun 560-562 maddelerinde düzenlenen, mirasbırakanın saklı payları zedeleyen gerek ölüme bağlı ve gerekse sağlararası kazandırmalarının kural olarak saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar tarafından mirasbırakanın tasarruf edebileceği sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu davalardandır. Bu yönüyle bakıldığında tenkis davası Miras Hukukuna özgü bir iptal davası olarak kabul edilmelidir. (G.Antalya, Miras Hukuku, İstanbul, 2003, s.305). Tenkis, açıkladığımız sebeplerle saklı payın yaptırımıdır (H.Hatemi, Miras Hukuku, İstanbul, 2004, s.23). Tenkis, saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ölüme bağlı tasarruflardan, bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır (TMK.md.570). Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi için, kazandırma konusu tereke ile kazandırma dışı terekenin tümü ile bilinmesi gerekir....
Tapu iptal ve tescile ilişkin dava bakımından yapılan incelemede ; Hakimin taleple bağlı olduğu ve talep edilenden fazlasına ya da farklı bir şeye karar veremeyeceği dikkate alındığında davacılar vekili tarafından sunulan 02/11/2020 havale tarihli ıslah dilekçesinde davacıların terditli olarak ileri sürdükleri tenkis istemi yönünden taleplerinin, saklı pay oranında tescil yönünde olduğu anlaşıldığından yukarıda belirtildiği üzere hakimin talepten başka bir şeye karar veremeyeceği, tapu iptal ve tescil davasının koşulları düşünüldüğünde ise bu tür bir davanın kayıt malikine yöneltilebileceği, davalının ise davaya ve vasiyetnameye konu taşınmazın halihazırdaki kayıt maliki olmadığı dikkate alınarak tapu iptal tescile ilişkin davanın reddine" dair karar verilmiştir....
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ .HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ: TAPU İPTALİ VE TESCİL - TENKİS Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil-tenkis davası sonunda, yerel mahkemece asıl ve birleştirilen davaların reddine ilişkin verilen karara karşı davacı vekilinin istinaf başvurusu üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi tarafından gerekçeli karara yönelik istinaf başvurusunun HKM.nun 353/1.b.1 maddesi gereğince esastan reddine, dava konusu 258 ada 1, 2 ve 36 parsel sayılı taşınmazlara yönelik tenkis davasına ilişkin mahkemece verilmiş bir karar olmadığından istinaf başvurusu ile ilgili karar verilmesine yer olmadığına, tapu iptaline ilişkin karar kesinleştikten sonra anılan taşınmazlara ilişkin tenkis talebi ile ilgili davanın yeniden görülerek bir karar verilmek üzere mahalli mahkemesine gönderilmesine ilişkin olarak verilen karar davacı veki tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'...
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, muris muvazaasına dayalı tapu iptal ve tescil olmadığı takdirde tenkis istemine ilişkindir. 2....
Hemen belirtilmelidir ki; mahkemece, mirasbırakan Zeynep'in vasiyetname tanzim tarihinde 2659 sayılı Yasa'nın 7. ve 16. maddeleri gereğince Adli Tıp Kurumu Dördüncü İhtisas Dairesi'nden elde edilen rapor gereğince ehliyetli olduğu belirlenmek suretiyle vasiyetnameye konu (421,18 ada 625 ve 111 ada 3 parsel sayılı taşınmazlar) bakımından ehliyetsizlik iddiasına yönelik tapu iptal ve tescil isteğinin reddine karar verilmiş olması doğru olduğu gibi vasiyetnameye konu taşınmazlar bakımından bilirkişiden tenkis raporu alınmasında ve "bağış" suretiyle devredilen 600 parsel sayılı taşınmaz yönünden 01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İBK'nın uygulama yeri bulunmadığından muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali-tescil isteğinin de reddine karar verilmiş olmasında kural olarak bir isabetsizlik yoktur....
Şöyle ki, diğer hukuki işlemlerde bu aykırılıklar kesin hükümsüzlük (butlan) sebebi iken, mirasbırakanm iradesine saygı göstermek isteyen mirasçılara imkân tanınması maksadıyla iptal ile sakat olsa dahi bir ölüme bağlı tasarruf mahkeme kararı ile iptal edilmediği sürece geçerli olup, geçerli bir ölüme bağlı tasarruf gibi hüküm ve sonuçlarını doğurur. Mahkemece ölüme bağlı tasarrufun iptaline karar verilebilmesi için bir iptal davası üzerine yapılan yargılamada iptal sebebinin varlığının sabit olması zorunludur. Verilen bu iptali karan ile ölüme bağlı tasarruf geçmişe etkili olacak şekilde yani mirasın açıldığı günden itibaren hükümsüz hale gelir. Bu durumda ölüme bağlı tasarruf hiç yapılmamış hale gelir. İptale ilişkin karar yenilik doğurucu bir hükümdür....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Asıl dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali-tescil, vasiyetnamenin iptali, olmadığı takdirde tenkis isteklerine; karşı dava ise muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali-tescil, olmadığı takdirde tenkis isteklerine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 01.04.1974 tarihli, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı, Türk Medeni Kanunu'nun 706 ıncı, 560-571 inci maddeleri. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297 inci maddesi. 3....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Asıl dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali-tescil, vasiyetnamenin iptali, olmadığı takdirde tenkis isteklerine; karşı dava ise muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali-tescil, olmadığı takdirde tenkis isteklerine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 01.04.1974 tarihli, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı, Türk Medeni Kanunu'nun 706 ıncı, 560-571 inci maddeleri. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297 inci maddesi. 3....
Diğer yandan mahkemece birleşen davada dava konusu 365 ada 34 parsel yönünden davanın kabulüne karar verilerek ¼ payın iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiş iken, asıl davada bilirkişi raporunda yapılan tenkis hesabında ise temlik içi terekede vasiyete konu taşınmazın tamamının hesaba katılması suretiyle tenkis alacağı bulunmuştur. Oysa ki birleşen davada taşınmazın ¼ payının davacı adına tesciline karar verildiği için mahkemece hem tüm taşınmaz üzerinden tenkis alacağı hesaplanmış, hem de tenkis alacağı için hesaplanan ¼ kısım yönünden de davacı lehine tapu iptal ve tescile karar verilmiştir. 2. Bu durumda, muris muvazaasına dayalı tapu iptal ve tescil talepli açılan birleşen davada verilen kararın dava konusu taşınmazdaki paylar yönünden tenkis alacağının miktarını değiştireceği açıktır....
