Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları paylı ve elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi mallarda paydaşlar veya ortaklar arasındaki hukuki ilişkiyi sona erdiren, birlikte mülkiyetten ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Borçlu ortağın alacaklısı İcra Hakimliğinden İ.İ.K'nın 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak elbirliği mülkiyetine konu ve borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir, paylı mülkiyette ise borçlu payının satışı mümkün olduğundan ortaklığın giderilmesi davası açamaz....
Elbirliği mülkiyetinde borçlu ortağın alacaklısı icra hakimliğinden İİK'nun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Paylı mülkiyette ise, borçlu paydaşın alacaklısı, borçlunun bağımsız payının haczini ve satışını isteyebileceğinden İİK'nun 121. maddesi uyarınca icra mahkemesinden aldığı yetki belgesine dayanarak taşınmazın paydaşlığının giderilmesini istemesi yasa koyucunun amacına uygun değildir. Ancak, 5403 sayılı Kanunun 8. maddesi hükmü gereğince, pay satışı mümkün olmayan paylı mülkiyete tabi tarımsal nitelikli taşınmazlarda ise, alacaklı İİK'nun 121. maddesi uyarınca aldığı yetki belgesine dayalı olarak taşınmazın tamamının satılması suretiyle paydaşlığın giderilmesini isteyebilir....
Somut olayda; Ortaklığın giderilmesi istenilen taşınmaz Çanakkale İli, Gelibolu İlçesi, Yeniköy Köyü, 4 ada, 2343 parsel olup davacı ve davalı adına elbirliği mülkiyet hükümlerine göre tapuya kayıtlı olduğu, mahkemece mahallinde keşif yapıldığı, bilirkişiler tarafından taşınmaz üzerinde bir adet tek katlı 75,00m2 yapı ve parselin köşesinde yola tecavüzlü durumda iki katlı yığma taş ve tuğla malzemeden inşa edilmiş yapı bulunduğu, ortaklığın taksim suretiyle giderilmeyeceği belirtilmiştir. Taşınmazda bulunan yapıların Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre bağımsız bölüm olabilecek yapılar olmadığı, bu durumda kat mülkiyeti kurularak aynen taksimin mümkün olmadığı, ortaklığın satılarak giderilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Taşınmaz üzerindeki ortaklığın satılarak giderilmesine karar verilmesi ve bu karar kesinleşerek satışın talep edilmesi durumunda, taşınmazın satışa esas değeri satış sırasında satış memuru tarafından belirlenecek ve paydaşlara tebliğ edilecektir....
Borçlunun elbirliği halinde ortak olduğu taşınmazlarda borçlu ortağın alacaklısı 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 121. maddesine göre İcra Hukuk Mahkemesinden alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. İcra Hukuk Mahkemesinden alınan yetkiye dayalı olarak açılan davalarda kural olarak borçlu ortağın mülkiyet hakkının elbirliği mülkiyetine konu olması gerekir. Paylı mülkiyette ise, borçlu paydaşın alacaklısı, borçlunun bağımsız payının haczini ve satışını isteyebileceğinden yetki belgesine dayanarak taşınmazın paydaşlığının giderilmesini istemesi yasa koyucunun amacına uygun değildir. Bir davanın açılması sırasında dava açanın hukuki yararının bulunması gerekir. Hukuki yarar, davacının, hukuki korunma istemesinde, korunmaya değer menfaati bulunmasıdır....
Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu 2108 ada, 3 parsel sayılı taşınmazda bulunan 1, 6, 8, 9 ve 10 No'lu bağımsız bölümler üzerindeki ortaklığın satış sureti ile giderilmesine karar verilmiştir. Hükmü, davalılar vekili temyiz etmiştir. Borçlunun elbirliği halinde ortak olduğu taşınmazlarda borçlu ortağın alacaklısı İcra Hakimliğinden İcra ve İflas Kanununun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. İcra mahkemesinden alınan yetkiye dayalı olarak açılan davalarda kural olarak borçlu ortağın mülkiyet hakkının elbirliği mülkiyetine konu olması gerekir. Paylı mülkiyette ise, borçlu paydaşın alacaklısı, borçlunun bağımsız payının haczini ve satışını isteyebileceğinden yetki belgesine dayanarak taşınmazın paydaşlığının giderilmesini istemesi yasa koyucunun amacına uygun değildir. Bir davanın açılması sırasında dava açanın hukuki yararının bulunması gerekir....
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesi ile; Yerel mahkemece verilen kararın hakkaniyete aykırı olduğunu, ortaklığın giderilmesi davaları, paylı veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar arasında mevcut mülkiyet ilişkisini sona erdiren bir dava türü olduğunu, huzurdaki dava da, davalıların elbirliğiyle malik oldukları taşınmazda ortaklığın satış suretiyle giderilmesi talebiyle açıldığını, her ne kadar dava devam ederken davalılar tarafından elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyete çevrildiğinden artık bu hissesinin satışının mümkün olduğuna karar verilmişse de, talebimiz haczin bulunduğu taşınmada ortaklığın giderilmesi ve davalı T6'nin hissesine düşen kısmın müvekkili idareye intikalinin sağlanması olduğundan, hissenin satışına karar verilmesi olduğunu, dava dosyasında aldırılan bilirkişi raporunda da ortaklığın ancak SATIŞ suretiyle sonlandırılabileceğinin tespit edildiğini, mahkemece hukuki yarar yokluğundan karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu...
Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki ortaklığın giderilmesi davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen hüküm ..., ..., ... vekili tarafından temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, paylı mülkiyette ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne ve davaya konu taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış yolu ile giderilmesine karar verilmiştir. Davalılar ..., ... ve ... vekili hükmü temyiz etmiştir. 1)Dava konusu taşınmazın elbirliği maliklerinden davalı ... adına çıkarılan dava dilekçesi ile gerekçeli kararı havi tebligatlar, aynı zamanda bu davada davacı olan ... imzasına tebliğ edilmiştir. 7201 sayılı Tebligat Kanunu'nun 39. maddesi uyarınca "kendilerine tebliğ yapılması caiz olan kimselerin o davada hasım olarak alakaları varsa muhatap namına kendilerine tebliğ yapılamaz." hükmü yer almaktadır....
Borçlunun elbirliği halinde ortak olduğu taşınmazlarda borçlu ortağın alacaklısı 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 121'inci maddesine göre İcra Hukuk Mahkemesinden alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. İcra Hukuk Mahkemesinden alınan yetkiye dayalı olarak açılan davalarda kural olarak borçlu ortağın mülkiyet hakkının elbirliği mülkiyetine konu olması gerekir. Paylı mülkiyette ise, borçlu paydaşın alacaklısı, borçlunun bağımsız payının haczini ve satışını isteyebileceğinden yetki belgesine dayanarak taşınmazın paydaşlığının giderilmesini istemesi yasa koyucunun amacına uygun değildir. 5.2.2. Bir davanın açılması sırasında dava açanın hukuki yararının bulunması gerekir. Hukuki yarar, davacının, hukuki korunma istemesinde, korunmaya değer menfaati bulunmasıdır. 5.2.3. Tarafların, davanın görülmesi ve sonuçlandırılması için ödedikleri paraların tümüne yargılama giderleri denir....
Elbirliği mülkiyetinde borçlu ortağın alacaklısı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Paylı mülkiyette ise, borçlu paydaşın alacaklısı, borçlunun bağımsız payının haczini ve satışını isteyebileceğinden yetki belgesine dayanarak taşınmazın paydaşlığının giderilmesini istemesi yasa koyucunun amacına uygun değildir. Ancak, 5403 sayılı Kanunun 8. maddesi hükmü gereğince, pay satışı mümkün olmayan paylı mülkiyete tabi tarımsal nitelikli taşınmazlarda ise, alacaklı yetki belgesine dayalı olarak taşınmazın tamamının satılması suretiyle paydaşlığın giderilmesini isteyebilir. Somut olaya gelince; dava konusu taşınmazda borçlular ... ve ...'ın müstakil payları olduğu görülmektedir....
Satışına karar verilen taşınmaz; a)Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin ve harcın paydaşların tapudaki payları oranında, b)Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin ve harcın mirasçılık belgesindeki paylar oranında, c)Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin ve harcın tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına ve tahsil edilmesine karar verilmesi gerekir. Elbirliği mülkiyetinde borçlu ortağın alacaklısı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Paylı mülkiyette ise, borçlu paydaşın alacaklısı, borçlunun bağımsız payının haczini ve satışını isteyebileceğinden yetki belgesine dayanarak taşınmazın paydaşlığının giderilmesini istemesi yasa koyucunun amacına uygun değildir....
