(Borçlar Kanunu'nun (BK) 213.) ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler. Davacı, muris tarafından, dava konusu taşınmazın şartlı bağış yoluyla davalıya devredildiğini, ancak bu işlemlerin mirasçılardan mal kaçırma kastıyla yapıldığını ileri sürerek tapu kaydının miras payı oranında iptali ile davacı adına tesciline, mümkün olmadığı halde tenkis kararı verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
D)İSTİNAF NEDENLERİ Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı tarafın davada iki ayrı talepte bulunduğunu, bunlardan birincisinin vasiyetnamenin iptali, ikincisinin de tenkis talebine ilişkin olduğunu, ilk derece mahkemesince vasiyetnamenin iptali talebinin reddine karar verildiği halde, müvekkili lehine vekalet ücretine hükmedilmediğini, tenkis hükmüne esas alınan bilirkişi raporunun hangi kıstaslara göre düzenlendiğinin belirlenmediğini, denetim ve karara dayanak olabilecek nitelikte bulunmadığını, rapora itirazların da incelenmeden karar verildiğini, bu nedenlerle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir. E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, vasiyetnamenin iptali olmadığında ise tenkis istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince vasiyetnamenin iptaline yönelik talebinin reddine, tenkis talebinin kabulüne karar verilmiş, karara karşı davalı vekili istinaf yoluna başvurmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, mirasbırakanları...'un 84 parseldeki 1/2 payını eşi davacı ...'a satış vaadiyle sattığını, satış vaadinin tapuya şerh edildiğini, taşınmazın 1/2 payını ise ...Derneğine bağışladığını ancak satış vaadi şerhinin 30.05.2005 tarihinde ... Derneğinin yetkilisinin yazılı talebi ile terkin edildiğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ile taşınmazın 1/2 payının davacı ... adına tesciline, kalan 1/2 pay için de yapılan bağışın iptali ile miras payları oranında tapuya tesciline, mümkün olmadığı takdirde tenkis hükümlerinin uygulanmasına karar verilmesini istemişlerdir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, ...'un, satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptal ve tescil talebinin husumetten reddine, davacı ...'nın tenkis talebinin kısmen kabulüne; diğer davacılar ... ve ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : HACIBEKTAŞ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi Ramazan İnan'ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tenkis isteğine ilişkindir....
TMK’nın 571/1 maddesi uyarınca ise; “Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılma tarihinin üzerinden on yıl geçmekle düşer.” Açıklanan madde hükmünde belirtilen süreler, hakdüşürücü nitelikte olup, resen dikkate alınır. Somut olayda; vasiyetnamenin iptali talebi ile ilgili mahkemece bir inceleme ve değerlendirme yapılmadığı, vasiyetnamenin aslının ve açılıp okunduğuna ilişkin sulh mahkemesi dosyasının celbedilmediği, vasiyetnamenin iptali davasının her iki davacı yönünden süresinde açılıp açılmadığına ilişkin delillerin toplanmadığı, vasiyetnamenin iptali talebi değerlendirilmeden doğrudan terditli talep olan tenkis davasının süresinde açılmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verildiği, bu hali ile hükmün eksik incelemeye dayalı olduğu anlaşılmıştır....
Eşine devrettiği, devrin yapıldığı esnada murisin ehliyetli olmaması sebebiyle tapu kaydının iptalini bunun mümkün olmaması halinde ise murisin mal kaçırma kastıyla devri yapmış olması nedeniyle muris muvazaası sebebine dayalı olarak tapu kaydının iptali ile adlarına hisseleri oranında tescil tescilin mümkün olmaması halinde ise tenkis talebinde bulundukları anlaşılmaktadır. Dosya arasında yer alan Develi Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2014/9 E. 2014/8 K. sayılı veraset ilamının incelenmesinde; davacılar ve davalının murisin mirasçıları arasında bulunduğu görülmüştür. Dava konusu taşınmazların tapu kaydı ve devir evrakının incelenmesi neticesinde; murisin 561 ada 21 parsel sayılı taşınmazın tamamını, 671 ada 1 parsel sayılı taşınmazın ise kendisine ait olan 1/2lik hissesinin tamamını ölünceye kadar bakıp gözetmek şartıyla davalıya devrettiği, taşınmazların halen davalı adına tescilli olduğu anlaşılmıştır....
DAVANIN KONUSU: Sözleşmenin İptali Taraflar arasında görülen sözleşmenin iptali davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle mahkemenin görevsizliğine dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin murisi ...'ın ... A.Ş.'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL, TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacı, miras bırakanı ...’in, mirasçılarından mal kaçırmak amacıyla muvazaalı olarak dava konusu 465 ada 141 parsel ile 90 ada17 parsel sayılı taşınmazlarını kızının yakın arkadaşı ...’ya temlik ettiğini, ... tarafından da davalıya devredildiğini ileri sürerek, miras payı oranında tapuların iptali ile tescili ve tenkis isteklerinde bulunmuştur. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, tenkis isteğinin vazgeçme nedeniyle reddine, muvazaa iddiasının ise kanıtlanamadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir. Karar, davacı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...’ün raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü....
DAVALILAR : ... v.d. 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı taktirde tenkis istemine ilişkin olup Mahkemece yapılan yargılama sonunda tapu iptali ve tescil isteminin reddine, tenkis isteminin ise kabulüne karar verildiği ve hükmün davalı tarafça tenkis hesabının yanlış yapıldığı ileri sürülerek temyiz edildiği anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 18.01.2024 tarihli ve 2024/1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 7. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Kanun’un 60 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. KARAR Açıklanan sebeple; Dosyanın YARGITAY 7. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 28.02.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.12.2021 tarihli ve 2021/320 Esas, 2021/710 Karar sayılı kararıyla; rücu şartlı bağışlama yönünden inceleme yapıldığında; davalı ... bağışlanan olup bağışlayandan önce vefat etmediği için bağışlamadan rücu şartı gerçeklemediğinden, bu yönüyle tapu iptali ve tescil talebi ile tazminat taleplerinin reddine karar vermek gerektiği, muris muvazaası yönünden inceleme yapıldığında; tapuda yapılan resmi işlem bağış olup gerçek iradeye uygun geçerli bir işlem olduğu, l.4.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının uygulama olanağının bulunmadığı, tenkis yönünden yapılan incelemede ise; mirasbırakanın 30.10.2005 tarihinde öldüğü, eldeki davanın ise 13.07.2018 tarihinde açıldığı, ölüm olayıyla mirasın açıldığı, Türk Medeni Kanunu’nun 571 inci maddesi hükmü uyarınca mirasın açılması tarihinden itibaren 10 yıllık hak düşürücü süre içinde tenkis isteğinde bulunulmadığı gerekçeleri ile tapu iptali ve tescil ile tazminat talepleri yönünden davanın...
