NİŞANIN BOZULMASINDAN DOLAYI HEDİYELERİN İADESİ 743 S. TÜRK KANUNU MEDENİSİ (MÜLGA) [ Madde 6 ] 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 275 ] 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 388 ] "İçtihat Metni" Esas davada nişan hediyelerinin aynen değilse bedelinin masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Karşılık davada 1.000.000.000 lira manevi tazminatın karşı taraftan faiz ve masraflarla birlikte tahsili istenilmiş, mahkemece esas davanın kabulü, karşılık davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm davalı (karşı davacı) vekili tarafından temyiz edilmiştir. Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davada nişanın bozulmasından dolayı nişan hediyelerinin aynen iadesi, olmadığı takdirde bedellerinin tahsili, karşılık davada ise nişanın haksız bozulması nedeniyle manevi tazminata hükmedilmesi istenilmiştir....
Giymekle, kullanılmakla eskiyen ve tüketilen eşyaların iadesine karar verilemez. Nişan dolayısıyla verilen hediye, olağan bir hediye ise geri istenemez. Nişanın bozulması nedeniyle mutad dışı hediyelerin geri alınmasına ilişkin davalarda kusur aranmaz. Yargıtay’ın yerleşik uygulamalarına göre; nişan yüzüğü dışında kalan tüm altın, takı ve ziynet eşyaları mutad dışı hediye olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle nişanın bozulması nedeniyle nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların diğer nişanlıya vermiş oldukları ziynet eşyaları verenler tarafından geri istenebilir. Hediyelerin verildiği ve iade edilmediği hususu her türlü delille de ispat edilebilir. Diğer taraftan, TMK'nın 6.maddesi hükmü uyarınca; kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan herbiri hakkını dayandırdığı olguların varlığını kanıtlamakla yükümlüdür....
Aile Mahkemesi’nin 2006/160 Esas sayılı karşı davasında ise; kendisinin de evlilik inancı ile birçok hediyeler almış olduğunu, ancak nişanın karşı tarafça anlaşılamayacak nedenlerle bozulduğunu, 5 burma bilezik, bir altın set, saat, alyans ve tektaştan oluşan ziynet eşyalarını iade etmeye yanaşmadığını belirterek, 460 TL nişan giderleri ve nişan hediyelerinin aynen iadesine, aynen iade mümkün olmaz ise bedelleri tutarı olan 6540,00 TL nin faizleri ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Nişanın bozulması nedeniyle mutad dışı hediyelerin geri alınmasına ilişkin davalarda kusur aranmaz. Nişanın bozulması halinde alışılmışın dışındaki hediyeler aynen, mevcut değilse mislen geri verilir veya karşılığı sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenir. Alışılmış mutad hediyelerden kasıt; giyilmekle, kullanılmakla eskiyen ve tüketilen eşyalardır. Hediyelerin verildiği ve iade edilmediği hususu her türlü delil ile ispat edilebilir. Yerleşik ... uygulamalarına göre; nişan yüzüğü dışında kalan tüm altın ve ziynet eşyası mutad hediye kapsamında olmayıp, iadesi gereken hediyeler olarak değerlendirilmektedir. Nişan hediyelerinin mutad sayılabilmesi, yöresel örf ve adete göre verilen hediyelerden olması yanında maddi değerinin de günün koşullarına göre fazla olmayan hediyelerden olmasına bağlıdır ve bu da daha çok tarafların mali ve sosyal durumları ile ölçülmelidir. Nişanlının mali gücünü aşarak verdiği hediyelerin onun yönünden mutad sayılması düşünülemez....
AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 12/10/2017 NUMARASI : 2014/962 ESAS-2017/751 KARAR DAVA KONUSU : NİŞAN HEDİYELERİNİN İADESİ KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm hakkında istinaf talebinde bulunulmakla; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı dava dilekçesinde özetle; Tarafların nişanlandıklarını, daha sonra aralarında çıkan tartışmalar nedeniyle nişanın bozulduğunu, bunun üzerine 21.08.2014 günü akşam saat 21.00 sıralarında davalının babasının evine müvekkili ve yakınları ile birlikte gidildiğini, nişanın bozulması nedeniyle takılan altınların iadesi konusunun konuşulduğu sırada davalının babasının eline bir sopa alarak saldırmaya başladığını, müvekkilinin dayılarını ve babasını darp ettiğini, bıçakla saldırdığını, olayın tam ziynet eşyalarının teslim edileceği sırada meydana geldiğinden müvekkili ile diğer birlikte giden kişilerin ziynet eşyalarını alamadıklarını, bu olayla ilgili Denizli 7....
Davadan, nişan hediyesi olarak karşı tarafa verilen nişan hediyelerinin aynen iadesi, bu mümkün olmazsa bedelinin tahsili istenilmiş, mahkemece 1 adet set,1 adet künye, 1 adet yüzük, 3 adet (kalın) bilezik, 3 adet (ince) bilezik ve 8 adet çeyrek altının aynen iadesine, değilse bedeli olan toplam 4.581 TL’nin davalı ...’dan tahsiline, diğer davalı yönünden sıfat yokluğundan istemin reddine karar verilmiştir. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak, kural olarak nişan hediyeleri, nişanın bozulması halinde verenlerce geri istenebilir(TMK.md. 122/1)....
Nişan ve nişanın bozulmasının sonuçlarına ilişkin hükümler Türk Medeni Kanununun İkinci Kitabında ve Aile Hukuku başlığı altında düzenlenmiştir. Bu yasal düzenleme gereğince nişanın evlenme dışındaki bir sebeple sona ermesi halinde, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler verenler tarafından geri istenebilir. Hediyeler aynen veya mislen geri verilemiyorsa, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır. (TMK m.122) Buna göre hediyelerin geri verilmesi davasının davacısı, nişanlılar, nişanlıların ana ve babası, nişanlıların ana ve babası gibi davrananlardır....
Somut dava dosyasında; davacı-davalı erkek, nişan nedeni ile takılan nişan yüzüğü de dahil tüm ziynet eşyalarının davalı-davacıda kaldığını, iade edilmediğini, nişan ve düğün hazırlıkları için oturulacak evin kirası da dahil bir takım masraflar yapıldığını, nişanın bozulması nedeni ile üzüntü ve elem yaşadığını iddia ederek, mutat dışı hediyelerin aynen, olmadığı takdirde mislen iadesine, bunun da mümkün olmaması halinde karar tarihindeki değerlerinin tahsiline, maddi ve manevi zararlarının giderilmesine, davalı-davacı kadın ise, nişan ve evlenileceği inancı ile yaptığı masrafların ve de nişanın haksız bozulması nedeni ile uğradığı manevi zararın giderilmesini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :AİLE MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen tazminat davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davacı vekili dilekçesinde, davalı olan kız tarafının haksız yere nişanı bozduğunu beyan ederek, nişan hediyelerinin iadesi ile, 5.000 TL. manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ise, açmış olduğu karşılık dava ile, nişanın davacının haksız hareketleri sonucu bozulduğunu, davacı nişanlının kendisini sürekli aşağıladığını, hakaret ettiğini beyan ederek, nişan hediyelerinin iadesi ile, 10.000 TL. manevi tazminatın davacıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir....
Altın ve ziynet eşyası mutad dışı hediyeler olup, iadesi gereken eşyalardandır. Nişan yüzüğü (alyans) ise her nişanda hediye edilen alışılmış (mutad) hediyedir ve bu nedenle iadesi gerekmez. Davacı tarafça talep edilen mutad dışı eşyaların davalıya hediye edildiğinin ve nişanın bozulmasından sonra iade edilmediği ispat edilmiştir. 4721 sayılı TMK 120/1. maddesinde; "Nişanlılardan biri haklı bir sebep olmaksızın nişanı bozduğu veya nişan taraflardan birine yükletilebilen bir sebeple bozulduğu takdirde; kusuru olan taraf, diğerine dürüstlük kuralları çerçevesinde ve evlenme amacı ile yaptığı harcamalar ve katlandığı maddi fedakarlıklar karşılığında uygun bir tazminat vermekle yükümlüdür. Aynı kural nişan giderleri hakkında da uygulanır" hükmü yer almaktadır....
