"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 01.02.2013 gününde verilen dilekçe ile miras payına mahsuben mülkiyet hakkı verilmesi, mümkün olmadığı takdirde oturma hakkı verilmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 29.01.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, miras payına mahsuben mülkiyet hakkı verilmesi, mümkün olmadığı takdirde oturma hakkı verilmesi istemine ilişkindir. Davacı sağ eş, diğer mirasçılar aleyhine açtığı dava ile tereke malları arasında bulunan ve aile konutu olarak kullanılan taşınmaz üzerinde miras hakkına mahsuben kendisine mülkiyet hakkı tanınmasını istemiştir....
Eğer eşin mirastan payına düşen miktar aile konutunun değerini karşılamıyorsa, eş miras payı dışında kalan aile konutunun değerini ödeyerek onun mülkiyet hakkını talep edebilecek, bakiye değeri ödeyecek gücü yok ise aile konutu üzerinde intifa veya oturma hakkı talep edebilecektir. Bu madde gereğince, eşin miras hakkına mahsuben aile konutunun kendisine özgülenmesini talep etmesinde, öncelikle mülkiyet hakkı talebinin değerlendirilmesi gereklidir. İntifa hakkı tanınmak suretiyle özgüleme için haklı sebeplerin varlığını aramak gerekmektedir. Somut olayda, öncelikle davacıya dava konusu konutun mirasbırakan ile birlikte kullanılan aile konutu olduğuna dair tespit hükmü almak üzere süre verilerek açılan davanın sonucunun beklenmelidir. Dava konusu yerin aile konutu olduğunun tespiti halinde terekeye dahil tüm malvarlığının parasal değeri bulunarak davacının miras payına düşen miktarın hesaplanması gerekir....
Eğer eşin mirastan payına düşen miktar aile konutunun değerini karşılamıyorsa, eş miras payı dışında kalan aile konutunun değerini ödeyerek onun mülkiyet hakkını talep edebilecek, bakiye değeri ödeyecek gücü yok ise aile konutu üzerinde intifa veya oturma hakkı talep edebilecektir. Bu madde gereğince, eşin miras hakkına mahsuben aile konutunun kendisine özgülenmesini talep etmesinde, öncelikle mülkiyet hakkı talebinin değerlendirilmesi gereklidir. İntifa hakkı tanınmak suretiyle özgüleme için haklı sebeplerin varlığını aramak gerekmektedir. Somut olayda, öncelikle davacıya dava konusu konutun mirasbırakan ile birlikte kullanılan aile konutu olduğuna dair tespit hükmü almak üzere süre verilerek açılan davanın sonucunun beklenmelidir. Dava konusu yerin aile konutu olduğunun tespiti halinde terekeye dahil tüm malvarlığının parasal değeri bulunarak davacının miras payına düşen miktarın hesaplanması gerekir....
AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 26/11/2021 NUMARASI : 2019/487 2021/818 DAVA KONUSU : Miras hakkına mahsuben aile konutu üzerinde mülkiyet hakkı KARAR : Mersin 2.Sulh Hukuk Mahkemesi ile Mersin 8.Aile Mahkemeleri arasındaki olumsuz yetki uyuşmazlığının merci tayini yolu ile giderilmesi talebi sonucu Dairemize gelen dosyanın incelenmesinde; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili 24/06/2019 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin eşi Mahmut Dokgöz'ün 29/09/2017 tarihinde vefat etmiş olduğunu, davalıların Mersin 2....
Edinilmiş mallara katılma rejiminde aile konutu üzerinde mülkiyet hakkı isteminde Aile Mahkemesi görevlidir. (4787 s.K.md.4) Eşlerin birinin ölümü halinde tereke malları arasında ev eşyası veya eşlerin birilkte yaşadıkları konut varsa, sağ kalan eş, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilir. (TMK. md.652/1) Türk Medeni Kanununun 652. maddesine dayanan isteklerde görevli mahkeme, paylaşma isteklerindeki görev kurallarına göre belirlenmelidir. Her mirasçı, terekedeki belirli malların aynen, olanak yoksa satış yoluyla paylaştırılmasına karar verilmesini Sulh Mahkemesinden isteyebilir....
Binada kat mülkiyetinin kurulamayacağının anlaşılması halinde ise; davacı vekilinin 01.12.2014 havale tarihli dilekçesindeki ikinci kademe talebi olan taşınmazın tümü üzerinde davacıya miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması değerlendirilmeli, 322 ada 13 parsel numaralı taşınmazın üzerindeki binayla birlikte değerinin hesaplanması için bilirkişilerden ek rapor alınmalı, ek raporun yeterli görülmemesi halinde taşınmazda yeniden keşif yapılarak konusunda uzman bilirkişilerden denetime elverişli rapor alınmalı, davacının miras payına düşen miktar düşülerek davalıların miras payına düşen bedel hesaplanmalı, davacı tarafa bu bedelin mahkeme veznesine depo edilmesi için süre verilmeli, bedelin depo edilmesi halinde 322 ada 13 parsel numaralı taşınmaz üzerinde miras hakkına mahsuben davacıya mülkiyet hakkı tanınmalıdır....
Aile Mahkemesi ve ... 4. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, miras hakkına mahsuben aile konutunun davacı adına özgülenmesi ve tescili istemine ilişkindir. ... 3. Aile Mahkemesince, TMK 652. maddesine dayalı olarak açılan söz konusu davada sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. ... 4. Sulh Hukuk Mahkemesi ise, davanın aile mahkemesinin görevi dahilinde olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Türk Medeni Kanununun 652. Maddesine göre, eşlerden birinin ölümü hâlinde tereke malları arasında ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut varsa; sağ kalan eş, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilir....
Buna göre dairemizin 2021/1727 E.2021/1802 K.sayılı 26.10.2021 tarihli kararı gereğince davacı vekili ilk derece mahkemesinin 21.12.2021 tarihli celsesinde dava ile ilgili yaptığı açıklamada " dava dilekçesinde davacı ile ölen eşinin aile konutu olan ve ölen eş adına kayıtlı taşınmazın tapusunun iptali ile öncelikle HMK'nun 240. Maddesine göre davacıya katılma alacağına mahsuben hesaplanacak katılma alacağı yetmediği takdirde HMK'nun 652. Maddesine göre bu aile konutu olan taşınmaz üzerinde davacının miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını, katılma alacağı ve miras hissesi yetmediği takdirde bedel eklenmek suretiyle bu taşınmaz üzerinde davacıya mülkiyet hakkı tanınmasını , taleplerinin bu şekilde terditli olarak bildirildiğini " beyan etmiş beyanını imzası ile tasdiklediği anlaşılmıştır....
TMK'nun 240. maddesine dayalı aile konutu üzerinde sağ kalan eşe katılma alacağına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması talebine ilişkin görevli olduğu, TMK'nun 652. maddesine dayalı aile konutu üzerinde sağ kalan eşe miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması talebine ilişkin görevli olmadığı, bu davaya bakma görevinin Sulh Hukuk Mahkemesine ait olduğu anlaşıldığından, aile konutu üzerinde sağ kalan eşe miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması olarak nitelendirilerek görevsizlik kararı verildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece davacının talepleri açık olmadığı halde açıklatma yapılmamıştır....
Mal rejimi ne olursa olsun, sağ kalan eşe tereke malları arasında bulunan aile konutu ve ev eşyaları üzerinde yasal miras payına mahsuben mülkiyet hakkı, eğer haklı nedenler varsa mülkiyet yerine oturma veya intifa hakkını isteme olanağı getirmiştir. Ancak bu özgüleme ve alım hakkı bedelsiz değildir. Eğer eşin mirastan payına düşen miktar aile konutunun değerini karşılamıyorsa, eş miras payı dışında kalan aile konutunun değerini ödeyerek onun mülkiyet hakkını talep edebilecek, bakiye değeri ödeyecek gücü yok ise aile konutu üzerinde intifa veya oturma hakkı talep edebilecektir. Bu madde gereğince, eşin miras hakkına mahsuben intifa hakkı tanınmak suretiyle özgüleme istemi yönünden haklı sebeplerin varlığını aramak gerekmektedir. Haklı sebebin varlığı, her somut olayda hâkim tarafından değerlendirilecektir....
