Davalar, Türk Medeni Kanununun 669. maddesi uyarınca mirasta denkleştirme, olmadığı taktirde tenkis talebine ilişkindir. Türk Medeni Kanunu madde 669 gereğince, yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denkleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler. Mirasbırakanın çeyiz veya kuruluş sermayesi vermek ya da bir malvarlığını devretmek veya borçtan kurtarmak ve benzerleri gibi karşılık almaksızın altsoyuna yapmış olduğu kazandırmalar, aksi mirasbırakan tarafından açıkça belirtilmiş olmadıkça, denkleştirmeye tâbidir. Kural olarak terekenin paylaşılmasına kadar paydaşlar arasında zamanaşımı işlemez. (TMK md. 669- 675) Mirasta iade davasının açılabilmesi için terekenin paylaşılmış olması mecburiyeti bulunmamaktadır. Paylaşmadan önce, paylaşma sırasında veya paylaşmadan sonra mirasta iade davası açılabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 07/01/2009 gününde verilen dilekçe ile tenkis, ıslahla davalıların birlikte hareket ettikleri iddiası ile mirasta denkleştirme ve istihkak nedenine dayalı alacak istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda, davanın kabulüne dair verilen 10/09/2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle; süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, tenkis, ıslahla davalıların birlikte hareket ettikleri iddiası ile mirasta denkleştirme ve istihkak nedenine dayalı alacak isteğine ilişkindir....
Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki ehliyetsizlik ve muvazaa nedenlerine dayalı kazandırıcı işlemlerin iptali, mirasta denkleştirme terditli tenkis davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 31/05/2021 gün ve 2018/5189 Esas ve 2021/3591 Karar sayılı ilamıyla bozulmasına karar verilmişti. Davacı ve birleştirilen dava davacısı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava ve birleştirilen dava, ehliyetsizlik ve muvazaa nedenlerine dayalı kazandırıcı işlemlerin iptali, mirasta denkleştirme terditli tenkis isteğine ilişkindir....
DELİLLER, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; HMK.nın 355. maddesindeki düzenleme uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda, Dava ve birleşen dava mirasta denkleştirme ve terekeye iade; bu mümkün olmadığı taktirde tenkis davasıdır. "...Davacı, davalılarla ortak miras bırakanı olan babaannesi Zeliha Akay'ın sağlığında 21.11.1991 tarihinde tapuda yaptığı işlemle sahibi olduğu tek taşınmazın davalılara kayıtsız ve şartsız hibe ettiğini, kanuni miras hakkından yoksun bırakıldığını, murisin sağlığında miras hissesine mahsuben yaptığı ivazsız kazandırmaların Türk medeni Kanunu'nun 669. maddesi uyarınca terekeye iade edilmesine, iade edilmezse tenkise karar verilmesini talep etmiştir. Davalılar davanın reddini savunmuşlardır....
Hukuk Dairesi Taraflar arasındaki mirasta denkleştirme, ikinci kademede tenkis davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın denkleştirme talebi yönünden reddine, tenkis talebi yönünden hak düşürücü süre geçmiş olduğundan reddine karar verilmiştir. Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I. DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin babası ...'...
Mahkemece 07/03/2023 tarihli tensip tutanağının 14 nolu ara kararıyla; Davanın konusunun mirasta denkleştirme ve terditli olarak tenkis olması nedeniyle ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiş, tensip ara kararı davacılar vekilince 26/03/2023 tarihinde istinaf edilmiş, mahkemece 27/03/2023 tarihli gerekçeli ara karar yazılarak taraflara tebliğ edildiği anlaşılmıştır. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle, tensip zaptında ihtiyati tedbir talebinin reddedilmiş olup gerekçe içermediğini, davanın talepleri yönünden doğrudan terekeyi ilgilendirdiğini, davaya konu taşınmazların denkleştirme kuralları gereği terekeye iadesi talep edildiğini, taşınmazların üçüncü kişilere devri halinde müvekkillerinin dava sonucunda kazandıkları haklarını elde etmelerinin önemli ölçüde zorlaşacağını, yaklaşık ispat şartının da gerçekleştiğini belirterek, taşınmazlar üzerine ihtiyati tedbir konulmasını talep etmiştir. Dava mirasta denkleştirme, iade, aksi halde tenkis istemine ilişkindir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 14/04/2022 NUMARASI : 2020/136 ESAS - 2022/149 KARAR DAVA KONUSU : Mirasta Denkleştirme (İade) veya KARAR : "Davalı vekili" ile "davacılar vekili"nin ayrı ayrı istinaf başvuruları üzerine Sakarya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2020/136 Esas - 2022/149 Karar sayılı kararı ile dava dosyası incelendi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Uyuşmazlık ve hüküm Türk Medeni Kanunu'nun 669. maddesinde düzenlenen "mirasta denkleştirme" olmazsa tenkis, ve muris muvazaasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olup, mirasta denkleştirme ile tenkis davasının reddine, tazminat davasının kabulüne dair verilen karar, mirasta denkleştirme ve tazminat yönünden tarflarca temyiz edilmiş olmakla, öncelikle mirasta denkleştirme davasının görülmesini gerekmete olduğu, "mirasta denkleştirme" davasını inceleme görevinin ise Yargıtay 2. Hukuk Dairesine ait bulunmakla dosyanın Yargıtay Yüksek 2.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE 10.10. 2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Davacının öteki temyiz itirazlarına gelince; Bilindiği üzere 4721 sayılı TMK’nın 669. maddesinde; "Yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denkleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler." düzenlemesine yer verilmiştir. Somut olayda; mirasbırakan tarafından temlik, bağış suretiyle yapıldığına göre bu kazandırmaların miras payına mahsuben verilmediği ve mirasbırakanın kendisini iadeden muaf tuttuğunu ispat yükü davalı tarafa aittir. Ne var ki, mahkemece anılan husus gözardı edilerek ispat yükü davacıda sayılmak suretiyle yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur. Hal böyle olunca; davacının terditli talebi olan mirasta denkleştirme isteği hususunda TMK'nın 669 vd. maddeleri uyarınca gerekli araştırma ve inceleme yapılarak sonucuna uygun karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yetinilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir....
Dava, mirasta denkleştirme olmazsa tenkis nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. Mirasçılar murisin malvarlığı içerisinde bulunan hak ve malları hakkı olmadan elinde bulunduran kişilere karşı bunları geri alabilmek amacıyla dava açabilirler. TMK’nın 637. maddesinde “Yasal veya atanmış mirasçı, terekeyi veya bazı tereke mallarını elinde bulunduran kimseye karşı mirasçılıktaki üstün hakkını ileri sürerek miras sebebiyle istihkak davası açabilir.” hükmü düzenlenmiştir. Mirasçı sıfatını taşıyanlar murisin terekesini elinde bulunduran herkese karşı bu davayı yöneltebilirler. Mirasta denkleştirme davası murisin yasal mirasçılarına yaptığı sağlararası karşılıksız kazandırmaların belirli koşullar gerçekleştiğinde geri verilmesini talep etmeyi sağlayan bir davadır. Bu davadan elde edilmek istenen amaç mirasçılar arasında sağlararası karşılıksız kazandırmalar ile oluşan dengesizliğin denkleştirme ile ortadan kaldırılmasıdır....
