İcra Hukuk Mahkemesinin 2004/47 E., 2004/51 K. sayılı kararı ile ortaklığın giderilmesi davası açmak üzere yetki verildiğini belirterek, davalıların elbirliği halinde maliki olduğu taşınmazın paylı mülkiyete çevrilmesini istemiş, Mahkemece İcra Hukuk Mahkemesinin 2004/47 E., 2004/51 K. sayılı dosyasında davacı alacaklı tarafa, taşınmazda ortaklığın giderilmesi veya taksim davası açmak üzere yetki verildiği, bunun dışında iştirak halindeki mülkiyetin müşterek mülkiyete çevrilmesi konusunda verilmiş bir izin ve yetki bulunmadığı, ortaklığın giderilmesi veya taksim davası açma izninin iştirak halindeki mülkiyeti müşterek mülkiyete çevirme davası açma hakkınını vermeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir....
Ancak, ortaklığın giderilmesi kararlarında hükmün Yargıtay içtihatları ile belirlenen unsurları içermesi gerekir. Hükmün doğru bir şekilde oluşturulması, satışın yapılması ve bedelin paylaştırılması hususunda hatalara engel olacağından kamu düzenindendir. Bu nedenle istinaf edilmesi dahi dairemizce resen değerlendirilmesi gerekir. Bu kapsamda yapılan incelemede; Ortaklığın giderilmesi davasında satışa karar verildiği takdirde 27.01.1954 E 1 K 22 sayılı Yargıtay İçtihatı Birleştirme Kararı uyarınca satışın üzerindeki tüm yükümlülükleri ile birlikte yapılması gerekir. Kararda satışın üzerindeki yükümlülüklerle birlikte yapılması gerektiğinin yazılmamış olması hatalıdır. Mahkemece ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verildiğinde görevlendirilen satış memurunun açık bir şekilde hükümde gösterilmesi gerekir....
Bu nedenle davacının satış suretiyle paylaşma istemesi davalıların aynen paylaşma istemesine engel teşkil etmez.Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava; İİK'nın 121. maddesi uyarınca alınan yetki belgesine dayalı olarak alacaklı tarafından açılan ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. Borçlunun elbirliği halinde ortak olduğu taşınmazlarda borçlu ortağın alacaklısı icra hakimliğinden İcra ve İflas Kanunu'nun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir....
Ayrıca, ortaklığın satış yolu ile giderilmesine karar verilir iken, taşınmaz üzerinde haciz, ipotek, irtifak vb. takyidatlar mevcut ise taşınmazın üzerindeki takyidatlar ile birlikte satılarak ortaklığın giderilmesine karar verilmesi gerekmektedir. Somut davada; Davacı vekili Adana İli Seyhan İlçesi Cemalpaşa Mahallesi 4438 ada 36 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ortaklığın giderilmesini talep etmiştir. Mahkemece dava konusu taşınmazda yapılan imar düzenlemesinin Adana 2. İdare Mahkemesi'nin 2009/1412 E. 2010/1820 K. sayılı ilamı ile iptal edildiği ve kararın kesinleştiği, davacı vekilince kök parsele dönüş hususunda dava açılmadığı, dava konusu parselin tapuya tescilinin yolsuz tescil haline dönüştüğü ve hukuki işlem temeli çöktüğü gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, davacı vekilince karar istinaf edilmiştir. Ortaklığın giderilmesi davalarında müşterek mülkiyette bütün paydaşların, iştirak halindeki mülkiyette ise tüm ortakların davada yer almaları gerekir....
TMK'nun el birliği mülkiyet hükümlerini düzenleyen 703. maddesinde ise "Elbirliği mülkiyeti, malın devri, topluluğun dağılması veya paylı mülkiyete geçilmesiyle sona erer. Paylaştırma, aksine bir hüküm bulunmadıkça, paylı mülkiyet hükümlerine göre yapılır." düzenlemesi bulunmaktadır. Bu yasal düzenleme uyarınca paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir. Bu nedenle davacının satış suretiyle paylaşma istemesi davalıların aynen paylaşma istemesine engel teşkil etmez. Borçlu ortağın alacaklısı icra hakimliğinden İcra İflas Kanununun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak elbirliği mülkiyetine konu ve borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir, paylı mülkiyette ise borçlunun payının satışı mümkün olduğundan ortaklığın giderilmesi davası açamaz....
Mirasçılara gönderilecek davetiyede "Belirlenen süre içinde elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya paylaşma davası açılmadığı takdirde istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verileceğinin" bildirilmesi zorunludur. Somut olaya gelince; davacı vekili öncelikle elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesini bunun mümkün olmaması halinde satış sureti ile ortaklığın giderilmesini talep etmiştir. Mahkemece, gerekçe gösterilmeksizin ve yukarıda belirtilen hususlarda araştırma yapılmaksızın ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir. Davanın mahkemece yanılgılı değerlendirme sonucu paydaşlığın giderilmesi olarak değerlendirildiği, davacının öncelikli talebi olan "Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi" hususunda bir karar verilmediği anlaşıldığından hükmün bu sebeple bozulmasına karar verilmiştir....
İlk derece mahkemesince, davanın kabulü ile dava konusu 11 adet taşınmazda ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiş, kararın davalı T3 vekili tarafından istinaf edilmiş olması üzerine, dosyanın istinaf incelemesi için dairemize gelmiş olduğu görülmüştür. Borçlunun elbirliği halinde ortak olduğu taşınmazlarda borçlu ortağın alacaklısı İcra Hakimliğinden İcra İflas Kanunu'nun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Bunun için icra hakiminden yetki belgesi alınması zorunludur. İcra hakiminden yetki belgesi almadan doğrudan doğruya veya yetkisi olmayan icra müdürünün verdiği yetki belgesine dayanılarak dava açılması halinde dava hemen reddedilmeyip davacı tarafa icra hakiminden yetki belgesi almak üzere süre verilmelidir. Elbirliği mülkiyetinde borçlu ortağın alacaklısı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece 6 adet taşınmazın satışı suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilmiştir. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. 6100 sayılı HMK'nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir....
TMK'nun el birliği mülkiyet hükümlerini düzenleyen 703.maddesinde ise "Elbirliği mülkiyeti, malın devri, topluluğun dağılması veya paylı mülkiyete geçilmesiyle sona erer. Paylaştırma, aksine bir hüküm bulunmadıkça, paylı mülkiyet hükümlerine göre yapılır." düzenlemesi bulunmaktadır. Bu yasal düzenleme uyarınca paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir. Bu nedenle davacının satış suretiyle paylaşma istemesi davalıların aynen paylaşma istemesine engel teşkil etmez. Borçlu ortağın alacaklısı icra hakimliğinden İcra İflas Kanununun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak elbirliği mülkiyetine konu ve borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir, paylı mülkiyette ise borçlunun payının satışı mümkün olduğundan ortaklığın giderilmesi davası açamaz....
