"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ, DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL OLMAZSA TENKİS. Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, miras bırakanHüseyin Şengönül'ün maliki olduğu 1957 parselde kayıtlı taşınmazını, mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla tapuda satış gibi göstererek muvazaalı biçimde davalıya temlik ettiğini ileri sürerek, miras payları oranında tapu iptal ve tescil, olmazsa tenkis isteğinde bulunmuşlardır. Davalı, çekişme konusu taşınmazı, eşinin emekli parası ile aldıklarını, satış işleminin gerçek olduğunu, bu durumu davacıların da bildiğini belirterek, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, çekişme konusu taşınmazın davalıya satışının muvazaalı olduğu gerekçesiyle tapu kaydının iptali ile tarafların miras payı oranında tapuya tesciline karar verilmiştir. Karar, davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu. Düşüncesi alındı. Dosya incelendi. Gereği görüşülüp, düşünüldü....
Başka bir anlatımla, mirasta denkleştirme davası murisin yasal mirasçılarına yaptığı sağlararası karşılıksız kazandırmaların belirli koşullar gerçekleştiğinde geri verilmesini talep etmeyi sağlayan bir davadır. Bu davadan elde edilmek istenen amaç mirasçılar arasında sağlararası karşılıksız kazandırmalar ile oluşan dengesizliğin denkleştirme ile ortadan kaldırılmasıdır. Mirasta denkleştirme davalarında, sadece yasal mirasçı aleyhine denkleştirme talebinde bulunulabilir, yasal mirasçı olmayanlara yapılan kazandırma denkleştirmeye tabi değildir. Miras bırakandan sağlar arası kazandırma olmalıdır. Ölüme bağlı tasarrufla yapılan kazandırma denkleştirmeye tabi değildir. Kazandırma karşılıksız olmalıdır. Kazandırma, miras payına mahsuben (iadeye tabi olarak) yapılmalıdır. Bağış amaçlı yapılan kazandırmalar denkleştirmeye (iadeye) tabi değildir, bu nedenle miras bırakanın bağış amacının olup-olmadığı ayrıntısıyla araştırılmalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TEREKE -KARAR- Dava, TMK 669 maddesine dayanan denkleştirme amaçlı terekeye iade olmazsa tenkis isteğine ilişkin olup, davanın reddine ilişkin mahkeme kararı davacılar tarafından temyiz edilmiştir. Davanın açıklanan bu nitelendirilmesine göre, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının inceleme görevi Yüksek 2.Hukuk Dairesine aittir. Ne var ki, anılan Dairece daha önce görevsizlik kararı verilmiş olduğundan Daireler arasında temyiz incelemesi yönünden ortaya çıkan uyuşmazlığın Hukuk Başkanlar Kurulunca giderilmesi için dosyanın Yüksek Birinci Başkanlığa sunulmasına, 15.02.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Asıl dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tenkis; birleştirilen dava, mirasta denkleştirme ve tazminat isteklerine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı, 4721sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 706 ncı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 237 nci ve 2644 sayılı Tapu Kanunu'nun 26 ncı maddeleri; TMK'nın 560 ila 571 inci maddeleri; TMK'nın 669 ila 675 inci maddeleri. 3. Değerlendirme Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre asıl ve birleştirilen davada davacı vekilinin asıl dava yönünden tüm, birleştirilen dava yönünden aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir....
Mahkemece; "Dava; muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı miras payı oranında tapu iptal tescil, olmazsa tenkis istemine ilişkindir. Uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir. Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 1.4.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 706., Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 237....
Terekeye iade isteği mahkemece yerinde görülmediği takdirde terditli istek olan "tenkis" isteği üzerinde durulmalıdır. Tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul;miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik ) dışı terekenin tümü ile bilinmesiyle mümkündür. Tereke miras bırakanın ölüm tarihinde bırakmış olduğu malvarlığı kıymetleri ile iadeye ve tenkise tabi olarak yaptığı kazandırmalardır. Bunlar terekenin aktifini oluşturur....
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil-tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ... 'nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tenkis isteğine ilişkindir. Davacı, mirasbırakan eşi ...’in maliki olduğu 301 ada 12 parsel sayılı taşınmazını ilk eşinden olma çocukları olan davalılara satış suretiyle temlik ettiğini, işlemin mirastan mal kaçırma amaçlı olduğunu ileri sürerek miras payı oranında tapu iptali ve tescil mümkün olmazsa tenkis istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL,BEDEL,TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, miras bırakan anneleri ... ...'ın 1125, 1251, 1271ve 1376 parsel sayılı taşınmazlardaki payını 26.02.1968 tarihinde satış yoluyla, 742, 745, 746 ve 747 parsellerdeki payını ise 21.04.1967 tarihinde bağış yoluyla oğlu olan davalı ...'e temlik ettiğini, yapılan temliklerin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı, muvazaalı olduğunu ileri sürerek, 1125, 1251, 1271ve 1376 parseller yönünden payları oranında iptal ve tescil, bağışlanan taşınmazlarda ise mirasta iade hükümleri uyarınca miras payları oranında tapu iptal ve tescil, olmazsa bedel, olmazsa tenkis isteklerinde bulunmuşlar, daha sonra 742, 1251, 1271 parseller ile 1125 parselden ifrazen oluşan 3964 ve 3968 parseller hakkında davalarından feragat etmişler, 1125 parselden ifrazen oluşan 3965 ve 3967 parsellerdende paylarını aldıklarını belirtmişlerdir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL,BEDEL,TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, miras bırakan anneleri ... ...'ın 1125, 1251, 1271ve 1376 parsel sayılı taşınmazlardaki payını 26.02.1968 tarihinde satış yoluyla, 742, 745, 746 ve 747 parsellerdeki payını ise 21.04.1967 tarihinde bağış yoluyla oğlu olan davalı ...'e temlik ettiğini, yapılan temliklerin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı, muvazaalı olduğunu ileri sürerek, 1125, 1251, 1271ve 1376 parseller yönünden payları oranında iptal ve tescil, bağışlanan taşınmazlarda ise mirasta iade hükümleri uyarınca miras payları oranında tapu iptal ve tescil, olmazsa bedel, olmazsa tenkis isteklerinde bulunmuşlar, daha sonra 742, 1251, 1271 parseller ile 1125 parselden ifrazen oluşan 3964 ve 3968 parseller hakkında davalarından feragat etmişler, 1125 parselden ifrazen oluşan 3965 ve 3967 parsellerdende paylarını aldıklarını belirtmişlerdir....
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali tescil, olmazsa tenkis isteklerine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir. Dosya içeriğinden, toplanan delillerden; tarafların ortak miras bırakanı Mehmet'in 94 parsel sayılı taşınmazın tamamına, 95 ve 96 parsel sayılı taşınmazların 1/2 payına malik iken, bu yerleri 14.03.1996 tarihinde Ramazan'a, onun da 04.06.1996 tarihinde davalıya satış yoluyla temlik ettiği, miras bırakanın 25.02.2005 tarihinde öldüğü görülmektedir. Bilindiği üzere; uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir....
