Yargıtay incelenmesinden geçmek suretiyle kesinleşen eser sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlığa ilişkin ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2012/119 Esas sayılı dosyasında, yukarıda sözü edilen ödemelerin eser sözleşmesi karşılığı olmadığı sabit olmuştur. Eldeki davada ödendiği ihtilâfsız bulunan bu miktarın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre istirdadı istenilmekte ise de; davalı borç karşılığı ödeme olduğunu savunduğundan,... Bankası ..../... şubesine ait banka dekontlarında da ödemenin nedeni açıklanmadığından, kural olarak olay tarihinde yürürlükte bulunan mülga 818 sayılı BK'nın 85. maddesi uyarınca davalının savunmasına itibar etmek zorunludur. Başka anlatımla, alacaklının gösterdiği neden için ödeme yapılmış sayılmalıdır. O halde davacı usulen davalının sebepsiz zenginleştiğini kanıtlayamadığından davanın tümüyle reddine karar verilmelidir....
İSTİNAF NEDENLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : HMK'nun 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde; Asıl dava sebepsiz zenginleşmeden, birleşen dava ise ihtiyati haczin kaldırılmasına ilişkindir. İstinafa konu uyuşmazlık; davacının talebinin zamanaşımına uğrayıp uğramadığı noktasında toplanmaktadır. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedeni dayalı olması gerekir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veye tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır....
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; müteahhit olan davacının edimini yerine getirmemesi (B Bloğun yapılmamış olması), tapu pay devri yapılmamış olması ve sözleşmenin de adi yazılı şekilde yapılmış olması gerekçesi ile birleşen dosya davacısının sözleşmenin feshi (geçersizliği) talebinde haklı olduğu, geçersizliği tespit edilen sözleşmeye göre davacı müteahhidin sözleşme şartlarından herhangi bir hükmün yerine getirilmesini davalı-arsa sahibinden talep etme hakkı olamayacağı ve sözleşme hiç yapılmamış (yok) farz edilerek hüküm doğuracağı için taraflar karşılıklı olarak birbirlerine verdiklerini ancak TBK sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre geri alabileceği gerekçesiyle taraflar arasında adi yazılı şekilde akdedilen kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin geçersizliğine, geçersiz sözleşme gereği davacı yüklenicin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talep hakkı doğacağından sözleşmeye dayalı talep hakkı doğmadığı gerekçesi ile her iki davanında...
Hukuk Dairesinin 13/3/2013 tarihli ve E.2013/1569, K.2013/4254 sayılı ilamının ilgili kısımları şöyledir: ''Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı Belediyenin dava dışı Hazineye ait parseli haricen davacıya satmasına ilişkin sözleşmeden kaynaklandığı sabittir. Yasanın aradığı şekil şartlarına uyularak resmi merciler önünde yapılmış bir satış sözleşmesi olmadığından yapılan taşınmaz satış işlemi TMK. nun 706, BK.nun 213, Tapu Kanununn 26. maddesi hükmüne göre geçersizdir. Bu nedenle, taraflar ancak verdiklerini isteyebilir. Bu durumda, taraflar arasındaki uyuşmazlığın sebepsiz zenginleşme kurallarına uygun çözümlenmesi ve tasfiye edilmesi gerekir. Hukuken geçersiz sözleşmeden kaynaklanan bu nitelikteki bir uyuşmazlığın sebepsiz zenginleşme kurallarına göre çözümlenip tasfiye edilebilmesi için öncelikle sebepsiz zenginleşmenin kapsamını tespitteki ilke ve esasların açıklanmasında yarar görülmüştür....
Dava, sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca tazminat talebine ilişkindir. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi Başkanlar Kurulunun hukuk dairelerinin işbölümünün belirlenmesine ilişkin 03.05.2016 tarih ve 2016/1 sayılı kararı uyarınca kararı veren mahkemenin sıfatına, nitelendirmesine ve sözleşme ilişkisi bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, geçersiz sözleşmeden kaynaklanan (sebepsiz zenginleşme) (TBK m. 77 ila 82) davalar sonucu verilen hüküm ve kararların istinaf incelemesi Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine ait iken Hâkimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin 13/02/2018 tarih ve 208 sayılı kararı gereğince bu tür uyuşmazlıkların, istinaf incelemesini yapma görevi Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesine verildiği gibi, dosyanın gönderildiği 18/10/2021 tarihi itibariyle yürürlükte olan Hâkimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin 02/06/2021 tarihli ve 431 sayılı kararı ile belirlenen iş bölümüne göre de uyuşmazlığa bakma görevi halen 4. Hukuk Dairesi'ne aittir....
Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığında, bir başkasının aleyhine bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır.Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır....
HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, Sebepsiz Zenginleşme Nedeniyle Alacak istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli 431 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 6. Hukuk Dairesi iş bölümünün 15. maddesinde; "Kararı veren mahkemenin sıfatına, nitelendirmesine ve sözleşme ilişkisi bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, geçersiz sözleşmeden kaynaklanan (sebepsiz zenginleşmeden) (TBK m. 77 ila 82) davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar," şeklindeki düzenleme yer almıştır. Bu düzenleme karşısında istinaf talebini inceleme görevi Adana Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi'ne aittir. HMK 352/1 maddesinde ''Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir.'' hükmü öngörülmüştür....
Düzenlenen tahakkukun mükerrer olduğunu iddia ettiği, tüm bedeli "ihtirazi kayıtsız" ödediği anlaşılmakla; Yargıtay 23.HD'nin 2017/1075 Esas - 2020/1997 Karar sayılı ilamında: "..TBK'nın 78. maddesi sebepsiz zenginleşme hükümleri içerisinde yer alan bir maddedir. Taraflar arasında bir sözleşme bulunması halinde sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanmasına gerek yoktur. Sebepsiz zenginleşme tıpkı sözleşme ve haksız fiil gibi borç doğuran bir sebeptir ancak kanundan kaynaklanan bir alacak doğurur. Somut olayda taraflar arasında bir sözleşme bulunduğundan ihtilafın sözleşme hükümlerine göre çözülmesi gerekir. Bu itibarla TBK'nın 78. maddesinin olayınında uygulanma yeri yoktur. Dava konusu uyuşmazlık taraflar arasında düzenlenen bir sözleşmeden kaynaklanmaktadır. Taraflardan birinin sözleşme hükümlerine göre bir alacağı olması halinde bu alacağını sözleşmenin tabi olduğu zamanaşımı süresi içinde talep edebilir....
Düzenlenen tahakkukun mükerrer olduğunu iddia ettiği, tüm bedeli "ihtirazi kayıtsız" ödediği anlaşılmakla; Yargıtay 23.HD'nin 2017/1075 Esas - 2020/1997 Karar sayılı ilamında: "..TBK'nın 78. maddesi sebepsiz zenginleşme hükümleri içerisinde yer alan bir maddedir. Taraflar arasında bir sözleşme bulunması halinde sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanmasına gerek yoktur. Sebepsiz zenginleşme tıpkı sözleşme ve haksız fiil gibi borç doğuran bir sebeptir ancak kanundan kaynaklanan bir alacak doğurur. Somut olayda taraflar arasında bir sözleşme bulunduğundan ihtilafın sözleşme hükümlerine göre çözülmesi gerekir. Bu itibarla TBK'nın 78. maddesinin olayınında uygulanma yeri yoktur. Dava konusu uyuşmazlık taraflar arasında düzenlenen bir sözleşmeden kaynaklanmaktadır. Taraflardan birinin sözleşme hükümlerine göre bir alacağı olması halinde bu alacağını sözleşmenin tabi olduğu zamanaşımı süresi içinde talep edebilir....
Buradaki para borcu ibaresi yalnızca ödünç verilen para ya da sözleşmeden kaynaklanan bir para alacağı anlamında değil dava edilen alacağın hangi sebeple olursa olsun para alacağı olması anlamındadır. Para borcunun kaynağı sözleşme olabileceği gibi haksız fiil ya da sebepsiz zenginleşme ya da başka bir neden olabilir. Sonuç olarak, sözleşmeden doğan davalarda akdin ifa edileceği yer mahkemesi de yetkilidir. TBK 89/1 maddesine göre para alacağının aksi kararlaştırılmamış ise alacaklının ikametgahında ödenmesi gerekir. Akdi ilişkinin varlığı halinde ise alacaklı ödeme zamanındaki yerleşim yerinde dava açabilir. Davacının yerleşim yeri ... Mah. 2414 Sk. No:5/65 ... K:6 No:36 .../... olup davacının yerleşim yeri mahkemesi yetkili kabul edilerek davanın yetki nedeni ile reddine, mahkememiz ile ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi arasında yetki uyuşmazlığı oluştuğundan yargı yerinin belirlenmesi yolunda dosyanın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37....
