Ödemelerin 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin 170.maddesi gereğince mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu 01.01.2002 tarihinden önceki dönemde tamamlanması durumunda eşler lehine katkı payı alacağı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 202/1. maddesi gereğince edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu 01.01.2002 tarihinden sonraki dönemde tamamlanmasında ise değer artış payı ve/veya artık değere katılma alacak hakkı doğabilecektir. Ödemelerin bir kısmının mal ayrılığı bir kısmının da edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu dönemlerde yapılmasında; mal ayrılığı dönemindeki ödemelere her bir eşin yaptığı katkı oranı, daha sonra geçerli olacak edinilmiş mallara katılma rejimine kişisel mal olarak geçeceği kabul edilmektedir....
İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, artık değere katılma alacağı isteğine ilişkindir. Mal rejiminin devamı süresince, bir eşin sahip olduğu edinilmiş malda, diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacak hakkı vardır. Artık değere katılma alacağı; eklenecek değerlerden(TMK 229.m) ve denkleştirmeden(TMK 230.m) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş mallarının(TMK 219.m) toplam değerinden, bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin(TMK 231.m) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır(TMK 236/1.m). Katılma alacağı Yasa'dan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu mal varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur....
m.235/1) katılma alacağı belirlenmelidir....
Edinilmiş mallara katılma rejiminden kaynaklanan katılma alacağına ilişkin isteklerde, yanların taşınmazın alınmasına katkıda bulunmasına gerek bulunmamaktadır.Yasal nedenlerle edinilmiş mal üzerinde diğer eşin 1/2 oranında katılma alacağı söz konusudur.(TMK'nun 236/1) Somut olayda; dava konusu, 11 nolu bağımsız bölümün tapu kaydında müteveffa ... 1/2 oranında pay sahibi olduğuna ve bu pay edinilmiş mal niteliğinde bulunduğuna göre, davacının anılan pay üzerinde 1/2 oranında katılma alacağı olup davalı miras payı oranında tereke borcundan sorumludur. O halde; Mahkemece, müteveffa ...’ün 11 nolu bağımsız bölüm üzerindeki payının tasfiye tarihine en yakın tarihteki değeri belirlenmek suretiyle yukarıda açıklanan ilke ve esaslar çerçevesinde davacı kadının katılma alacağı belirlenmesi gerekirken hatalı değerlendirme sonunda müteveffaya ait paya yapılan katkının kanıtlanamadığı görüşünden hareketle yazılı şekilde davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiştir....
Ne var ki katılma alacağı ile terekenin paylaşımına ilişkin hükümler birbirlerinden farklı olup, tasfiyeleri de birbirlerinden farklı hükümlere ve kurallara göre yapılmaktadır. Katılma alacağı ve terekeden kaynaklanan haklar arasındaki farklılıkları şöyle sıralamak mümkündür; katılma alacağı bakımından; 1- Katılma alacağı şahsi hak niteliğinde bir nisbi alacak hakkıdır, 2- Katılma alacağı kanundan kaynaklanmaktadır, 3- Ölümle sona eren edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiyesi ölen eşin terekesinin paylaşılmasının bir ön koşulu olarak ortaya çıkmaktadır, 4- Katılma alacağı terekenin öncelikle ve peşin ödenmesi gereken borçları arasında yer almaktadır, 5- Katılma alacağı, miras bırakanın borcudur, 6- Miras bırakanın ölümü ile borçlu olma sıfatı mirasçılarına geçer ve mirasçılar TMK.nun 641. maddesine göre borçlardan müteselsilen sorumludurlar, 7- Davacı sağ eş, hem katılma alacağı nedeniyle tereke alacaklısı ve hem de tereke borcundan dolayı mirasçı sıfatıyla tereke borçlusudur....
AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 15/09/2021 NUMARASI : 2021/17- 2021/63 DAVA KONUSU : Mal Rejiminden Kaynaklanan Davalar (Katılma Alacağı) KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen karara davacı tarafça istinaf başvurusunda bulunulmakla, HMK'nun 353/1- b-1- son cümle uyarınca duruşma yapılmadan dosya incelendi gereği düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı dava dilekçesinde özetle; Niğde İli Yağdan mahallesi 1488 Ada 21 parsel Kat: No: 6 da bulunan mesken vasıflı taşınmaz ve 34 XX 835 Plakalı araç kaydına ve varsa davalının diğer malları üzerine tedbir konulmasına, geçerli olan yasal mal rejimi gereğince edinilmiş malların tasfiyesi ve katılma ve katkı payı değer artış payı) alacağı olarak şimdilik 1.000 TL alacağın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak tarafıma verilmesine, Yargılama giderinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Açılan davanın mal rejiminden kaynaklanan katılma alacağı davası olduğu anlaşılmıştır. Resen kamu düzenini ilgilendiren haller ile davacının istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda; İlk derece mahkemesince istinafa konu 27/12/2022 tarihli ara karar ve davacının 29/12/2022 tarihli istinaf dilekçesinin davalıya tebliğ edilmeden dosyanın istinaf incelemesi için dairemize gönderildiği görülmüştür. Gerekçeli kararın ve istinaf başvuru dilekçesinin usulüne uygun olarak davalı T3 tebliğ edilerek istinaf ve istinafa cevap-katılma yoluyla istinaf süresi de beklenildikten sonra sunarsa davalının da istinaf dilekçesinin de işleme alınması, yada sunması halinde istinafa cevaplarına ilişkin dilekçe dosya içine alındıktan sonra dosyanın istinaf incelemesi için dairemize gönderilmesi gerektiğinden aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
verdiklerini, müvekkilinin bu fındık mahsulünün 1/2 si oaranında katılma alacağı bulunduğunu, kalan fındık mahsulünde de 1/4 miras payı bulunduğunu, katılma alacağı ve miras payı alacağı olmak üzere toplam 58.419 TL nin davacı müvekkile ödenmesine karar verilmesini talep ederek dava açmıştır....
Eşler arasındaki mal rejimi TMK 225/son maddesi gereğince boşanma davasının açıldığı tarihte sona ermiştir. Bu durum karşısında eşler başka bir mal rejimini seçtiklerini iddia etmediğinden evlilik tarihinden boşanma davasının açıldığı tarihe kadar yasal mal rejimi olarak kabul edilen edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir. Tarafların evlenme tarihi, dava dilekçesi ve dava konusu ... plaka sayılı aracın 27.11.2007 olan edinme tarihine göre, davacının isteği 4721 sayılı TMK'nun 202 ve devamı maddeleri gereğince kabul edilen yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejiminden kaynaklanan ve TMK'nun 219, 229, 230, 231, 232, 235 ve 236. maddeleri gereğince açılan katılma alacağına ilişkindir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Mal Rejiminden Kaynaklanan Alacak ... ile ... aralarındaki mal rejiminden kaynaklanan alacak davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair ...1. Aile Mahkemesi'nden verilen ... sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Davacı ... vekili, boşanma davasına karşı dava olarak açılıp tefrik edilen davada, dilekçede belirtilen araç ve banka mevduat hesabı nedeniyle mal rejiminin tasfiyesi ile alacak isteğinde bulunmuş, ayrıca dilekçede belirtilen ev eşyalarının aynen olmadığı takdirde bedellerinin tahsilini talep etmiştir. Davalı ... vekili, davanın reddini savunmuştur....
