Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/11 Esas, 2020/253 Karar sayılı dava dosyasında verilen Mirasın Hükmen Reddi talebinin kısmen kabulüne karşı, davacı vekili, davalı SGK vekili ile davalı Banka vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; Mirasın Hükmen Reddi istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-Davanın KABULÜ ile, -Davacılar murisi T19 terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile MİRASIN HÜKMEN REDDİNE, " karar verilmiştir....
Hukuk Dairesi'nin 2015/18343 Esas, 2017/2890 Karar nolu ilamı) Somut olayda; davacı tarafça muris Sebahattin Açıkbaş'ın terekesinin borca batık olduğunun ileri sürülerek borca batık olduğunun tespitine ve mirasın hükmen reddine yönelik karar verilmesinin talep edildiği, mahkemece davanın kabulüne yönelik kararın verildiği, davalı vekili tarafından kararın istinafa taşındığı anlaşılmaktadır....
Mirasbırakanın ölüm tarihi itibari ile araç kaydı sorulmalı, varsa ölüm tarihindeki değeri tespit edilerek terekenin aktifine katılmalı ve terekenin borca batık olup olmadığı değerlendirilmelidir. Kabule göre de, davanın niteliği gereği davalı-alacaklıların, murisin terekesinin borca batık olduğunu bilmedikleri, bilmelerinin de mümkün olmadığı, terekenin borca batık olup olmadığına yapılan yargılama sonrasında karar verildiği göz önünde bulundurularak yargılama gideri ve harçtan davalıların değil davacının sorumlu tutulması, davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi de doğru görülmemiştir. ’’ gerekçesiyle bozulmuştur. Mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kabulüne, muris ...'ın terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmiştir. Hükmü davalı ... Telekom AŞ. vekili temyiz etmiştir. 1- Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davalı ......
Dava, terekenin borca batık olduğunun tespiti hukuksal nedenine dayalı olarak TMK'nın 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi isteğine ilişkindir. Nüfus kayıtlarına göre muris T1 11/10/2017 tarihinde vefat ettiği, davacıların mirasçıları olduğu anlaşılmaktadır. İlk derece mahkemesince, murisin ölüm tarihi itibari ile annesinden kendisine intikal edecek taşınmazların değer tespiti yaptırılmış, inceleme sonucunda murisin hissesine düşecek miktarın 6.349,64 TL olarak tespit edilmiştir. Somut olayda murisin terekesinin borca batık olup olmadığına ilişkin mahkemece yapılan araştırmada, ilgili bankalara, vergi dairelerine, tapu müdürlüklerine ve trafik tescil şube müdürlüğüne yazılan müzekkereler sonucunda murisin ölüm tarihi itibari ile annesinden intikal edecek taşınmazlar dışında aktifinin olmadığı anlaşılmıştır....
Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin açıkça borca batık olup olmadığının ve mirasçıların terekeyi kabul anlamına gelen işlemler yapıp yapmadıklarının araştırılması gerekmektedir. Türk Medeni Kanunu’nun 605/2 maddesi hükmü gereğince mirasın hükmen reddine (terekenin borca batık olduğunun tespitine) ilişkin talepler, süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir....
in ölüm tarihi olan 20//02/2012 tarihinden sonra, TMK'nın 605/1 maddesinde öngörülen üç aylık süre geçtikten sonra, hasımlı olarak dava açtığı, mirasbırakanının davalıya olan borcu nedeni ile icra takibi yapıldığını ve başkaca borçları da bulunduğunu, bu nedenle terekenin borca batık olduğunun tespiti ve mirasın hükmen reddine karar verilmesi isteminde bulunduğu anlaşılmaktadır. Ancak gerek 743 sayılı Medenî Kanunda, gerekse 4721 sayılı Türk Medenî Kanununda bu tür davaların sulh mahkemelerinde görüleceği hususunda bir düzenleme bulunmamaktadır. 23.12.1942 günlü ve 24/29 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararına göre, mirasın hükmen reddi davasında görevli mahkeme borç miktarına göre belirlenir....
Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması; terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir. Ancak tereke borca batık olmasına rağmen Türk Medeni Kanununun 610/2. maddesinde açıklandığı şekilde tereke işlemlerine karışan, tereke mallarını gizleyen veya kendine maleden mirasçı mirası reddedemez. Mirasçının murisin ölümünden sonra yasal yükümlülüklerini yerine getirerek veraset ve intikal vergisi beyannamesini verip vermediğinin, tereke işlemlerine karışıp karışmadığının, tereke mallarını gizleyip gizlemediğinin veya tereke mallarını kendine maledip etmediğinin araştırılması gerekir. Öte yandan, mirasın hükmen reddi davasında terekenin açıkça borca batık olup olmadığı tereddüte yer vermeyecek şekilde araştırılmalıdır. Kural olarak icra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir....
Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin açıkça borca batık olup olmadığının ve mirasçıların terekeyi kabul anlamına gelen işlemler yapıp yapmadıklarının araştırılması gerekmektedir. Türk Medeni Kanunu’nun 605/2 maddesi hükmü gereğince mirasın hükmen reddine (terekenin borca batık olduğunun tespitine) ilişkin talepler, süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir....
DAVA KONUSU : Mirasın Hükmen Reddi KARAR : Denizli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2018/186 E. - 2019/864 K. dosyası üzerinden istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dairemize intikal eden dosya incelendi: GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacılar dava dilekçesinde özetle; Davacıların ortak murisi Hüsam Sert'in 26/03/2013 tarihinde vefat ettiği, davalıya borcu olduğu, terekenin borca batık olması nedeni ile murisin mirasının hükmen reddi, terekenin borca batık olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir. CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; zaman aşımı ve hukuki yarar yokluğu nedeni ile davanın reddi, murisin ödemeden aczinin açıkça tespiti gerektiği, mirasçıların terekenin kabulü anlamında olağan üstü işlemleri yapıp yapmadıklarının tespiti gerektiği, davanın reddi yargılama giderlerinin karşı tarafa yüklenmesini savunmuştur. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda;"......
Dava, TMK'nun 605/2. maddesinde yer alan ''ölümü tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise miras reddedilmiş sayılır'' hükmüne dayanılarak açılan, mirasın hükmen reddi (terekenin borca batık olduğunun tespiti) istemine ilişkindir. Bu maddeye dayanan istemler süreye tabi olmayıp, mirasçıların iyi niyetli ya da kötü niyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Dava murisin alacaklılarına karşı açılır ve murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle murisin tüm mal varlığı terekesinin aktifini, tüm borçları ise terekesinin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczinin ve dolayısıyla terekenin borca batık olduğunun açık delilidir. Bu davada yetkili mahkeme, alacaklıların davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir....
