Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti DOSYANIN DAİREYE GELİŞ TARİHİ: 26.09.2017 K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık, İşçi Partisi Karaman Ermenek İlçe Teşkilatının kendiliğinden sona erdiğinin tespiti isteğine ilişkindir. Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 14.01.2017 tarih ve 1 sayılı kararı ile hazırlanan, 20.01.2017 günlü ve 2017/1 sayılı Yargıtay Büyük Genel Kurulunca kabul edilip 27.01.2017 tarihli ve 29961 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.02.2017 günü yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (4.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 06.10.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
DAVA TÜRÜ : Derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti DOSYANIN DAİREYE GELİŞ TARİHİ: 26.09.2017 KARAR Taraflar arasındaki uyuşmazlık, Bağımsız Türkiye Partisi İlçe Teşkilatının kendiliğinden sona erdiğinin tespiti isteğine ilişkindir. Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 14.01.2017 tarih ve 1 sayılı kararı ile hazırlanan, 20.01.2017 günlü ve 2017/1 sayılı Yargıtay Büyük Genel Kurulunca kabul edilip 27.01.2017 tarihli ve 29961 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.02.2017 günü yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (4.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 06/10/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkin olarak açılan davada ... Sulh Hukuk ve ... 5. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. ... Sulh Hukuk Mahkemesince, ......
Siyasi partilerin kurulmaları, teşkilatlanmaları, faaliyetleri, görev, yetki ve sorumlulukları, mal edinimleri ile gelir ve giderleri, denetlenmeleri, kapanma ve kapatılmalarıyla ilgili hükümleri düzenleyen 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 3. maddesinde; "siyasi partilerin ülke çapında faaliyet göstermek üzere teşkilatlanan tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar olduğu," 7. maddesinde; "siyasi partilerin teşkilatının; merkez organları ile il, ilçe ve belde teşkilatlarından; Türkiye Büyük Millet Meclisi Grubu ile il genel meclisi ve belediye meclisi gruplarından ibaret olduğu," 15/3. maddesinde, "partiyi temsil yetkisinin genel başkana ait olduğu, Kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydı ile parti adına dava açma ve davada husumet yetkisinin, genel başkana veya ona izafeten bu yetkileri kullanmak üzere parti tüzüğünün göstereceği parti mercilerine ait olduğu," belirtilmiştir....
Türk Medeni Kanununun 75/2 madde ve fıkrasında ise "yönetim kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine, sulh hakimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendireceği" öngörülmüştür. 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 6. maddesinde; her Türk vatandaşının, kanunda ve parti tüzüğünde gösterilen şartlara ve usullere göre siyasi partilere üye olma ve dilediği anda üyelikten çekilme hakkına sahip olduğunu, aynı zamanda birden fazla siyasi partinin üyesi olamayacağını, aksi halde üyelik sıfatının bu siyasi partilerin hepsinden birden sona ermiş olacağını, aynı Yasanın 11. maddesinde ise onsekiz yaşını dolduran, medeni ve siyasi haklarını kullanma hakkına sahip olan her Türk vatandaşının bir siyasi partiye üye olabileceğini, 42. maddesinde ise siyasi partilerin ilçe teşkilatının, kendi çevrelerindeki üyelerini muntazaman kayıt ve sıra numarası ve partiye giriş çıkış tarihleri ve üye hakkında diğer bilgileri ihtiva eden bir üye kayıt defterine kaydedileceğini...
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR: Somut olaydaki uyuşmazlık, davalı ilçe teşkilatının kendiliğinden hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti istemiyle açılan davada yetkisizlik kararının kesinleşmesinden itibaren iki hafta geçtiğinden bahisle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinin usul ve yasaya uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. DELİLLERİN TARTIŞILMASI, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, olağan genel kurulunu yapmayan davalı parti ilçe teşkilatının kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş olup davacı vekili tarafından yukarıda yazılı sebeplerle istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Dairemizce, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı olarak ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen gözetilerek inceleme yapılmıştır....
sona erdiğinin tespitine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
KARAR Dava dilekçesinde, davalı Derneğin son genel kurulunun 09/12/2007 tarihinde yapıldığı, bu tarihten sonra bir daha toplantı yapılmadığı, 4721 sayılı TMK.nun 87/5 maddesine göre davalı Derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesi istenmiş; Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 87/5. maddesi kapsamında kalan olağan genel kurul toplantısını iki defa üst üste yapmayan derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesi istemine ilişkindir. Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davalı Derneğin dava tarihinden önce 27.02.2016 tarihinde seçimli olağan genel kurulunu yaptığı ve Ankara İl Dernekler Müdürlüğüne 28.03.2016 tarihinde genel kurul sonuçlarını bildirdiği anlaşılmaktadır. Dernekler kişi topluluğudurlar ve ideal (manevi) bir amaç güderler....
İNCELEME VE GEREKÇE:Eldeki dava, bir Siyasi Partiye ait karar defterinin taşıma sırasında zayi olduğunun tespit edilerek zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir. 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 121. maddesi gereğince Türk Medeni Kanunu ile Dernekler Kanunu'nun ve dernekler hakkında uygulanan diğer kanunların, bu kanuna aykırı olmayan hükümleri siyasi partiler hakkında da uygulanır. 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 36.maddesinde ise kanunda hüküm bulunmayan hallerde 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.Türk Medeni Kanunu'nun 87. maddesinde, derneklerin kendiliğinden sona erme halleri düzenlenmiş olup, ikinci fıkrasında, her ilgilinin sulh hukuk hakiminden derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini isteyebileceği öngörülmüştür.Siyasi partilerin, belde, ilçe ve il teşkilatlarının parti tüzel kişiliğinden ayrı ve bağımsız bir tüzel kişilikleri yoktur. Partiyi temsil yetkisi, genel başkana aittir....
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR: Somut olaydaki uyuşmazlık, davalı il teşkilatının kendiliğinden hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti istemiyle açılan davada yetkisizlik kararının kesinleşmesinden itibaren iki hafta geçtiğinden bahisle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinin usul ve yasaya uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. DELİLLERİN TARTIŞILMASI, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, olağan genel kurulunu yapmayan davalı parti il teşkilatının kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş olup davacı vekili tarafından yukarıda yazılı sebeplerle istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Dairemizce, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı olarak ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen gözetilerek inceleme yapılmıştır....
