Keza Yargıtay 14.Hukuk Dairesinin 2017/5642 sayılı kararında mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerektiğini, icra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğunun kabul edileceğini, aksi halde terekenin murisin ölüm tarihinde borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak, bankalar, trafik tescil T7 vergi daireleri, belediyeler, tapu T7 v.b....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 20/09/2013 gününde verilen dilekçe ile mirasın hükmen reddi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 30/04/2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, murisin terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddi isteğine ilişkindir. Davacılar, murisleri ...’in 01.10.2007 tarihinde vefat ettiğini, murisin mirasının borca batık olması nedeniyle, mirasın hükmen reddine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir. Mahkemece, davanın kabulü ile muris ...'in mirasının davacılar tarafından hükmen reddedilmiş sayıldığının tespitine karar verilmiştir. Hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Dava, Türk Medeni Kanunu’nun 605/2 maddesi hükmü gereğince mirasın hükmen reddine (terekenin borca batık olduğunun tespitine) ilişkindir. Bu maddeye dayanan talepler süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir....
DELİLLER, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında HMK'nın 355.maddesi uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda; Dava, TMK'nın 605/2.maddesinde yer alan mirasın hükmen reddi (terekenin borca batık olduğunun tespiti) isteğine ilişkindir. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Bu maddeye dayanan talepler süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının da bir önemi bulunmamaktadır....
TMK'nın 605/2. maddesine dayanan mirasın reddi istemi süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir....
in 28/10/2014 tarihinde vefat ettiğini; müteveffanın son zamanlarda işlerinin iyi olmaması nedeniyle davalı ... dairelerine de borcunun olup, öldüğü tarih itibariyle terekesinin borca batık olduğunu beyan ederek; terekenin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddedildiği yönünde karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece; davanın kabulüne, terekenin borca batık olduğunun ve terekenin hükmen reddedildiğinin tespitine karar verilmiştir. Hükmü, davalı vekili istinaf etmiştir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince verilen 09/05/2018 tarihli istinaf kararı ile; davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/2)....
in 13.05.2010 tarihinde vefat ettiğini; murisin vergi borcu nedeniyle davacıya ödeme emri tebliğ edildiğini, murisin öldüğü tarih itibariyle terekesinin borca batık olduğunu beyan ederek; terekenin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddedildiği yönünde karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili, davaya cevap vermemiştir. Mahkemece; davanın kabulü ile murisin terekesinin borca batık olduğunun ve terekenin hükmen reddedildiğinin tespitine karar verilmiştir. Hükmü, davalı vekili istinaf etmiştir. İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 24.01.2018 günlü 2017/3519 E, 2018/653 K sayılı kararında "....Yerel mahkemece davanın kabulüne, bölge adliye mahkemesince de istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiş ise de, yerel mahkemece yapılan araştırma ve incelemeler hüküm kurmaya yeterli değildir....
Hükmen ret ise süreye tâbi değildir. Hükmen ret istemli davada terekenin borcu, terekenin alacaklılarının kimliği konusunda açıklama yaptırılarak davanın alacaklılara yöneltilmesi, taraflara delil bildirme olanağı sağlanması, terekenin aktif ve pasifinin belirlenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir. Somut olayda; müteveffanın 05/08/2021 tarihinde vefat ettiği, eldeki davanın 04/03/2022 tarihinde hasımsız açılmış olduğu, davacıların, müteveffanın terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddi kararı verilmesi talebinde bulundukları anlaşılmıştır. Bu durumda isteğin, uygulamada "Gerçek ret" olarak da bilinen Türk Medenî Kanununun 605/1. Maddesine dayandığından söz edilemeyecektir. Zira davacılar her ne kadar davayı hasım göstermeksizin açmış iseler de, mirasın gerçek reddi davası açma süresinden sonra açılan eldeki davada, terekenin borca batık olduğunun tespitini talep etmişlerdir....
nün 2009/15147 ve 2009/15148 sayılı takip dosyalarından tekibe başlanıldığını ve ödeme emirleri gönderildiğini, miras bırakanın aciz halinde iken vefat etmesi, terekenin borca batık olması nedeni ile vekil edenlerinin borçtan sorumlu tutulamayacağı için İş Mahkemesi'nde açacakları menfi tespit davasında miras bırakanın terekesinin borca batık olduğunun tespiti isteneceğinden bu davayı açmak zarureti doğduğunu, miras bırakanın mirasının borca batık olup vekil edenlerinin mirası reddetmiş sayıldıklarını, ölüm tarihinde miras bırakanın borca batık olduğunun açıkça belli olduğunu, üzerine kayıtlı hiçbir menkul ve gayrimenkul malı bulunmadığını, bununla birlikte aleyhine açılan birçok icra takipleri de bulunduğunu açıklayarak miras bırakanın terekesinin ölüm gününde borca batık olduğunun tespiti ile vekil edenlerinin mirası reddetmiş sayıldıklarından mirasın reddinin tesciline karar verilmesini talep etmiştir....
Dava, terekenin borca batık olduğunun tespiti hukuksal nedenine dayalı olarak 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 605/2 maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir. Ölüm tarihinde murisin ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/2). Bu maddeye dayanan talepler süreye tabi olmayıp, mirasçıların iyiniyetli ya da kötü niyetli olmalarının bir önemi bulunmamaktadır. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması; terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla da terekenin borca batık olduğunu gösterir. Ancak, tereke borca batık olmasına rağmen Türk Medeni Kanununun 610/2 maddesinde açıklandığı şekilde tereke işlemlerine karışan, tereke mallarını gizleyen veya kendine maleden mirasçı, mirası reddedemez....
