"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin uyarlanması davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. K A R A R Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 23.11.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin uyarlanması davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. K A R A R Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 23.11.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
gelen artışın tek başına sözleşmenin uyarlanması için yeterli olmadığı, kaldı ki sözleşme bedelinin TL olarak belirlendiği, mevcut hali ile öngörülemezlik koşulunun dava konusu olayda gerçekleşmediği ve sözleşmenin uyarlanması ya da fiyat farkı verilmesi şartlarının oluşmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/55 Esas KARAR NO : 2021/295 DAVA : Sözleşmenin Uyarlanması DAVA TARİHİ : 11/10/2018 KARAR TARİHİ : 15/04/2021 Mahkememizde görülmekte olan Sözleşmenin Uyarlanması davanın yapılan açık yargılaması sonunda, İDDİA : Davacı vekili dava dilekçelerinde, Müvekkili ile davalı arasında ....Noterliği'nde 12.06.1996 Tarih ve ... Yevmiye numarası ile ''Düzenleme Şeklinde Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi düzenlenmiş olduğu, bu sözleşmeye 11.03.2006 tarihinde yapılan ek sözleşme ile davalıya ana sözleşme gereğince verilmesi gereken 12 daire sayısının 16'ya çıkarılmış olduğunu, ayrıca ana sözleşmede bulunmayan ceza şartı getirilmiş olduğunu, buna göre inşaatın süresinde bitirilememesi halinde davalıya isabet eden daireler için ayrı ayrı 500....
Davalı, 2008 yılı kira dönemine ait kira bedeli ile 2. yıl kira bedelinin ilk taksiti olan 69.212,50 TL’nin 65.000 TL’lik kısmının itirazi kayıt ileri sürülmeden ödendiğini, bakiye ödemelerin yapılmaması halinde sözleşmenin feshedileceği hususunun ihtaren davacıya bildirildiğini, ödenmeyen kira bedellerinin tahsili için takip başlatıldığını, sözleşmenin 12/a maddesi ve sözleşmenin eki niteliğinde olan teknik şartnamenin 1. maddesi hükümlerine göre talebin kabul edilemeyeceğini, davacının, basiretli bir tacir olarak, sözleşme serbestisi ilkesi gereğince sözleşmeyi imzaladığını savunarak, davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, “dava tarihinden geriye doğru kira bedelinin uyarlanmasının talep edilemeyeceği, bu nedenle 7.6.2010 tarihinde açılan dava ile 2009 yılı kira bedelinin uyarlanması talebinde bulunulamayacağı” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir....
Sözleşmenin yeni durumlara uyarlanması yapılırken önce sözleşmede, daha sonra kanunda bu hususta intibak (uyarlama) hükümlerinin bulunup bulunmadığına bakılır. Sözleşmede ve kanunda hüküm bulunmadığı takdirde sözleşmenin değişen hal ve şartlara uydurulmasının gerekip gerekmeyeceği incelenir. Bazen de sözleşmede olumlu ve olumsuz intibak (uyarlama) kaydı bulunmakla beraber, bu kayda dayanılarak sözleşmenin kayıtla birlikte aynen uygulanmasını talep etmek TMK. nun 2/2 maddesi hükmü anlamında hakkın kötüye kullanılması manasına gelebilir. Böyle bir durumda sözleşmedeki intibak kaydına rağmen edimler arasında aşırı bir isabetsizlik çıkmışsa uyarlama yine yapılmalıdır. İşlem temelinin çöküşüne ilişkin uyuşmazlıkların giderilmesinde kaynak olarak TMK.nun 1, 2 ve 4.maddelerinden yararlanılacaktır. İşlem temelinin çöktüğünün dikkate alınması dürüstlük kuralının gereğidir. Diğer bir anlatımla durumun değişmesi halinde sözleşmede ısrar etmek dürüstlük kuralına aykırı bir tutum olur....
Sözleşmenin yeni durumlara uyarlanması yapılırken önce sözleşmede, daha sonra kanunda bu hususta intibak (uyarlama) hükümlerinin bulunup bulunmadığına bakılır. Sözleşmede ve kanunda hüküm bulunmadığı takdirde sözleşmenin değişen hal ve şartlara uydurulmasının gerekip gerekmeyeceği incelenir. Bazen de sözleşmede olumlu ve olumsuz intibak (uyarlama) kaydı bulunmakla beraber, bu kayda dayanılarak sözleşmenin kayıtla birlikte aynen uygulanmasını talep etmek TMK. nun 2/2 maddesi hükmü anlamında hakkın kötüye kullanılması manasına gelebilir. Böyle bir durumda sözleşmedeki intibak kaydına rağmen edimler arasında aşırı bir isabetsizlik çıkmışsa uyarlama yine yapılmalıdır. İşlem temelinin çöküşüne ilişkin uyuşmazlıkların giderilmesinde kaynak olarak TMK.nun 1, 2 ve 4.maddelerinden yararlanılacaktır. İşlem temelinin çöktüğünün dikkate alınması dürüstlük kuralının gereğidir. Diğer bir anlatımla durumun değişmesi halinde sözleşmede ısrar etmek dürüstlük kuralına aykırı bir tutum olur....
CEVAP Davalı vekili cevap dilekçesinde; somut olayda, sözleşmenin uyarlanması koşullarının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir. III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraflar arasındaki sözleşmenin 20.01.2017 tarihinde akdedildiği, bu tarihten sonra sözleşmeye konu ham madde fiyatlarının önemli ölçüde arttığı ancak bu artışa rağmen davacının alış fiyatının sözleşmeyle kararlaştırılan satış fiyatının altında kaldığı, ham madde fiyatlarının artmasına neden yönetmelik değişikliğinin sözleşme tarihinden daha önce yapıldığı, tacir olmakla basiretli davranmak yükümlülüğü altında olan davacının bu değişikliğin sonuçlarını öngörerek sözleşme akdetmesi gerektiği, somut olayda, uyarlamanın koşulu olan öngörülemezlik şartının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. IV. İSTİNAF A....
Sözleşmenin yeni durumlara uyarlanması yapılırken, önce sözleşmede, daha sonra kanunda bu hususta intibak hükümlerinin bulunup bulunmadığına bakılır. Sözleşmede ve kanunda hüküm bulunmadığı takdirde, sözleşmenin değişen hal ve şartlara uydurulmasının gerekip gerekmeyeceği incelenir. Bazen de sözleşmede olumlu ve olumsuz intibak kaydı bulunmakla beraber, bu kayda dayanılarak sözleşmenin kayıtla birlikte aynen uygulanmasını talep etmek M.K. 2/2 maddesi hükmü anlamında hakkın kötüye kullanılması manasına gelebilir. Böyle bir durumda sözleşmedeki intibak kaydına rağmen edimler arasında aşırı bir nisbetsizlik çıkmışsa, uyarlama yine yapılmalıdır. İşlem temelinin çöküşüne ilişkin uyuşmazlıkların giderilmesinde kaynak olarak M.K.nun 1. 2. ve 4. maddelerinden yararlanılacaktır. İşlem temelinin çöktüğünün dikkate alınması dürüstlük kuralının gereğidir. Diğer bir anlatımla, durumun değişmesi halinde, sözleşmede ısrar etmek dürüstlük kuralına aykırı bir tutum olur....
Ancak, sözleşmenin değişen koşullara uyarlanması ya da dönme hakkının kullanılması, şu dört koşulun birlikte gerçekleşmesine bağlıdır. 1.Sözleşmenin yapıldığı sırada, taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum ortaya çıkmış olmalıdır. 2.Bu durum borçludan kaynaklanmamış olmalıdır. 3.Bu durum, sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirmiş olmalıdır. 4.Borçlu, borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olmalıdır. Maddeye göre, uyarlamanın bütün koşulları gerçekleşmişse borçlu, hâkimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteyebilir....
