Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, meraya elatmanın önlenmesi istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. Mera, bir veya birden fazla köy veya kasaba halkına bağımsız veya birlikte tahsis edilmiş ya da kadimden beri hayvan otlatmak amacıyla kullanılan, hak sahiplerinin üzerinde intifa hakkı olan arazi parçasıdır. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz (4342 sayılı Mera Kanunu m.3,4). 2. 31.05.1965 tarihli ve 4/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile “...tek başına bir köye ait bulunan mera, yaylak ve kışlakların tümünün veya bir parçasının bir başka köy sınırı içine alınmış olması halinde, sınır değişikliğinin ikinci köye bir yararlanma hakkı sağlamayacağı ve ilk köyün eskiden olduğu gibi bu yerlerden tek başına yararlanacağı” öngörülmüş olup, bu karar 4342 sayılı Mera Kanununun 29. maddesi ile de yasa hükmü haline gelmiştir....
Dava, Tarım ve Köyişleri Bakanlığını tarafından açılmış, meraya elatmanın önlenmesi ve eski hale getirme bedelinin tahsili istemine ilişkindir. 4342 sayılı Mera Kanunu'nun 4. maddesinde meraların hukuki durumu belirlenmiş, 5.maddesinde ise mera olarak tahsis edilecek yerler sayılmış, 6.madde de tesbit ve tahsis işlemlerinin Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılacağı bildirilmiştir. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan meralarda Hazine'nin mülk sahibi olarak dava açma hakkı vardır. Mera Kanunu'nun 6.maddesinde mera, yaylak ve kışlakların tesbit, tahdit ve tahsisinin Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılacağı belirtilmiş olup, Bakanlığın yetkisi tesbit, tahsis ve tahsisin değiştirilmesi ile sınırlı olduğundan, anılan Bakanlığın genel mahkemede mera,yaylak ve kışlaklar hakkında onları koruma yada sahiplenmeye yönelik dava açma hakkı açık bir hükümle tanınmamıştır....
Dava, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından açılmış meraya elatmanın önlenmesi ve eski hale getirme bedelinin tahsili istemine ilişkindir. 4342 sayılı Mera Kanununun 4.maddesinde meraların hukuki durumu belirlenmiş, 5.maddesinde ise mera olarak tahsis edilecek yerler sayılmış 6.madde de tesbit ve tahdit işlemlerinin Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılacağı bildirilmiştir. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan meralarda Hazinenin mülk sahibi olarak dava açma hakkı vardır. Mera Kanununun 6.maddesinde mera, yaylak ve kışlakların tesbit, tahdit ve tahsisinin Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılacağı belirtilmiş olup, Bakanlığın yetkisi tesbit, tahsis ve tahsisin değiştirilmesi ile sınırlı olduğundan anılan Bakanlığın genel mahkemede mera, yaylak ve kışlaklar hakkında onları koruma ya da sahiplenmeye yönelik dava açma hakkı açık bir hükümle tanınmamıştır....
Mera Kanununun 6. maddesine göre mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılır. Uygulamayı yapacak merci ise valilik onayı ile oluşturulacak olan mera komisyonu ve komisyona bağlı olarak çalışan teknik ekiplerdir. Aynı Kanunun 3. maddesinde yapılan tanımlamalara göre, Tahdit; çayır, mera, yaylak ve kışlak arazisi olduğuna karar verilen yerlerin sınırlarının usulüne uygun olarak ülke nirengi sistemine dayalı 1/5000 ölçekli haritalar üzerinde belirtilmesini ve bu sınırların arazi üzerinde kalıcı işaretlerle işaretlenmesini, Tespit; bir yerin mera, yaylak ve kışlak arazisi olup olmadığının resmi evrakla ve bilirkişi ifadeleri ile belgelendirilmesini, ifade eder....
Bu durumda mahkemece, işin esasına girilerek taraflardan bildirecekleri delilleri istenip toplanmalı, bu arada çekişme konusu meraya ait mera komisyonunda mevcut işlem dosyası aslı veya onaylı örneği komisyondan eksiksiz getirtilmeli, konunun uzmanı olan ziraat mühendisleri ve hukukçu bilirkişiden oluşturulacak kurula komisyondan getirtilen mera, yaylak, kışlak, otlak, çayır tutanakları, tahsis için ihtiyaç tespit tutanağı, komisyon tahsis kararı raporu, çiftçi ve aile bildirim cetvelleri, geçim kaynağı tutanağı, hayvan varlığı cetveli, arazinin krokisi ve 1/5000 ölçekli haritası incelettirilmeli ve bu şekilde keşfe hazır olmaları sağlandıktan sonra yerinde keşif suretiyle inceleme yaptırılmalı, mera komisyonunun ihtiyaç tespitinde ve tahsiste Mera Kanununun 11. maddesindeki kıstaslara göre hata yapıp yapmadığı, hata varsa bunun nedenleri ve hangi kıstaslardan kaynaklandığı ayrıntılı ve gerekçeli olarak bilirkişilerce saptanmalı, hata yapıldığı ve çekişme konusu meraya kısmen ya da tamamen...
Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar, özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanmaz, sınırları daraltılamaz (Mera Kanunu m.3-4). 31.5.1965 tarihli ve 4/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı ile “...tek başına bir köye ait bulunan mera, yaylak ve kışlakların tümünün veya bir parçasının bir başka köy sınırı içine alınmış olması halinde, sınır değişikliğinin ikinci köye bir yararlanma hakkı sağlamayacağı ve ilk köyün eskiden olduğu gibi bu yerlerden tek başına yararlanacağı...”öngörülmüş olup, bu karar 4342 sayılı Mera Kanununun 29. maddesi ile de yasa hükmü haline gelmiştir. Böylece, bir köy ya da belediye sınırları içinde kalan mera, yaylak ve kışlaklar üzerinde bir başka köy veya belediyenin de intifa hakkı olabileceği kabul edilmiş, idari sınırların aidiyetin belirlenmesinde önemi olmadığı vurgulanmıştır. İdari sınırlar sadece yetkili mahkemenin saptanmasında önem arz eder....
Mevkii ... ve ... no'lu parsellerde yer alan taşınmazın 4342 sayılı Mera Kanunu'na göre Mera Komisyonu'nca alınan karara göre mera olarak tahsis edildiği ve bu işlemin Mera, Yaylak ve Kışlak Kütüğü'ne 2003 yılında tescil edildiği; bilahare söz konusu meraya tecavüzde bulunulduğu iddiasının davalı idarece mahallinde konunun incelenmesi neticesinde; davacıların söz konusu mera parselinin 110,213 m²'lik kısmına mısır ve sebze ekmek suretiyle tecavüzde bulunduğu, bu suretle mera vasfının bozulmasına sebep olduğu gerekçesiyle öncelikle tecavüzün men'ine karar verilerek, dava konusu işlemle Mera Kanunu'nun 4. maddesi uyarınca mera geri dönüşüm masrafı olarak 37.960,70-TL'nin ödenmesinin istenildiği, bakılmakta olan davanın söz konusu işlemin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır....
Ancak; 2063 parselin mera olduğu çekişme konusu değildir. Meralar hayvanların otlatılması ve otundan yararlanılması için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan kullanma hakkı bir veya birden çok köy veya belediyeye ait olan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerdir. Mera, yaylak ve kışlak gibi özel mülkiyete tabi olmayan yerlerin amacı dışında kullanma olanağı bulunmamaktadır. 4342 sayılı Mera Kanununun 4. ncü maddesi hükmünce amaç dışı kullanılmak suretiyle vasıfları bozulan mera, yaylak ve kışlakların tekrar eski konumuna getirmek için yapılan masraflar sebebiyet verenlerden tahsil edilir. Somut olayda, dava konusu bölümün mera olduğu halde davalı tarafından amaç dışı kullanılarak mera vasfının bozulmasına neden olunduğundan davacı Hazine meranın tekrar eski konumuna getirilmesi için yapacağı giderleri davalıdan talep edebilir....
Ancak; 1543 parselin mera olduğu çekişme konusu değildir. Meralar hayvanların otlatılması ve otundan yararlanılması için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan kullanma hakkı bir veya birden çok köy veya belediyeye ait olan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerdir. Mera, yaylak ve kışlak gibi özel mülkiyete tabi olmayan yerlerin amacı dışında kullanma olanağı bulunmamaktadır. 4342 sayılı Mera Kanununun 4. ncü maddesi hükmünce amaç dışı kullanılmak suretiyle vasıfları bozulan mera, yaylak ve kışlakların tekrar eski konumuna getirmek için yapılan masraflar sebebiyet verenlerden tahsil edilir. Somut olayda, dava konusu bölümün mera olduğu halde davalı tarafından amaç dışı kullanılarak mera vasfının bozulmasına neden olunduğundan davacı Hazine meranın tekrar eski konumuna getirilmesi için yapacağı giderleri davalıdan talep edebilir....
Ancak; 927 parselin mera olduğu çekişme konusu değildir. Meralar hayvanların otlatılması ve otundan yararlanılması için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan kullanma hakkı bir veya birden çok köy veya belediyeye ait olan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerdir. Mera, yaylak ve kışlak gibi özel mülkiyete tabi olmayan yerlerin amacı dışında kullanma olanağı bulunmamaktadır. 4342 sayılı Mera Kanununun 4. ncü maddesi hükmünce amaç dışı kullanılmak suretiyle vasıfları bozulan mera, yaylak ve kışlakların tekrar eski konumuna getirmek için yapılan masraflar sebebiyet verenlerden tahsil edilir. Somut olayda, dava konusu bölümün mera olduğu halde davalı tarafından amaç dışı kullanılarak mera vasfının bozulmasına neden olunduğundan davacı Hazine meranın tekrar eski konumuna getirilmesi için yapacağı giderleri davalıdan talep edebilir....
