Sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak iade isteminde bulunulabilmesi için bir tarafın malvarlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. Buna göre sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. (TBK m.77/1) Bunun için de, öncelikle iade borcunun kapsamı belirlenmeli, fakirleşme ve zenginleşme zamanı tespit edilmelidir. Bu bağlamda, davacılarıın, taşınmaza yapıldığını iddia ettiği iyileştirme giderlerini sebepsiz iktisap hükümleri uyarınca davalılardan isteyebilmesi için yaptığı giderlerin mal varlığından çıkmış ve davalıların mal varlığına geçmiş olması gerekir....
Sebepsiz zenginleşme hâlinde zenginleşen ve fakirleşen arasında kanun gereği bir borç ilişkisi doğmakta olup, bu borcun konusu mal varlığında meydana gelen fazlalığın geri verilmesidir. Sebepsiz zenginleşmede sadece mal varlığındaki eksilmenin giderilmesinin talep edilmesi söz konusudur. Görüldüğü gibi, sebepsiz zenginleşme, ikincil (talî) niteliktedir ve mal varlığındaki azalmanın başka aslî nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelemez. Başka bir anlatımla aynı olayda, aynî haktan (istihkak davası), zilyetlikten, sözleşmeden, sözleşme benzeri hukukî ilişkiden veya haksız fiilden kaynaklanan bir talebin ileri sürülmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulama alanı bulamayacaktır....
Davacı vekili 22/10/2013 havale tarihli dilekçesiyle, taraflar arasında gerçekleştirilen işlemin faktoring işlemi olmadığının kabulü halinde sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde müvekkilinin alacağına hükmedilmesini talep etmiştir. Davalı ... vekili, öncelikle zamanaşımı itirazında bulunduklarını, bunun yanında takibe konu alacağın ne miktarda olduğu hususu ile alacağın ilgili yönetmelik maddelerine uygun bir alacak olup olmadığı hususlarının da belli olmadığını, ayrıca sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanamayacağını, zira zamanaşımının söz konusu olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir. Davalı ... vekili, dava konusu alacağın fatura veya benzeri belgelerle ispatının gerektiğini, ayrıca sebepsiz zenginleşme kurumuna ilişkin 1 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu savunarak davanın reddini istemiştir....
Sonuç itibariyle, ödemelerin iptaline ilişkin kamu kurumunca (idarece) verilen karar idari yargı yerinde usulüne uygun olarak iptal ettirilmediği sürece, kamu kurumu (idare) sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince iptal kararının içeriğine göre tespit olunacak ödemeleri geri isteyebilir. Kendisine ödeme yapılan davalının idari yargıda ileri sürmesi gereken savunma ve iddiaları adli yargıdaki bu davada sonuca etkili değildir. Bu nedenlerle sayın çoğunluğun görüşlerine katılmıyorum. 14/10/2014...
Faile karşı hangi sorumluluk esasına dayanılıyorsa o esasın bütün hükümleri uygulanır (Oğuzman/Öz, Borçlar Hukuku Genel Hükümleri, 2008 güncellenmiş baskı, s. 702., Eren Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler 12. baskı, s. 807). Nitekim aynı ilkeler YHGK nun 06.01.1968 gün ve 1966/T-1728 K.6 sayılı, 09.02.2005 T. 2005/11-20 E. 34 karar sayılılarda benimsenmiş olup YHGK nin 14.03.2012 Tarih ve 2011/13-748 esas 2012/140 sayılı kararında; iktisap edilen değerin iade yükümü bir sözleşmeden kaynaklandığı takdirde sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanmayacağı kabul edilmiştir. Son zamanlarda yeni doktrin ve içtihatlarda sözleşmenin ifasına ilişkin talep hakkında sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanmayacağı eğilimi hakim olup ifası imkansız hale gelen sözleşmeden kaynaklanan edimin tazmini sözleşme hükümleri doğrultusunda çözümlenmesi gerekmektedir....
Davadaki bu talep, davacının uğradığı zararın 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 77. ve devamı maddelerinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca davalıdan tahsiline ilişkindir. Sebepsiz zenginleşmeye ilişkin hükümlerden doğan uyuşmazlıklarda yetkili mahkeme ise usulün genel yetki kuralı kapsamında davalının davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. (HGK'nın 26.10.1966 gün 1965/302 E. - 1966/279 K. sayılı ilamı) HMK'nın 6/1. maddesi uyarınca "(1) Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir."...
Davacı sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tazminat isteminde bulunmuş, mahkemece de sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalının sorumluluğuna karar verilmiştir. Uyuşmazlığın belirlenen bu niteliğine göre ve yanlar arasında sözleşme ilişkisi de bulunmadığından, kararın temyizen incelenmesi görevi ... Yüksek 3. Hukuk Dairesi’ne aittir. SONUÇ: Açıklanan nedenlerle dosyanın ... Yüksek 3. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 14.05.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
TTK 732.maddesi uyarınca açılan davalarda görevli mahkeme ticaret mahkemesi olduğundan İlk Derece Mahkemesince görevsizlik kararı verilmesi gerekirken davanın esası hakkında karar verilmesi isabetli görülmemiştir." denilmektedir. Antalya Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesinin ... tarih ... Esas ... Karar sayılı kararından anlaşılacağı üzere, Bölge Adliye Mahkemesi TTK de düzenlenen sebepsiz zenginleşme hükümleri gereği dosyada inceleme yapılmasını istemiştir. Mahkememizce senet aslı da dosyaya gönderilmiştir. Dava, yukarıdaki açıklamalar ve kabule göre; 6102 sayılı TTK'nın 732. maddesine dayalı olarak açılan sebepsiz zenginleşme davasıdır....
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; vekil edeni ile davalı sigorta şirketi arasında Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakemi nezdinde görülen dava sonucunda vekil edeninin 354,00- TL vekalet ücreti ile sorumluluğu yoluna gidildiğini, söz konusu karar uyarınca hüküm altına alınan vekalet ücretinin itirazı kayıtla karşı tarafa ödendiğini, ancak ödemeye dayanak oluşturan Uyuşmazlık Hakem Kararına karşı Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti nezdinde yapılan itiraz üzerine, itiraz hakem heyetince itiraz başvurularının kabul edildiğini ve uyuşmazlık hakem kararının kaldırıldığını, bu şekilde vekalet ücretine ilişkin olarak yapılan ödemenin sebepsiz ve dayanaksız hale geldiğini ileri sürerek, ödeme konusu miktarın sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir....
Davalı vekili, davacı talebinin sebepsiz zenginleşme kuralları içerisinde değerlendirilmesi gerektiğini, bu durumda talebin zamanaşımına uğradığını, talep edilen faizin fahiş olduğunu ileri sürerek davanın reddini istemiştir....
