Cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirildiğinin resmî sağlık kurulu raporuyla doğrulanması hâlinde ise bu defa mahkemeden nüfus kaydının düzeltilmesi talebinde bulunularak yeni durum nüfus siciline işlenebilecektir. Cinsiyet değiştirme kanundaki düzenlemeye göre iki aşamadan oluşmaktadır. Türk Medeni Kanunu'nun 40. maddesinin birinci fıkrasında tahdidi olarak sayılan şartların varlığı halinde mahkemece cinsiyet değişikliği için izin kararı verilecek, maddenin ikinci fıkrasında ise; birinci fıkra gereği verilen ve kesinleşen cinsiyet değişikliğine izin kararına bağlı olarak amaç ve tıbbî yöntemlere uygun bir cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirildiğinin resmî sağlık kurulu raporuyla doğrulanması hâlinde, mahkemece nüfus sicilinde gerekli düzeltmenin yapılmasına karar verilecektir. Yani cinsiyet değişikliği için; ilk önce cinsiyet değişikliğine dair mahkemece izin kararı verilmeli ve bu izin kararına istinaden gerekli cinsiyet değişikliği ameliyatı yapılmalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi Taraflar arasındaki davada ...Asliye Hukuk ve ...Aile Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, nüfusta "..."olan anneanne adının "..." olarak değiştirilmesi istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce, nüfusta davacının annesi ...'un annesi olarak gözüken "..." adının "..." olarak değiştirilmesi yönünden nüfus kaydının düzeltilmesi istemi, soybağının kurulması istemine ilişkin olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Aile Mahkemesi ise,davanın 5490 sayılı nüfus hizmetleri kanunu 36. Maddesinde düzenlenen nüfus kayıt düzeltme davası olduğu gerekçesi ile görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Somut olayda,davacı,annesi ...'...
Maddesi gereği, kamu düzenine aykırılık teşkil eden hususlar hariç tutularak, istinaf neden ve gerekçeleri ile sınırlı olmak üzere yapılan incelemede; Dava, nüfusta cinsiyet ve ad değişikliği talebine ilişkindir. Mahkemece, davacının cinsiyet değişikliğine izin talebinin olmadığı, doğrudan cinsiyet değişikliğine ise karar verilemeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Davacı dava dilekçesinde; cinsiyet değişikliğine izin verilmesini ve isminin Can Özgür olarak düzeltilmesini talep etmiştir. Davacının 13.11.2020 tarihli duruşmadaki beyanında ise ameliyat olmaya izin verilmesi talebinin olmadığını, ameliyat olmaya gerek duyulmadan nüfustaki cinsiyet kaydının değiştirilmesini ve isminin değiştirilmesini talep ettiğini ifade ederek beyanını imza etmiştir. Davanın dayanağını teşkil eden TMK 40. Maddesi "Cinsiyetini değiştirmek isteyen kimse, şahsen başvuruda bulunarak mahkemece cinsiyet değişikliğine izin verilmesini isteyebilir....
Maddesi gereği, kamu düzenine aykırılık teşkil eden hususlar hariç tutularak, istinaf neden ve gerekçeleri ile sınırlı olmak üzere yapılan incelemede; Dava, nüfusta cinsiyet ve ad değişikliği talebine ilişkindir. Mahkemece, davacının cinsiyet değişikliğine izin talebinin olmadığı, doğrudan cinsiyet değişikliğine ise karar verilemeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Davacı dava dilekçesinde; cinsiyet değişikliğine izin verilmesini ve isminin Can Özgür olarak düzeltilmesini talep etmiştir. Davacının 13.11.2020 tarihli duruşmadaki beyanında ise ameliyat olmaya izin verilmesi talebinin olmadığını, ameliyat olmaya gerek duyulmadan nüfustaki cinsiyet kaydının değiştirilmesini ve isminin değiştirilmesini talep ettiğini ifade ederek beyanını imza etmiştir. Davanın dayanağını teşkil eden TMK 40. Maddesi "Cinsiyetini değiştirmek isteyen kimse, şahsen başvuruda bulunarak mahkemece cinsiyet değişikliğine izin verilmesini isteyebilir....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/522 Esas, 2020/168 Karar sayılı kararında: Dava , cinsiyet değiştirmesi için yasal izin verilmesi istemine ilişkindir. TMK nın 40.maddesi dikkate alındığında eldeki davada cinsiyet değiştirmesine izin verilmesine dair koşulların oluştuğu, davacının 18 yaşından büyük , bekar ayrıca transseksüel yapıda olduğu , cinsiyet değişikliğinin ruh sağlığı açısından zorunlu olup üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksul bulunduğu, davacının cinsiyet değiştirmesine izin verilmesi yönündeki talebinin kanıtlandığı anlaşıldığından; -Davanın KABULÜNE, TC kimlik nolu 14/07/1997 Yozgat doğumlu, Mustafa ve Seçil'den olma T1 cinsiyet değiştirmesine izin verilmesine, nüfusta gerekli düzeltimin yapılmasına, karar verilmiştir....
Asliye Hukuk ve ...Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeniyle yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, cinsiyet değişikliğine izin verilmesi ve nüfus kaydının değiştirilmesi isteminde ilişkindir. ...Sulh Hukuk Mahkemesi, cinsiyet değişikliğine izin verilmesine ilişkin talep TMK'nın 40. ve Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesinden kaynaklandığı, bu kanun gereğince bu tür davalarda asliye hukuk mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. ...1. Asliye Hukuk Mahkemesi, davacının cinsiyet değişikliğine izin talebinin çekişmesiz yargı işi olduğu ve çekişmesiz yargı işlerinde de görevli mahkemenin aksine düzenleme olmadığı takdirde sulh hukuk mahkemeleri olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir....
Aile Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, nüfusta anne ve baba adının değiştirilmesi istemine ilişkindir. ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesince, dava kayıt iptali olarak açılmışsa da öncelikle evlenmenin iptal edilmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. ... 2.Aile Mahkemesi ise, taraflar arasındaki sorunun evliliğin iptali ile değil nüfus kaydının düzeltilmesi ile giderilmesi gerektiğini bildirerek görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Somut olayda dava, evli oldukları halde nüfusta amca ve yeğen olarak gösterilen davalılardan, davalı ...'nin gerçekte dedesi ve büyükannesi olan ... ve ... üzerindeki hatalı kaydının iptali ile gerçekte babası olan ... ...'nin nüfus kaydına tesciline karar verilmesi istemine ilişkindir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi Taraflar arasındaki davada ....Asliye Hukuk Mahkemesi ve ....Aile Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, nüfusta anne ve baba adının değiştirilmesi istemine ilişkindir. ...Asliye Hukuk Mahkemesince, dava konusunun halen nüfusta küçük çocuk ...’ın anne ve babası olarak gözüken .... (küçüğün babaanne ve büyükbabası) yönünden nüfus kaydının düzeltilmesi, küçüğün gerçek annesi ve babası olduğu bildirilen ... yönünden ise soybağının kurulması istemine ilşkin olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Aile Mahkemesi ise, davanın anne ve baba adının düzeltilmesi istemine ilişkin nüfus davası olduğu gerekçesi ile görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Somut olayda dava, davalı ... tarafından dünyaya getirildiği halde, nüfus kayıtlarında gerçek anne ve babası olmayan ... (küçüğün...'...
Davada anne adının değiştirilmesi istenilen çocuğun nüfusta babası olarak gözüken ...... ile soybağının iptalinin istenmediği, sadece çocuğun anne adının değiştirilmesinin talep edildiği anlaşılmaktadır.Dava bu niteliğiyle bir nesep davası olmayıp, hatalı yapılan nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkindir. 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesi uyarınca nüfus kaydının düzeltilmesine yönelik olan ve Türk Medeni Kanununun 282 ve devamı maddelerinde düzenlenen soybağı kurulmasıyla ilgisi bulunmayan davanın genel hükümlere göre Tokat 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; HMK’nin 21. ve 22. maddeleri gereğince Tokat 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 12.07.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi Taraflar arasında görülen davadaMahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava,nüfusta anne ve baba adının değiştirilmesi istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce, davanın soy bağının düzeltilmesi davası olduğunu belirterek görevsizlik kararı verilmiştir. Aile Mahkemesi ise,nüfusta anne/baba adının düzeltilmesi davalarında, 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. Ve Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulamasına ilişkin Yönetmeliğin 49. Maddeleri uyarınca görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu, gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur....
