Bu hükümde, icra takibinden önce açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yoluyla icra takibinin durdurulabileceği, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesine giren paranın takip alacaklısına ödenmemesine karar verilebileceği öngörülmüştür. Menfi tespit davasının amacının belli bir borçtan dolayı borçlu bulunmadığına ilişkin kesin hüküm ve dolayısıyla kesin hukuki koruma temin etmek olduğu göz önüne alındığında, takibin durdurulması veya icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi şeklindeki ihtiyati tedbirin, asıl uyuşmazlığı çözecek veya kesin hukuki korumayı ikame edecek nitelikte bulunmadığı açıktır. Davacının menfi tespit davasındaki dava dilekçesindeki talepleri değerlendirildiğinde İİK nun 72/3 fıkrasıyla ilgili de bir talebinin bulunduğu anlaşıldığından mahkemece davacının tedbir talebinin İİK nu 72. maddesi gereğince reddine kararı usul ve yasaya uygun bulunmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2023/290 Esas KARAR NO:2023/700 DAVA:Menfi Tespit (Ticari Nitelikteki Haksız Fiilden Kaynaklanan (2918 S.K.Hariç)) DAVA TARİHİ:01/05/2023 KARAR TARİHİ:04/10/2023 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Nitelikteki Haksız Fiilden Kaynaklanan (2918 S.K.Hariç)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili; davalı tarafından başlatılan .... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyasında borca konu olarak gösterilen ......
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava; menfi tespit istemine ilişkindir. Davacı vekilinin istinaf sebepleri doğrultusunda, dosya içerisindeki bilgi ve belgeler, mahkeme kararının gerekçesi, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesi ile yapılan inceleme sonunda; İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır. Dosya incelendiğinde; davacı tarafın davaya konu bononun sahte olduğundan bahisle, sahtecilik iddiasına dayalı olarak menfi tespit davası açtığı anlaşılmaktadır. Mahkemece icra takibinden feragat edildiğinden bahisle hukuki yarar yokluğu nedeniyle menfi tespit davası açılamayacağına yönelik karar verilmiş ise de bu karar doğru olmamıştır. Şöyle ki; davalı alacaklı sadece icra takibinden feragat etmiş ve hakkın özüne ilişkin bir feragat beyanında bulunmamıştır....
Dava, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası olduğundan, İİK 72/3. maddesindeki özel düzenlemeye göre, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında tedbir istenmesi halinde icra takibinin durdurulması kararı verilemeyeceğinden, ilk derece Mahkemesinin takibin durdurulmasına ilişkin tedbir talebinin reddine dair ara kararı yasal düzenlemeye uygun bulunmuştur....
Dava, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası olduğundan, İİK 72/3. maddesindeki özel düzenlemeye göre, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında tedbir istenmesi halinde icra takibinin durdurulması kararı verilemeyeceğinden, ilk derece Mahkemesinin takibin durdurulmasına ilişkin tedbir talebinin reddine dair ara kararı yasal düzenlemeye uygun bulunmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi KARAR Dava, nafaka alacağının tahsili için başlatılan icra takibinden dolayı menfi tespit isteğine ilişkin olup, kararın temyizen incelenme görevi 01.02.2014 tarihinden itibaren Yargıtay 3.Hukuk Dairesine verilmiştir. SONUÇ: Dosyanın görevli Yargıtay Yüksek 3.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 25.9.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: Derdest dava, kambiyo senedine dayalı olarak başlatılan Sivas İcra Dairesinin 2022/22640 Esas sayılı icra takibinden sonra açılmış, işbu icra takibinden dolayı davacıların davalılara borçlu olmadıklarının tespiti talebine (Menfi tespit) ilişkindir. Davacı taraf, dava dilekçesi ile, dava konusu icra takibinin öncelikle ihtiyati tedbir yoluyla durdurulmasını istemiştir. Mahkeme, 22/12/2022 tarihli gerekçeli ara kararı ile, davanın icra takibinden sonra açılmış menfi tespit davası olması, İ.İ.K'nın 72/3 maddesine göre icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğinin belirtilmiş olması nedeniyle, davacının söz konusu ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiş, davacı vekili işbu ara kararını süresinde istinaf etmiştir....
İcra Müdürlüğü'nün 2022/1844 Esas sayılı dosyasıyla icra takibi başlatıldığı, her ne kadar takip yetkisiz icra dairesinde başlatılmış ve akabinde yetki itirazı sebebiyle yetkili olan Lüleburgaz İcra Dairesine gönderilmiş olsa da İİK’nun 72/3. maddesi hükmüne göre icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında takibin durdurulmasına karar verilemeyeceği gözetilerek somut olayda icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası bulunduğu kanaatiyle ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğinden bu talebin reddine,Ancak yine İİK'nun 72/3 maddesi gereğince davacı Lüleburgaz 2. İcra Müdürlüğünün 2022/6273 E. Sayılı dosyasındaki toplam alacağın %15'i oranında bir teminat gösterdiği taktirde icra veznesindeki paranın tedbiren davalıya ödenmemesi yönünde ihtiyadi tedbir talebinin kabulüne " karar verilmiştir. İlk derece mahkemesinin 23/09/2022 tarihli ara kararına karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur....
Dosyamız konusu, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında, icra takibinin durumuna ilişkin ihtiyati tedbir 72/3 maddesinde düzenlenmiş olup "İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir" hükmünü getirmiştir. Yukarıdaki emredici kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında; mahkemenin ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar veremeyeceğini, ancak gecikmeden doğan zararın karşılanması ve alacağın %15'den aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesinin istenebileceğini hüküm altına almıştır....
Dava, İİK madde 72 'e göre açılan menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. Davacı tarafından varlığı inkâr edilen bir hukuki ilişkinin mevcut olmadığının (yok olduğunun) tespiti için açılan davaya menfi (olumsuz) tespit davası denir. Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır....
