Dava; dava İcra ve İflas Kanunu'nun 89. Maddesinden kaynaklanan bir menfi tespit davasıdır. Haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davalarında görevli mahkeme genel mahkemelerdir. Yargıtay 19.Hukuk Dairesinin 2016/3568 E. Ve 2016/6425 K. sayılı kararında da bu husus açıkça ortaya konmuştur. Kararda ".......İİK 89. maddesindeki haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davalarında görevli mahkeme genel mahkemelerdir. Mahkemece, bu husus gözetilerek, işin esasına girilmesi gerekirken, yazılı şekilde Asliye Ticaret Mahkemesi' ne görevsizlik kararı verilmesi doğru olmamış, hükmün bozulması gerekmiştir....." denmiştir. Dosya kapsamına göre, dava ticari iş niteliğinde olmadığından davaya bakma görevi genel mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesine aittir. Dava şartı yokluğu nedeniyle davanın görev yönünden usulden reddine karar verilmiştir....
Karar sayılı ilamında; "dava 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun 89/3. maddesinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir. Anılan maddenin açık hükmü gereğince icra dairesi tarafından gönderilen haciz ihbarnamelerine süresinde itiraz etmeyen ve menfi tespit davası açan üçüncü şahıs takip borçlusuna borçlu olmadığını veya malın takip borçlusuna ait olmadığını ispat etmeye mecburdur. Ancak bunun için davalı alacaklının, davacı üçünü kişi ile dava dışı borçlu arasındaki borç doğuran hukuki ilişkiyi ileri sürülmesi gerekir. Herhangi bir hukuki ilişki ileri sürülmeden ve anılan taraflar arasındaki borç ilişkisinin neye dayalı olduğu açıklanmadan davacıdan borçlu olmadığını ispat etmesi beklenemez. Somut olayda takip alacaklısı olan davalı, soyut alacak iddiasında bulunmuş ve bu iddiasını herhangi bir belgeye veya ticari ilişkiye dayandırmamıştır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ : 02/06/2022 NUMARASI : 2022/64 Esas - 2022/440 Karar DAVA KONUSU : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) KARAR : Kayseri 1....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı şirket vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava; kaynağını İİK'nun 89. maddesinden alan menfi tespit davasıdır. Davalı şirket vekili, davacının gönderilen haciz ihbarnamelerine süresinde itiraz etmeyerek bu davanın açılmasına kendisinin sebep olduğunu, davacının davalı ...'ün işçilik alacaklarının ödendiğini ispatlaması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir. Davalı ..., bir süre davacı şirkette çalıştığını, buna karşılık tüm alacağını aldığını beyan etmiştir. Mahkemece, yapılan yargılama toplanan deliller neticesinde, takip borçlusu ...'ün davacı şirketten bir alacağının olmadığı anlaşıldığından davanın kabulüne, dava konusu Ankara 23....
Hukuk Dairesi iş bölümünün 12. maddesinde; "Tarafların tacir ve işin ticari işletmeyle ilgili bulunmadığı İcra ve İflas Kanununun 89. maddesinden kaynaklanan menfi tespit davaları sonucu verilen hüküm ve kararlar," şeklindeki düzenleme yer almıştır. Bu düzenleme karşısında istinaf talebini inceleme görevi Adana Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi'ne aittir. HMK 352/1 maddesinde ''Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir.'' hükmü öngörülmüştür. Dairemizce yapılan ön inceleme sonucunda; Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli 431 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 10. Hukuk Dairesi iş bölümünün, 12. maddesinde belirtilen düzenleme nedeniyle davanın niteliğine göre, istinaf incelemesine bakma görevi 10....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : MENFİ TESPİT YARGITAYA G.TARİHİ 09.06.2014 -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre, dava İİK.' nun 214.maddesinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 19.01.2015 tarih ve 8 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 22.01.2015 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 02.02.2015 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 4. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, 11.4.2015 tarihinde yürürlüğe giren, Yargıtay Kanunu ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkındaki 6644 sayılı Kanun gereğince dosyanın Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu'na GÖNDERİLMESİNE,04.02.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
İİK 89/ 3 maddesine göre haciz ihbarnamelerine süresinde itiraz etmeyen üçüncü kişinin onbeş gün içinde parayı icra dairesine ödemesi veya yedinde sayılan malı teslim etmesi yahut bu süre içinde menfi tespit davası açması gerekir. Bu davada üçüncü kişi, takip borçlusuna borçlu olmadığını veya malın takip borçlusuna ait olmadığını ispat etmeye mecburdur. Gönderilen 1. ve 2. haciz ihbarnamelerine süresinde itiraz etmeyen davacı üçüncü kişi zimmetinde sayılan bu borcu ödemekten kurtulmak için takip alacaklısına karşı, takip borçlusunun kendisinden böyle bir alacağı olmadığını tespit için menfi tespit davası açabilir. İİK 89/3 maddesi gereği açılan bu menfi tespit davasının davacısı yürütülen icra takibinin borçlusu olmayan üçüncü kişidir. İş bu davanın İİK’nın 89/3. maddesine göre açılan borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Dava dilekçesindeki açıklamalar ve davanın dayandırıldığı vakıalar da davacının isteminin bu yönde olduğunu göstermektedir....
İİK 89/ 3 maddesine göre haciz ihbarnamelerine süresinde itiraz etmeyen üçüncü kişinin onbeş gün içinde parayı icra dairesine ödemesi veya yedinde sayılan malı teslim etmesi yahut bu süre içinde menfi tespit davası açması gerekir. Bu davada üçüncü kişi, takip borçlusuna borçlu olmadığını veya malın takip borçlusuna ait olmadığını ispat etmeye mecburdur. Gönderilen 1. ve 2. haciz ihbarnamelerine süresinde itiraz etmeyen davacı üçüncü kişi zimmetinde sayılan bu borcu ödemekten kurtulmak için takip alacaklısına karşı, takip borçlusunun kendisinden böyle bir alacağı olmadığını tespit için menfi tespit davası açabilir. İİK 89/3 maddesi gereği açılan bu menfi tespit davasının davacısı yürütülen icra takibinin borçlusu olmayan üçüncü kişidir. İş bu davanın İİK’nın 89/3. maddesine göre açılan borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Dava dilekçesindeki açıklamalar ve davanın dayandırıldığı vakıalar da davacının isteminin bu yönde olduğunu göstermektedir....
Davanın İİK'nın 89- (3) maddesi uyarınca açılmış menfi tespit davası olması ve bu davanın takip alacaklısına karşı açılabilecek davalardan olması ("İİK. 89/3'e göre açılacak menfi tespit davalarının üçüncü haciz ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde açılması gerekir. Eldeki davada üçüncü haciz ihbarnamesi davacıya 04/02/2012 tarihinde tebliğ edilmiş, dava süresinden sonra 21/02/2012 tarihinde açılmıştır. Bu nedenle davanın İİK'nda öngörülen süreden sonra açılması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, İİK'nun 89. maddesine göre açılacak menfi tespit davalarının takip alacaklısına karşı yöneltilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı gerekçe ile davanın husumet yönünden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir." Yargıtay 19. HD, 15/05/2014 tarih, 2014/6014 E., 2014/9275 K.) nedeni ile işin esasına girilmesi gerekirken davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığından ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması gerekmiştir....
Davanın İİK'nın 89-(3) maddesi uyarınca açılmış menfi tespit davası olması ve bu davanın takip alacaklısına karşı açılabilecek davalardan olması ("İİK. 89/3'e göre açılacak menfi tespit davalarının üçüncü haciz ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde açılması gerekir. Eldeki davada üçüncü haciz ihbarnamesi davacıya 04/02/2012 tarihinde tebliğ edilmiş, dava süresinden sonra 21/02/2012 tarihinde açılmıştır. Bu nedenle davanın İİK'nda öngörülen süreden sonra açılması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, İİK'nun 89. maddesine göre açılacak menfi tespit davalarının takip alacaklısına karşı yöneltilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı gerekçe ile davanın husumet yönünden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir." Yargıtay 19. HD, 15/05/2014 tarih, 2014/6014 E., 2014/9275 K.) nedeni ile işin esasına girilmesi gerekirken davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığından ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması gerekmiştir....
