İİK'nun 82/12. maddesinde yer alan haczedilmezlik şikayeti, İİK'nun 16/1. maddesi uyarınca yedi günlük süreye tabidir. Bu süre öğrenme tarihinden başlar. Borçlunun daha önce ipotek ettiği taşınmazı hakkında sonradan haczedilmezlik şikayetinde bulunabilmesi için ipoteğin mesken kredisi, zirai kredi, esnaf kredisi gibi zorunlu olarak kurulmuş ipoteklerden olması gerekir. Zira zorunlu olarak kurulan ipoteğin meskeniyet şikayetine engel teşkil etmeyeceği ilkesi, bu ipoteğin sosyal amaçlı olarak verilen kredinin teminatını oluşturmasından kaynaklanmaktadır. Bunun dışında, borçlunun serbest iradesi ile kurduğu ipotekler, adı geçenin daha sonra bu yerle ilgili olarak meskeniyet iddiasında bulunmasını engeller. Şikayete konu taşınmaz üzerinde ipotek tesis edildiği anlaşıldığından, ipoteğin mesken kredisi, zirai kredi, esnaf kredisi gibi, zorunlu olarak kurulmuş ipoteklerden olup olmadığının araştırılması gerekir....
Hukuk Dairesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü: Alacaklı tarafından kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan ilamsız takipte, borçlunun meskeniyet şikayeti ile icra mahkemesine başvurduğu; İlk Derece Mahkemesince, şikayetin kabulü ile haczin kaldırılmasına karar verildiği, alacaklının istinaf yoluna başvurması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği, kararın alacaklı tarafından temyiz edildiği görülmüştür. İİK'nın 82/1-12. maddesine dayalı olarak haczedilmezlik şikayetinde bulunulabilmesi için, şikayet tarihi itibariyle hukuken geçerli bir haczin varlığı şarttır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: Uyuşmazlık; Haczedilmezlik şikayetinden ibarettir. Davacı Ekmesan Un ve Un Mamulleri San. Tic. Aş.'nin takip dosyasında borçlu sıfatında bulunmadığı gibi takipte taraf olmadığı da sabittir. Haczedilmezlik şikayeti, kural olarak takip borçlusuna tanınmış bir hak olup, icra takibinin tarafı olmayan 3. kişiler, tarafı olmadıkları icra takibindeki hacizlerin kaldırılmasını şikayet yoluyla icra mahkemesinden isteyemezler. 2021/11101 esas 2022/5348 karar sayılı 12. H.D ilamında da açıkça belirtildiği üzere davacının haczedilmezlik şikayetinde aktif husumetinin bulunmadığı aşikardır. O halde ilk derece mahkemesinin haczedilmezlik şikayetinin aktif husumet yokluğu sebebiyle red kararının hukuka aykırılığından bahsedilmez....
Bu maddeye dayalı haczedilmezlik şikayetinde bulunma hakkı borçlunun şahsına sıkı sıkıya bağlıdır. Bir başka ifadeyle, meskeniyet şikayeti, şahsi hak niteliğinde olup, iddiada bulunan kişinin ihtiyacı ve haczedilen meskenin bu şahsın haline münasip olup olmadığı araştırılarak sonuçlandırılması gerekir. Bu nedenle, haczedilmezlik şikayetinin incelenmesi sırasında şikayetçi borçlunun ölümü halinde mirasçılarının yargılamayı sürdürmeleri mümkün değildir. Somut olayda, borçlu ...'un haczedilmezlik şikayetinde bulunduktan ve söz konusu şikayet incelenip karara bağlandıktan sonra 04.04.2022 tarihinde öldüğü dosyada mübrez nüfus kayıt örneğinden anlaşılmaktadır. O halde, Bölge Adliye Mahkemesince şikayetçi borçlu ...'un ölümü nedeniyle meskeniyet iddiasının dayanağı ve dolayısıyla haczedilmezlik şikayetinin konusu kalmadığından şikayetin vefat eden borçlu yönünden reddi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir. VI....
Maddesine dayalı haczedilmezlik şikayeti niteliğindedir. Haczedilmezlik şikayetinin haczin öğrenildiği tarihten itibaren İİK. 'nun 16. Maddesi uyarınca 7 günlük yasal süre içerisinde yapılması gerekir. Bu husus kamu düzenine ilişkin olup, resen nazara alınır. Somut olayda, ilk derece mahkemesince, davanın 7 günlük yasal süre geçtikten sonra açıldığı belirtilerek süre aşımından reddine karar verilmiş ise de; bahsi geçen Bandırma İcra Hukuk Mahkemesinin 2016/445 esas (yeni esas 2018/67) sayılı dosyasının uyap sisteminden yapılan incelemesinde; davacının (aynı takibe ilişkin) taşınmaz hacizleri ile ilgili meskeniyet ve haczedilmezlik şikayeti mahiyetinde olduğu, davacının 12/12/2016 havale tarihli dava dilekçesinde, taşınmaz hacizlerine ilişkin 103 tebligatının usulüne uygun yapılmadığını ve (taşınmaz) hacizler ile kıymet takdiri işlemlerinden, alacaklı vekilinin kendini ofisine çağırıp evrakları gösterdiğinde (09/12/2016 tarihinde) haberdar olduğunu belirttiği anlaşılmaktadır....
Dava İİK'nun 82/12 maddesi uyarınca açılmış meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayeti ile 82/4 maddesi uyarınca açılmış haczedilmezlik şikayetine ilişkindir....
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE : Dava, İİK'nın 82/1- 12. maddesi uyarınca meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayetine ilişkindir. İİK'nın 82/1- 12. maddesi gereğince meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayeti, aynı Kanunun 16/1. maddesine göre 7 günlük süreye tâbi olup, bu süre öğrenme tarihinden başlar. 7201 sayılı Tebligat Kanunu'nun 32. maddesi gereğince, tebliğ usulüne aykırı yapılmış olsa bile, muhatabı tebliğ işleminden haberdar olmuş ise geçerli sayılır. Muhatabın beyan ettiği öğrenme tarihi, tebliğ tarihi olarak kabul edilir. Öğrenme tarihinin aksi ise ancak yazılı belge ile ispatlanabilir....
Şikayet dilekçesi, icra dosyası ve tüm dosya kapsamıyla; Yargıtay 12. hukuk dairesi 2018/12368 E 2019/18176 K sayılı kararında "....Öte yandan; şikayetin haczedilmezlik şikayeti olduğu açık olup, haczedilmezlik şikayeti, yalnızca takip borçlusuna tanınmış bir hak olup, takipte borçlu sıfatı taşımayan üçüncü kişinin bu şikayette bulunmaya hakkı yoktur....
GEREKÇE: Uyuşmazlık, İİK.82 maddesi kapsamında haczedilmezlik şikayetine ilişkindir. Mut İcra Dairesinin 2018/1107 esas sayılı dosyasının incelenmesinde; alacaklı T3 tarafından borçlu T1 hakkında 02/08/2018 tarihinde ilamların icrası yoluyla 29.457,73 TL'nin tahsili için takip başlatıldığı, 15/02/2021 tarihinde 10.000,00 TL değerinde bir adet New Holland SA marka ilaçlama tankı ve 5.000,00 TL değerinde bir adet toygar marka plakasız römorkun haczedildiği, 29/06/2021 tarihinde yapılan ihale ile ilaçlama tankının 20.000,00 TL'ye, römorkun ise 10.500,00 TL'ye ihale edildiği, ihalelerin kesinleştiği, davanın 18/02/2021 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır. Şikayete konu menkullerin ihalesinin yapılmasıyla, hacizli mal satılıp ihaleler kesinleştiğinden artık ortada haciz kalmamıştır. Haczedilmezlik şikayeti konusuz kalmıştır. Davanın konusuz kalması halinde dava tarihi itibariyle haklılık durumuna göre yargılama giderlerine hükmedilir....
Dava aşkın haciz şikayeti ve İİK 82/1- 12 maddesinde belirtilen meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayetine ilişkindir....
