Bu kapsamda, iş akdinin devamı sırasında işçinin sadakat borcundan kaynaklanan rekabet etmeme yasağına aykırılık halinde, bu tür davalara bakmakla görevli mahkeme iş mahkemesidir (Yargıtay 22. HD 2016/27017 E., 2020/665 K.). Ancak, somut olayda davacının ceza koşulu alacağı, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra davalının rakip firmada çalışmaya başlamış olmasına dayandırılmaktadır. Yani, dava konusu eylem, davalı işçinin, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonraki rekabet yasağının ihlal ettiği iddiasıdır. Davacının talebinin, TBK'nın 444 ve devamı maddelerinde düzenlenen rekabet yasağı sözleşmesine aykırı eylemler nedeniyle sözleşme ile kararlaştırılan ceza koşununun tahsili olduğu anlaşılmıştır. Bu durumda, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu yürürlüğe girdikten sonra, hizmet sözleşmesinin sona ermesinden sonraki döneme ilişkin rekabet yasağı anlaşmasına aykırılık iddiasıyla açılan davalarda iş mahkemesinin mi yoksa asliye ticaret mahkemesinin mi görevli olduğunu ortaya koymak gerekir....
İş sözleşmesi devam ederken işçinin sadakat borcu gereği zaten rekabet yasağı bulunduğundan bu konuda ayrı bir anlaşmanın varlığına gerek yoktur. Rekabet yasağının ihlali halinde işveren, iş sözleşmesine aykırı davranıştan ötürü sözleşmeyi haklı nedenle feshedebileceği gibi, varsa zararının tazminini de isteyebilecektir. Türk Borçlar Kanunu'nun rekabet yasağının sona ermesini düzenleyen 447.maddesinde iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak ya da işçi tarafından haklı nedenle feshedilmiş olması halinde rekabet yasağının sona ereceği düzenlenmiş olup, haklı fesih müessesesinin iş hukuku ilkeleri çerçevesinde ticaret mahkemesince değerlendirilmesinin güçlüğü ortadadır. Uyuşmazlığın kaynağı iş sözleşmesi olduğundan Türk Borçlar Kanununun 444 ve devamı maddelerine dayalı olarak İş Kanunu kapsamında işçi sayılan kişinin, rekabet yasağı sözleşmesinin ihlali nedeniyle açılan cezai şartın tahsiline ilişkin davalarda iş mahkemeleri görevlidir....
Bu nedenle davacının ceza koşulu talep hakkının doğduğu kabul edilmelidir. Davalı vekili, dava dışı ...'dan davacı şirket yetkilisi tarafından alınan senet nedeniyle ceza kovuşturması mevcut olduğunu, bu ceza dosyasının bekletici mesele sayılması gerektiğini savunmuş ise de rekabet yasağı anlaşması geçerli olup davalının rakip firmada çalıştığı da sabit olduğundan, ceza dosyasının sonuca etkili olmayacağı kanaatine varılmakla, davalı vekilinin aksi yöndeki istinaf nedenleri yerinde görülmemiştir. Rekabet yasağı süresinin, sözleşmede iki yıl olarak gösterilmiş olması kanuni düzenlemeye uygundur. Pazarlama çalışanları bakımından coğrafi sınır Türkiye olarak gösterilmiş ise da TBK'nın 445/2.maddesi uyarınca hâkimin müdahalesiyle, davacının iş yerinin bulunduğu İstanbul il sınırları için rekabet yasağının geçerli olduğunun kabulü gerekir....
İşçi, akdin yapıldığı zamanda reşit değil ise rekabet memnuiyetine dair olan şart batıldır.” hükmünü haiz olup, madde metninden de anlaşılacağı üzere bu madde sözü edilen sırlara vakıf işçinin sözleşme yapmak şartıyla işten ayrılması halinde aynı işi kendi adına yapmamasını, rakip bir müessesede çalışmamasını ve böyle bir müessesede şerik veya sair sıfatla alakadar olmamasını düzenlemektedir. Düzenleme, hizmet sözleşmesi içinde yer almakla birlikte hizmet sözleşmesi süresi içinde yapılmaması gereken bir hususta değil, hizmet sözleşmesinin sona ermesinden sonra yapılmaması gereken bir hususta düzenleme getirmektedir. İş sözleşmesinin devamı sırasında rekabet yasağının ihlali şeklindeki sadakatsizlik iş mahkemesinde görülecek bir davanın konusunu oluşturur. Bu rekabet yasağının sözleşmeden veya kanundan kaynaklanmasının hukuki sonuçları ile aynıdır....
CEVAP DİLEKÇESİ: Davalı vekili cevap dilekçesinde; Sözleşmede sadece işçi aleyhine ceza koşulu getirildiğini, buna karşılık işverene bir yükümlülük getirilmediğini, dolayısıyla sözleşmedeki ceza koşulu geçersiz olduğunu, huzurdaki olayda, sözleşme işverene yüklenebilen bir nedenle işçi tarafından feshedildiğinden rekabet yasağının sona erdiğini, müvekkilinin işverenden kaynaklanan bir sebeple iş akdini sonlandırmak zorunda kaldığını, nitekim, bu sürecin sonunda müvekkiline kıdem tazminatı ve diğer alacakları da ödendiğin, normal şartlarda kendisi istifa eden işçiye kıdem tazminatı ödenmesi gibi bir uygulama bulunmadığını, somut olayda müvekkilinin haklı fesih sebebiyle iş akdini feshetmiş olduğunu, istifa iradesinin kendisinden bağımsız olarak, amirlerinin kötü tutum ve yıldırma gayretleri neticesinde vücut bulduğunu, somut olayda, TBK 444. md. koşullarının oluşmadığını, davalı müvekkilinin “YURT DIŞI Satış Uzmanı” sıfatıyla davacı bünyesinde çalıştığını, oysa ki bahsi geçen ......
İLK DERECE MAHKEME KARARI: Mahkemece, eldeki davanın 7036 sayılı yasanın yürürlüğe girmesinden sonra 31/05/2021 tarihinde açıldığı nazara alındığında 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5/1-a maddesine göre iş ilişkisi nedeniyle sözleşmeden veya kanundan doğan her türlü hukuki uyuşmazlığın İş Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerektiğini,kararlaştırılan rekabet yasağının ihlal edilmesi sebebiyle cezai şart alacağının talep edilip edilemeyeceğine yönelik iddiaların çözümünde mahkemenin görevli olmadığını, uyuşmazlığın İş Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılacağı gerekçesiyle davanın görevsizlik nedeniyele usulden reddine karar verilmesini talep etmiştir....
İş sözleşmesi devam ederken işçinin sadakat borcu gereği zaten rekabet yasağı bulunduğundan bu konuda ayrı bir anlaşmanın varlığına gerek yoktur. Rekabet yasağının ihlali halinde işveren, iş sözleşmesine aykırı davranıştan ötürü sözleşmeyi haklı nedenle feshedebileceği gibi, varsa zararının tazminini de isteyebilecektir. Türk Borçlar Kanunu'nun rekabet yasağının sona ermesini düzenleyen 447.maddesinde iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak ya da işçi tarafından haklı nedenle feshedilmiş olması halinde rekabet yasağının sona ereceği düzenlenmiş olup, haklı fesih müessesesinin iş hukuku ilkeleri çerçevesinde ticaret mahkemesince değerlendirilmesinin güçlüğü ortadadır. Uyuşmazlığın kaynağı iş sözleşmesi olduğundan Türk Borçlar Kanununun 444 ve devamı maddelerine dayalı olarak İş Kanunu kapsamında işçi sayılan kişinin, rekabet yasağı sözleşmesinin ihlali nedeniyle açılan cezai şartın tahsiline ilişkin davalarda iş mahkemeleri görevlidir. Yargıtay 9....
Çünkü, ceza koşulu, borcun ihlali halinde verilmesi gereken, önceden kararlaştırılmış kesin miktarlı (maktu) bir tazminattır (Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 21. Basım, Ankara 2017, s. 1210 ). Ancak, ceza koşulunun işçi aleyhine tek taraflı olarak kararlaştırıldığı durumlarda, ceza koşulu geçerli olmayacağından, işveren, bu kolaylıktan artık yararlanamayacak, zararını ve illiyet bağını ispat etmek zorunda kalacaktır. Yani, işveren, rekabet yasağı sözleşmesine aykırı davranan işçiden tek taraflı ceza koşulunu isteyemeyecekse de tazminat talep edebilecektir. Bu durum, borçların ifa edilmemesinin sonuçlarını düzenleyen TBK'nın 112. maddesinin doğal bir sonucudur (Turgut Akıntürk/ Derya Ateş Karaman, Borçlar Hukuku- Genel Hükümler Özel Borç İlişkileri, 21. Basım, İstanbul 2013, s. 85-86). Bu açıklamalara göre, işçi ve işveren, rekabet yasağı anlaşmasına bir ceza koşulu koyabilir. Ancak, bu ceza koşulunun geçerliliği TBK'nın 420/1. maddesine bağlıdır....
Asliye Ticaret Mahkemesi TARİHİ: 19/12/2017 NUMARASI: 2015/257 Esas - 2017/1241 Karar DAVA: Rekabet yasağına aykırılık nedeniyle ceza koşulu alacağı. Taraflar arasındak rekabet yasağına aykırılık nedeniyle ceza koşulu alacağı davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın kabulüne dair verilen hükme karşı, davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği düşünüldü....
Davalılar vekili rapora karşı beyan dilekçesinde; bilirkişi tespitine göre davanın reddi gerektiğini, müvekkilinin rekabet yasağına aykırı hareket etmediğini, sözleşme hükümlerinin genel işlem koşulları olduğundan geçersiz olduğunu bildirmiştir. GEREKÇE: Dava, franchise sözleşmesindeki rekabet yasağının ihlaline dayalı cezai şart talebine ilişkindir....
