Hizmet tespitinin bir türü olan sigortalılık başlangıç tespiti davasında, dava konusu dönem yönünden hem çalışmaların geçtiği işyerinin varlığı hem de sigortalının çalışmalarının gerçek ve sigortalı çalışma olduğunun hiçbir teredüte yol açmayacak şekilde ispatlanması gerekmektedir. Bu tür davalar yalnızca bir günlük çalışmanın tespitinden ibaret olarak görülmemeli, bir günlük çalışmanın kabulü ile saptanacak sigortalılık başlangıcının sigortalıya sağlayacağı sigortalılık süresi ile birlikte kazandıracağı haklar dikkate alınmalı ve giriş bildirgesi ile birlikte eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmelidir....
ın 06/05/1994- 09/05/2008 tarihleri arasındaki primleri ödenmiş 11 yıl, 4 ay 19 günlük sürenin Bağ-Kur Sigortalılık süresi olarak geçerli sayılması gerektiğinin tespitine, buna göre 30/10/2009 tarihli tahsis başvurusuna istinaden 1479 sayılı yasanın 4759 sayılı yasayla değişik geçici 10/g maddesi uyarınca yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanılmadığı tespit edildiğinden, bu talebin reddine, karar verilmiştir. Davacının ... sigortalılık süresinin 11 yıl 4 ay 19 gün olduğu ve hüküm kısmında bu sürenin doğru olarak belirtildiği anlaşılmış olup davacının sigortalılık başlangıcının Esnaf Sicil Müdürlüğü kaydının başladığı 20/12/1996 tarihi olduğundan 06/05/1994 tarihinin sigortalılık başlangıç tarihi olduğunun kabul edilmiş olması usul ve Yasa'ya aykırı olup bozma nedenidir. Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, HMK 370/2. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır....
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının 2015/5- 6 aylar arasında ülkemizde 4/a kapsamında sigortalılığının bulunduğu, 27/04/1987 tarihinden itibaren Almanya ülkesinde ikamet ettiği, yurt dışı çalışma başlangıcının 10/06/1991 tarihi olduğu, davacının ev kadınlığı ve çalışma sürelerinden 5150 günlük süreyi borçlanarak bedelini ödediği ve davacıya Ocak/2020 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı bağlandığı, dava dilekçesinde borçlanılıp bedeli ödenen ev kadınlığı sürelerinin başlangıç tarihinden geriye doğru çekilerek sigortalılık başlangıcının tespitini talep ettiği anlaşılmaktadır. 3201 sayılı Kanunun “Süre Tespiti ve Sigortalılığın Başlangıcı” başlıklı 5'inci maddesi, yurtdışında geçen sürelerini borçlananlardan Türkiye’de herhangi bir T3 tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin, sigortalılıklarının başlangıç tarihinin, borçlarının tamamını ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye gidilmek suretiyle belirleneceğini düzenlenmiştir. 11.09.2014 tarihli Mükerrer Resmi Gazetede...
olarak esas alınması gerektiği, davaya konu yapılan ev kadınlığı süresinin, sigorta başlangıcını geriye çekecek nitelikte bir borçlanma olmadığı, yurtdışı sigortalılık başlangıcı öncesinde yapılan borçlanmanın sigortalılık başlangıcını geriye çekmeyeceği kabul edildiğinde yurtiçi başlangıcının 16.08.2016 tarihi olarak esas alındığında 5450 gün (15 yıl 1 ay 20 gün) geriye gidilir ise sigortalılık başlangıcının 26.06.2001 tarihinin olacağı, bu durumda 5510 sayılı yasanın geçici 9 uncu maddesi gereğince tahsis için 4500 gün, 25 yıl hizmet ve 58 yaş ya da 58 yaş 7200 gün aranmakla davacı bu şartları haiz olmadığından kurum işleminin yerinde olduğu kanaatine varılarak, davanın reddine karar vermek gerekmiş, bu düşünce ve kanaatlerle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur." gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir....
Ne var ki davanın 5434 sayılı Kanun kapsamında geçen fiili hizmet zammı süresinin tamamının hem sigortalılık süresine eklenmesi ve sigorta başlangıcının geriye çekilmesi hem de geriye çekilen sigortalılık başlangıcına göre tabi olunan yaş haddinden yine fiili hizmet süresinin tamamı düşülerek 03.06.2019 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanması müracaatında bulunabileceğinin tespiti istemine ilişkin olmasına rağmen gönderme kararında "...Dava, davacının geriye dönük olarak yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının ve emsallerince faydalanılan artışlardan yararlandırılması gerektiğinin tespitine, birikmiş aylıkların her aylık için ödeme yükümlülüğünün başladığı tarihten itibaren mevduata uygulanacak en yüksek faizi ile birlikte tahsili istemine ilişkin..." olduğu şeklinde yazıldığı ve bu hâli ile somut olayla ilgili olmayan açıklamalara yer verildiği anlaşılmıştır....
İkili uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde özel hüküm bulunmayan veya sözleşme imzalanmayan ülkelerdeki çalışmalarını borçlananlar yönünden sigortalılık başlangıcının ve dolayısıyla sigortalılık süresinin nasıl hesaplanacağı ise 3201 sayılı Kanunun 5. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan maddeye göre, Türkiye'de tescili bulunan sigortalılar yönünden sigortalılık başlangıcı, tescil tarihinden itibaren borçlanılan süre kadar geriye gidilerek bulunacak tarih; tescili olmayanlar yönünden ise, borcun tamamen ödendiği tarihten borçlanma süresi kadar geriye gidilerek bulunacak tarihtir. Yukarıda açıklanan hususlar Hukuk Genel Kurulunun 30.03.2012 gün 2012/21-29 E., 2012/267 K. sayılı kararlarında da benimsenmiştir....
Dava, sigorta başlangıcının 18/09/1989 olarak tespiti ile davalı işveren yanında 18/09/1989-31/03/1990 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespiti istemine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı fer'i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer'i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. I-İSTEM Davacı, sigorta başlangıcının 18/09/1989 olarak tespiti ile davalı işveren yanında 18/09/1989-31/03/1990 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespitini istemiştir....
Hukuk Dairesi Dava, sigorta başlangıcının 01/11/1989 olarak tespiti ile davalı işveren yanında 01/11/1989-10/05/1990 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespiti istemine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı fer'i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer'i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. I-İSTEM Davacı, sigorta başlangıcının 01/11/1989 olarak tespiti ile davalı işveren yanında 01/11/1989-10/05/1990 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespitini istemiştir....
Kimlik No: ...) ... tarihinde 1 gün çalıştığının tespiti ile sigortalılık başlangıç tarihinin 18 yaşı ikmal ettiği 01/06/1987 tarihi olarak tespitine karar vermiştir. B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI ... Bölge Adliye Mahkemesi, usul ve esas açısından ilk derece mahkemesi kararını yerinde bulmak suretiyle; davalı kurum vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir. IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ: Davalı Kurum vekili, Bölge Adliye Mahkemesi kararının yerinde olmadığı, çalışmanın ispatlanamadığı yönünden kararın bozulmasını istemiştir. V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME: İnceleme konusu dosyada; davacı sigortalılık başlangıç tarihinin 04.10.1982 tarihi olduğunun tespitini talep etmiş, mahkemece davanın kabulüne, davacı ...'in (T.C. Kimlik No: ...) ... tarihinde 1 gün çalıştığının tespiti ile sigortalılık başlangıç tarihinin 18 yaşı ikmal ettiği 01/06/1987 tarihi olarak tespitine karar verilmiştir....
K A R A R 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine, 2-Dava davacının, l.l2.l996- l.9.2003 tarihleri arasındaki Tarım ... sigortalılık süresini iptal eden Kurum işleminin iptali,sigorta başlangıcının l.l2.l996 tarihi olarak düzeltilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulü ile l.l2.l996- l.9.2003 tarihleri arasındaki tarım ... sigortalılık süresini iptal eden Kurum işleminin iptaline, sigorta başlangıcının l.l2.l996 tarihi olarak düzeltilmesine karar verilmiştir. Somut olayda davacı kendisini avukat ile temsil ettirmediği halde yararına avukatlık ücretine hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK'nun 438/7.maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır....
