Mahkemece, davacının muris ... ...'un mirasçısı olmadığı, dolayısıyla davayı açabilmesi için aktif taraf ehliyetinin bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Karar, davacı ve katılma yoluyla davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'nun raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü. -KARAR- Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle, muris muvazaası bakımından davacının mirasbırakanı (babası)....'dan gelen miras hakkına dayalı olarak dava açılmış ise de; davaya konu taşınmazın ... ...'a davacının mirasbırakanı tarafından temlik edilmediğine ve muris muvazaası, hukuksal nedenine dayalı isteğin reddi bu gerekçe ile doğru olduğuna göre; davacı ve katılma yoluyla davalının temyiz itirazı yerinde değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAZMİNAT Yanlar arasında birleştirilerek görülen muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı bedelin tahsili davası sonunda, yerel mahkemece, dava ve birleşen davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü. -KARAR- Asıl ve birleşen davalar, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı bedel isteğine ilişkindir. Mahkemece, asıl ve birleşen davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir....
Uygulamada ve öğretide “muris muvazaası” olarak isimlendirilen muvazaa türünün Türk Hukukunda büyük yeri ve önemi vardır. Muvazaa davalarının büyük bölümü muris muvazaasına ilişkin bulunmaktadır. Muris muvazaası da taraf muvazaası gibi pozitif hukukumuzda ayrıntılı biçimde düzenlenmemiş, sadece Borçlar Kanunu'nun 18. Maddesinde nispi (nevsuf-vasıflı) muvazaa olarak soyut bir şekilde hükme bağlanmıştır. Ancak bu yönde pek çok davaların bulunması, toplumun gereksinmeleri ve zorlanmaları ile, muris muvazaası gerek öğretide ve gerekse uygulamada geniş boyutları ile ele alınmış, bu yönde görüş ve kurallar geliştirilmiştir. Muris muvazaasında, miras bırakan ile sözleşmenin karşı tarafı, aralarında yaptıkları bağış sözleşmesini genellikle satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile gizlemektedirler. Başka bir anlatımla, miras bırakan ile karşı taraf malın gerçekten temliki hususunda anlaşmışlardır. Görünüşteki ve gizlenen sözleşmelerin her ikisinde de samimi olarak temlik istenmektedir....
CEVAP: Asıl davaya davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; Zamanaşımı def'inde bulunarak, her ne kadar dava dilekçesindeki talepte "satışın, muris muvazaası sebebiyle satışın iptali ile davacının miras payı oranında adına tescilini, aksi takdirde tazminat olarak ödenmesini" talep edilmiş ise de, davalı şirketin halen varlığını devam ettiren tüzel kişi olduğunu, mahkemece, davalı ....a yapılan satışın iptali halinde gayrimenkulün 1/2 hissesi tekrar şirkete dönmesi gerektiğini, davacının ise şirkette hissedar olmadığını, tapu iptali davasının kabulü ile davacının elde edebileceği bir hukuki menfaat olmadığını; davacının dava dilekçesine dayanak yaptığı şirket hissesinin devri bakımından İBK'na göre muris muvazaası iddiasında bulunulamayacağını beyanla, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Birleşen davaya ....... Ltd....
Dava, yolsuz tescil ve muris muvazaası hukuksal sebeplerine dayalı tapu iptali ve tescil talebine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama neticesinde yolsuz tescil sebebine dayalı dava yönünden davanın kabulüne, muris muvazaası hukuksal sebebine dayalı dava yönünden davanın reddine karar verilmiş, davacılar vekilince yalnızca muris muvazaası hukuksal sebebine dayalı dava yönünden istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Akçaabat Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2012/406 Esas 2012/442 karar sayılı 14/05/2012 tarihli veraset ilamına göre muris Cafer Şahin'in 28/10/1994 tarihinde vefaat ettiği, geriye davacılar ve davalılar ile murislerinin de aralarında bulunduğu mirasçıların kaldığı anlaşılmıştır....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 27/02/2023 NUMARASI : 2020/184 ESAS, 2023/15 KARAR DAVA KONUSU : Tazminat Olmadı Tenkis (Muris Muvazaası Nedenine Dayalı) KARAR : Ordu 3....
Davacının aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine, Davacının diğer temyiz itirazklarının incelenmesine gelince; Bölge Adliye Mahkemesi tarafından davacının muris muvazaası iddiasının genel muvazaa olarak hatalı nitelendirilmesi ile muris muvazaası yönünden inceleme ve araştırma yapılmaksızın sonuca gidilmesi doğru değildir. Bilindiği üzere, uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada mirasbırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir....
içeriği ve toplanan delillerden; mirasbırakan ...’in 45 ada 15 parsel sayılı taşınmazdaki 4 numaralı bağımsız bölümü ile 981 ve 832 parsel sayılı taşınmazlarını 23.06.2008 tarihinde davalı ...’a temlik ettiği, ...’in 22.03.2011 tarihinde öldüğü, geriye mirasçı olarak çocukları ..., ..., ... ve ... ile eşi ...’nin kaldığı, ..., ... ve ... tarafından ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayalı olarak eldeki davanın açıldığı, bozma sonrasında gider avansının kesin sürede yatırılmadığı gerekçesiyle davanın usülden reddine ilişkin hükmü temyiz ederken davacıların temyiz dilekçelerinde açıkça ehliyetsizlik iddialarının bulunmadığını ve muris muvazaası hukuksal nedenine dayandıklarını belirtmek suretiyle davalarını muris muvazaası hukuksal nedenine hasrettikleri anlaşılmaktadır....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 1988/113 Esas sayılı dosyalarında muris muvazaası nedeniyle tapu iptali talep olunan devirler muris İbrahim oğlu Ömer Çetin tarafından yapılan devirler olduğu anlaşılmıştır. Bu davalarda temlik yapılan davalı Fatma'nın babası dosyamızda muris olan Zühdü Çetin'dir. Dosyamız davalısı Fatma Soğan'a muris Zühdü Çetin tarafından yapılan devir diğer dosyalarda muris muvazaasına konu edilmemiş olup, eldeki davada davaya konu edilen muris Zühdü tarafından davalı Fatma'ya yapılan devirdir. Dosya içeriği ve toplanan delillerden dava konusu taşınmazın muris Zühdü tarafından davalı kızı Fatma'ya 20/06/1974 tarihinde satış suretiyle devrolunduğu davacıların murisin çocukları olduğu, 438 ada 29 parsel numaralı taşınmazın imar uygulaması neticesinde 28140 ada 4 parsel numaralı taşınmaza gittiği, bu taşınmazda davalının 983041/3429568 hissesinin bulunduğu anlaşılmıştır....
Bilindiği üzere; muris muvazaasına dayalı davalarda sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaşılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün, diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Oysa, somut olayda, davacı mirasçılar, miras bırakanın kendilerinden mal kaçırmak amacıyla, çekişmeli taşınmazın aslında bağış olmasına karşın satış biçiminde temlik edildiği iddiasını ileri sürmemiş, murisin kiracısının tahliyesini sağlamak üzere devir yapıldığını bildirmişlerdir. İddianın açıklanan içeriği ve ileri sürülüş biçimi itibariyle, davanın muris muvazaası hukuksal nedenine değil, inançlı işlem (taraf muvazaası) nedenine dayalı olduğu açıktır....
