Asıl ve birleştirilen davada davacılar vekilinin, asıl davadaki tenkis istemi ile birleştirilen davadaki terditli tenkis istemlerine ilişkin temyiz itirazlarına gelince; Bilindiği üzere,mirasçılık ve mirasın geçişi miras bırakanın ölüm tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir (4722 s.Y. 17.md.) Miras bırakan 1.1.2002 tarihinden önce ölmüşse 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi hükümlerinin, 1.1.2002 tarihinden sonra ölmüşse 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun ilgili hükümleri uygulanır. Tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (tebberru) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul;miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ-TESCİL VEYA TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacı, ortak miras bırakan eşinin kooperatif payını 03.03.2006 tarihinde muvazaalı olarak davalı kızına devrettiğini, kooperatif tarafından da 1253 ada 14 parsel sayılı taşınmazın 15.03.2006 tarihinde ve satış suretiyle davalıya temlik edildiğini, oysa kooperatif ödemelerinin miras bırakan tarafından yapıldığını ve olayda muris muvazaasının açık oduğunu ileri sürüp, tapu iptali ve miras payı oranında tescil, olmazsa tenkis isteğinde bulunmuştur. Davalı, yetkisizlik ve zamanaşımı itirazlarında bulunarak, davacının devir işleminden devir tarihi itibariyle haberdar olduğunu, olayda muris muvazaasının söz konusu olmadığını, tenkis yönünden de 1 yıllık hak düşürücü süreden sonra davanın açıldığını belirtip, davanın reddini savunmuştur....
Hukuk Dairesi Taraflar arasındaki mirasta denkleştirme, ikinci kademede tenkis davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın denkleştirme talebi yönünden reddine, tenkis talebi yönünden hak düşürücü süre geçmiş olduğundan reddine karar verilmiştir. Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I. DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin babası ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL, TENKİS Taraflar arasında görülen muris muvazaası nedeniyle tapu iptali ve tescil olmazsa tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Davacı küçük ..., miras bırakanı ...'un maliki olduğu 8 parsel sayılı taşınmazını mal kaçırmak amacıyla davalı oğluna bağış suretiyle muvazaalı temlik ettiğini ileri sürerek tapu iptali ve tescil olmazsa tenkis isteğinde bulunmuştur. Davalı, muvazaa iddialarının yersiz olduğunu, bağış suretiyle temlik yapıldığını bildirip davanın reddini savunmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL,TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacı, miras bırakan halası ...'in dava konusu 6 parça taşınmazı mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla muvazaalı olarak davalıya satış suretiyle temlik ettiğini belirterek miras payı oranında iptal ve tescil, olmadığı takdirde tenkis isteğinde bulunmuştur. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Davanın kabulüne, dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile miras bırakan ... mirasçıları adına tesciline ilişkin karar, Dairece davacının açıkça miras payı oranında tapu iptal ve tescil, olmazsa tenkis istemesine karşın istek aşılmak suretiyle tüm mirasçılar adına tescile karar verilmesinin doğru olmadığına değinilerek bozulmuş, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde mahkemece, temliklerin muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin verilen karar, davalılar tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla Tetkik Hakimi ...'un raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü. -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali-tescil olmazsa tenkis isteklerine ilişkindir. Davacılar, mirasbırakanları anneleri ............
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL, TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, miras bırakanları babaları ...'in ölmeden önce 400 parsel sayılı taşınmazın 1/3 payını davalı kızı Hadra'ya bedelsiz olarak devrettiğini, 400 sayılı parselin ifrazı sonucu 1756, 1757, 1758 nolu parsellerin davalı ... adına kayıtlı olduğunu, yine miras bırakanın parasını ödediği halde 1407 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki 11 nolu bağımsız bölümü 2. eşi davalı ... adına tescil ettirdiğini, mahfuz hisselerine tecavüz edildiğini ileri sürüp, tapuların iptali ile miras payları oranında adlarına tescilni olmazsa tenkis istemişlerdir. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, muris muvazaası iddiasının ispatlanamadığı, tenkis talebinin zamanaşımına uğradığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Karar, davacılar ve davalılar vekillerince süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL, TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, ortak miras bırakanın 264 ve 271 parsel sayılı taşınmazlardaki 1/2'şer paylarını 13.12.2004 tarihinde ölünceye kadar bakma akdi ile davalı ikinci eşine temlik ettiğini, ayrıca 52 AC 118 plakalı aracı da davalı adına satın aldığını, yapılan bu işlemlerin ilk eşten olma çocuklardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, tapu ve trafik kayıtlarının iptali ile miras payları oranında tescil, olmazsa tenkis isteklerinde bulunmuşlardır. Davalı, iddiaların doğru olmadığını, çekişmeli aracı pazarlık suretiyle yaptığı ticaretten kazanımları ile kendisinin satın aldığını, miras bırakanın son 10 yıl bağırsak kanseri olup, bu ağır hastalığı boyunca miras bırakana baktığını belirterek, davanın reddini savunmuştur....
Tenkis hesabı uzmanlık gerektiren bir iş olup, mahkemece saklı payların ihlal edilip edilmediği, ihlâl edilmiş ise bunun miktarının tespiti amacıyla bilirkişi incelemesi yaptırılması gerekir. Bilindiği gibi “tenkis davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikle miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olması şarttır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik ) dışı terekenin tümü ile bilinmesiyle mümkündür. Tereke miras bırakanın ölüm tarihinde bırakmış olduğu malvarlığı kıymetleri ile iadeye ve tenkise tabi olarak yaptığı kazandırmalardır. Bunlar terekenin aktifini oluşturur....
Miras payına dahil olduğu ve muvazaalı olarak devredildiği öne sürülen malvarlığı haklarına ilişkin talepte ayrıca miras hukukunu ilgilendiren mirasta denkleştirme ve tenkis isteminin de bulunduğu dikkate alındığında, uyuşmazlığın bütünüyle TTK kapsamında kaldı söylenemez. Muris muvazaasının var olup olmadığı ile özellikle mirasta denkleştirme ve tenkis koşullarının oluşup oluşmadığına ilişkin incelemeler sırasında şirket hisselerinin reel değerlerinin belirlenmesi sürecinde ticari defterlerin ve kayıtların incelenmesi de davayı ticari dava kılmaz. Genel bir ilke olarak görevli mahkemenin belirlenmesinde temel ölçüt, muris muvazaasına ve mirasta denkleştirmeye ve tenkise konu malvarlığı haklarını oluşturan unsurların niteliği olmayıp, murisin mirasçılarının hukukunu zedeleyen malvarlığı haklarına yönelik muvazaalı bir işlemi olup olmadığı, terditli talepler yönünden ise mirasta denkleştirme ve tenkis koşullarının bulunup bulunmadığıdır....
