İstinaf sebeplerinin değerlendirilmesi, Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu (İİK)’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir. Bu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere menfi tespit davasında amaç bir hukuki ilişkinin veya bir hakkın gerçekten mevcut olmadığının tespitine yöneliktir....

İhtiyati hacze itiraz eden vekili, müvekkili tarafından Diyarbakır 1.Asliye Hukuk Mahkemesine açılan menfi tespit davasında ihtiyati hacze konu çekin 245.411.YTL’lık bölümünün icra takibine konulmaması hakkında ihtiyati tedbir kararı verildiğini ihtiyati haciz isteyene de bu kararın tebliğ edildiğini belirterek ihtiyati haczin kaldırılmasını talep etmiştir. Mahkemece, ihtiyati haciz kararına itiraz eden tarafından Diyarbakır 1.Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan dava sırasında verilen tedbir kararının alacaklı vekiline tebliğ edilmesine rağmen ihtiyati haciz talebinde bulunduğu belirtilerek ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilmiş, hüküm ihtiyati haciz isteyen vekili tarafından temyiz edilmiştir....

Anılı düzenlemeler çerçevesinde davanın icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası niteliğinde bulunduğu, buna göre icra takibinin durdurulmasına karar verilmesinin mümkün olmadığı, yasal şartların oluşmadığı sonucuna ulaşılarak ihtiyati tedbir talebinin reddine..." şeklinde hüküm kurulmuştur. İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı asil istinaf başvuru dilekçesinde özetle; ihtiyati tedbir talebinin reddi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, önceki beyanlarını tekrarla ihtiyati tedbir talebinin reddi kararının iptaline, tedbir talebinin kabulü ile istinaf masraflarının adli yardımdan karşılanmasına karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; icra takibinden sonra açılan menfi tespit istemine ilişkindir. Talep ise; icra takibinin tedbiren durdurulmasına ilişkindir. Mahkemece; davacı asilin ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiş olup, karar davacı asil tarafından istinaf edilmiştir....

Anılı düzenlemeler çerçevesinde davanın icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası niteliğinde bulunduğu, buna göre icra takibinin durdurulmasına karar verilmesinin mümkün olmadığı, yasal şartların oluşmadığı sonucuna ulaşılarak ihtiyati tedbir talebinin reddine..." şeklinde hüküm kurulmuştur. İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı asil istinaf başvuru dilekçesinde özetle; ihtiyati tedbir talebinin reddi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, önceki beyanlarını tekrarla ihtiyati tedbir talebinin reddi kararının iptaline, tedbir talebinin kabulü ile istinaf masraflarının adli yardımdan karşılanmasına karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; icra takibinden sonra açılan menfi tespit istemine ilişkindir. Talep ise; icra takibinin tedbiren durdurulmasına ilişkindir. Mahkemece; davacı asilin ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiş olup, karar davacı asil tarafından istinaf edilmiştir....

DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, menfi tespit istemine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK 355. Madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen de kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmış olup, Dava, icra takibinden sonra açılan menfi tespit talebine ilişkin olup uyuşmazlık, mahkemece icra veznesine yatırılan paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde verilen ihtiyati tedbir ara kararının usul ve yasaya uygun olup olmadığı noktasındadır. Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu (İİK)’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir....

İİK'nun 72/3 maddesi, "İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir." hükmünü içermektedir. Somut olayda, karşı taraf davalı banka tarafından dava konusu ipoteğin paraya çevrilmesi talebi ile ... İcra Müdürlüğünün ... sayılı icra takibi başlatıldıktan sonra ihtiyati tedbir talep eden davacı tarafından işbu menfi tespit davası açılmıştır. Davacı tarafından talep edilen ihtiyati tedbir icra takibinin durdurulmasına ilişkindir....

esas sayılı dosyasından başlatılan icra takibinde satışın ihtiyati tedbir yolu ile durdurulmasına karar verilmesini talep etmiş ise de; davanın menfi tespit davası olduğu, İİK'nın 72/3. maddesinde açıkça icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğinin, ancak borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın %15'inden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebileceğinin düzenlendiği, davanın icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası olduğunun görüldüğü ve davacının icra takibi başlatıldıktan sonra icra takibinin durdurulmasını talep ettiği, ancak alacaklıya ödenmemesi yönünde bir talebinin de bulunmadığından ve yine gerek İİK'da gerekse HMK'da icra takibinin durdurulmasına yönelik bir hüküm bulunmaması karşısında mahkememizce bir karar verilemeyeceğinden, davacı vekilinin icra takibinin durdurulması...

İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesini isteyebilir....

İhtiyati tedbir talebinin reddine itiraz eden davacı vekilinin istinaf sebepleri doğrultusunda dosya içerisindeki bilgi ve belgeler, mahkeme kararının gerekçesi dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesi ile yapılan inceleme sonunda; İstinaf isteminde bulunan davacı vekilinin itirazları; İİK'nın 72/2.maddesi gereğince icra takibinden önce açılan, çekin T5 iddiasına dayalı menfi tespit davasında tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilip verilemeyeceği noktasında toplanmaktadır. Bu konudaki düzenlemeler dikkate alındığında; İcra İflas Kanunu'nun 72/2.maddesinde;“...İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir..."...

İhtiyati tedbir talebinin reddine itiraz eden davacı vekilinin istinaf sebepleri doğrultusunda dosya içerisindeki bilgi ve belgeler, mahkeme kararının gerekçesi dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesi ile yapılan inceleme sonunda; İstinaf isteminde bulunan davacı vekilinin itirazları; İİK'nın 72/2.maddesi gereğince icra takibinden önce açılan, çekin hukuk dışı yollarla ele geçirildiği iddiasına dayalı menfi tespit davasında tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilip verilemeyeceği noktasında toplanmaktadır. Bu konudaki düzenlemeler dikkate alındığında; İcra İflas Kanunu'nun 72/2.maddesinde;“...İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir..."...