Davalı tarafından davacı aleyhine 12/09/2014 tarihinde başlatılan ilamsız takibin, davacının süresi içinde ödeme emrine itirazı üzerine 26/09/2014 tarihi itibariyle durduğu, davacının, henüz davalı alacaklı tarafından “itirazın iptali” davası açılmasını beklemeden menfi tespit istemiyle 23/10/2014 tarihi itibariyle eldeki bu davayı açtığı anlaşılmaktadır. Yapılan bir icra takibine itiraz üzerine, alacaklı tarafından “itirazın iptali” davası açılması durumunda, menfi tespit davasında ileri sürülebilecek iddialar,itirazın iptali davasında savunma sebebi olarak ileri sürülebileceğinden, bu durumda borçlunun ayrı bir menfi tespit davası açmakta hukuki yararı yoksa da, henüz alacaklı tarafından itirazın iptali davasının açılmamış olduğu durumda ise böyle bir imkan söz konusu olmadığından, borçlunun, itirazın iptali davasının açılmasını beklemeden menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunduğunun kabulü gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın usulden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - KARAR - Davacılar vekili, davalı tarafından davacılar aleyhine ... . İcra Müdürlüğü’nün 2011/5602 E. sayılı dosyası ile başlatılan takip dayanağı sözleşmeden kaynaklanan asıl alacağın ferileri niteliğindeki faiz ve cezai şarta ilişkin yapılmış ödemelerin haksız şart niteliğinde olması nedeniyle borçlu olmadıklarının tespiti ile faiz ve cezai şarta ilişkin yapılmış olan ödemelerden, şimdilik 1.000.-TL'nin faizi ile birlikte davalıdan istirdatı ile davalı aleyhine kötüniyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : 2020/78 KARAR NO : 2021/582 DAVA : Menfi Tespit ve İstirdat (Kambiyo Senedinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 14/11/2014 KARAR TARİHİ : 01/07/2021 İzmir .... Tüketici Mahkemesinin 26/12/2019 tarih ... E. ... K. sayılı kararı İzmir Bölge Adliye Mahkemesi .... HD.'nin 11/12/2019 tarih ... E. ... K. sayılı ilamı ile kaldırılmış olup, İzmir .... Tüketici Mahkemesince istinaf ilamı üzerine verilen görevsizlik kararı sonrası dosya mahkememize gönderilmiş ve yukarıda belirtilen esasa kaydı yapılmıştır. Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit İstirdat (Kambiyo Senedinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı taraf vekili İzmir .... Tüketici Mahkemesine sunduğu dava dilekçesi ile özetle; davacının, tanzim tarihi ve vade tarihi daha sonra davalı tarafından müvekkilinin bilgisi dışında doldurulan senetle, davalının sahibi olduğu ......
DELİLLER : Ankara Batı İcra Müdürlüğünün ..., ..., ...-...-... ve ... esas sayılı takip dosyası, Ankara ... İcra Müdürlüğünün ... ve ... esas sayılı takip dosyası, davacının ticaret sicil kaydı ve vergi dairesi kayıtları ile tüm dosya kapsamı. GEREKÇE : Asıl dava ve birleşen dava menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. Davacı yan açmış olduğu asıl ve birleşen dava ile menfi tespit ve istirdat talebinde bulunmuş ancak dilekçe içeriğinden hangi takipteki hangi alacak sebebiyle ne tutar için menfi tespit, hangi takipteki alacak sebebiyle ödenen ne tutar için istirdat talep edildiği takibe konu edilmeyen hangi senetler sebebiyle menfi tespit talep edildiği hususları anlaşılmamıştır. Bu sebeple davacıya asıl davada tensip zaptı 6 nolu ara kararı ile birleşen davada tensip zaptı 5 nolu ara kararı ile açıklama yapmak üzere kesin süre verilmiştir. Ancak davacı tarafça istenilen hususta açık ve net bir beyanda bulunulmamıştır....
Mahkemece; davacının menfi tespit isteminin kabulü ile, davalıya 36.927,20 TL borçlu olmadığının ve kaçak elektrik kullanmadığının tespitine, istirdat talebinin kabulü ile 8.117,29 TL'nin dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm; davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Temyiz incelemesini yapan Yargıtay 7....
Davacının dava dilekçesindeki talebi takip konusu alacak nedeniyle menfi tespit ve kesinleşen icra takibinde maaş haczi kesintisi suretiyle yapılan ödemelerin iadesi (istirdat) talebine ilişkin olmasına rağmen ilk derece mahkemesince sadece menfi tespit talebi yönünden hüküm kurul- duğu, istirdat talebi yönünden olumlu/ olumsuz bir karar verilmediği anlaşılmış olup durum HMK 26, 297 maddesindeki yasal düzenlemeye aykırı bulunmuştur. Açıklanan nedenlerle; davalının istinaf başvurusunun kabulüne, HMK 26, 297 ve 355 maddeleri gereğince davacının istirdat talebi hakkında olumlu/olumsuz bir karar verilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine iadesine karar verilmesi gerekmiştir....
Menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) nedeniyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder (Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflâs Hukuku, Ankara, 2017, s. 146). Bu durumda İİK’nın 72/6 maddesi gereğince bedele dönüşen isteminin temeli menfi tespit davasıdır....
Bünyan Asliye Hukuk Mahkemesi (Tüketici mahkemesi sıfatıyla) tarafından ise, tüketici davalarının tüketicinin ikametgahı mahkemesinde veya davalının ikametgahı mahkemesinde açılacağı, bu yetkisinin kesin yetki olmadığı, tüketicinin seçimlik hakkı bulunduğu anlaşıldığından, davalı tarafından itiraz edilmeyen yetki üzerine Kayseri Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik yönünde hüküm kurulmuştur. 2004 sayılı İcra İflas Kanunu 72/8 de " Menfi tesbit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir. " hükmü düzenlenmiş olup kesin yetki hali de söz konusu değildir. Dosya kapsamından, tarafların yetki itirazı bulunmadığı, Kayseri 2. Tüketici Mahkemesinin yetkisinin bu suretle kesinleştiği anlaşıldığından uyuşmazlığın Kayseri 2. Tüketici Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın Bakırköy 5. İcra Dairesinin 2014/9039 E. sayılı icra takibi dosyasıyla aleyhine başlatılan takipten dolayı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkin olduğu, aynı icra takibi nedeniyle davalının Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/880 E. sayılı dosyası ile 26.09.2014 tarihinde davacı aleyhine açtığı itirazın iptali davasından sonra işbu menfi tespit davasının 27.09.2022 tarihinde açıldığı, menfi tespit davasının itirazın iptali davasından sonra açılması nedeniyle hukuki yararın bulunmadığı, zira menfi tespit davasında ileri sürülebilecek hususların itirazın iptali davasında da ileri sürülebileceği, hukuki yararın varlığının dava şartları arasında yer aldığı, mahkemece de bu hususun resen dikkate alınması gerektiği, davacının menfi tespit talebi yanında davalıdan olan alacağının tahsilini de istediği, Bakırköy 4....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi Taraflar arasındaki tüketicinin açtığı menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. K A R A R Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde olmayan her iki tarafın bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 7.5.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi....
