Hukuki yararın bulunmadığının tespiti halinde davanın, dava şartı yokluğu gerekçesiyle usulden reddine karar verilmelidir (HMK mad.114/1-h, 115). 3.Öğretide ve Yargıtay'ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir. 3. Değerlendirme Somut olaya gelince, ortaklığın giderilmesi davasında verilen yetki üzerine muhdesat aidiyetinin tespiti davası açılmış ise de; muhdesat aidiyetinin tespiti davası kesinleşmeden Akyurt Sulh Hukuk Mahkemesi 28.02.2019 tarihli 2017/115 Esas, 2019/21 Karar sayılı kararı ile Tahir'in muhdesat iddiası kabul edilerek ortaklığın satış suretiyle giderilmesine, satış bedelinin % 68,390'ının muhdesat sahibi davalı ...'...
Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK 718 m). 22.12.1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukuku'nda, muhdesattan, bir arazi üzerinde yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK 722, 724, 729 maddeler). Taşınmaz üzerindeki bina, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez....
Bu nitelikteki tespit davaları mülkiyet tespiti niteliğinde olmadığından başlı başına bir değer oluşturabilecek nitelikte olması koşuluyla kimin tarafından meydana getirildiğinin tespiti mümkündür. Davacının talebinin konusu da bu nitelikte olduğu halde, mahkemece muhdesat niteliği kazanmadığı gerekçesiyle bu talebinin reddi doğru olmamıştır. Mahkemece yapılacak iş; davacının muhdesat tespiti talebi ile ilgili delillerinin toplanarak gerçekleşecek sonucu uyarınca davacı tarafından meydana getirilmişse davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitine karar vermek; aksi halde bu talebin reddine karar vermek olmalıdır. Hükmün bu bölümünün açıklanan nedenle bozulmasına karar vermek gerekmiştir. 2- Davacının muhdesatın tespitine karar verilmesi talebi yanında, mirasbırakana verdiğini iddia ettiği altın eşya ve koyun bedeli yönünden de sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talebi de mevcuttur....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Çarşamba 3.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/1esas, 2021/203 karar sayılı dava dosyasında verilen muhdesat aidiyetinin tespiti-tazminat talebinin reddine karşı, davacı vekili ile davalı T4 vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; muhdesat aidiyetinin tespiti-tazminat istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-Davacıların muhdesatın aidiyetinin tespiti talebinin hukuki yarar yokluğundan USULDEN REDDİNE, -Terditli sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talebinin REDDİNE," karar verilmiştir....
Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer(TMK 718 m). 22.12.1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde kalıcı yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, şahsi bir hak olup(TMK 722, 724, 729 m.ler), sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bağşetmez. Taşınmaz üzerindeki kalıcı yapı, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan bu ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez....
Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer TMK 718 m). 22.12.1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukuku'nda, muhdesattan, bir arazi üzerinde kalıcı yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, şahsi bir hak olup (TMK 722, 724, 729 m. ler), sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bağşetmez. Taşınmaz üzerindeki kalıcı yapı, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan bu ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesat Aidiyetinin Tespiti ... ve ... ile ... ve ... aralarındaki muhdesat aidiyetinin tespiti davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine ... .... Hukuk Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen 30.....2014 gün ve 97/633 sayılı hükmün duruşma yapılması suretiyle ...'ca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmiştir. Dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için ....05.2016 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü temyiz eden davalı ... vekili Avukat ... ... ve karşı taraftan davacılar vekili Avukat ... ... geldiler....
a ait olduğu hususunda tarafların ittifak edip etmedikleri üzerinde durularak ittifak etmiyorlarsa, muhdesat iddiasında bulunan davalıya bu iddiası hakkında muhdesat aidiyetinin tespiti davası açmak üzere süre verilmesi, dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, bu hususta mahkemece 4.12.2015 tarihli muhdesat iddiasında bulunan tarafın yokluğunda yapılan duruşmada "HMK 165 maddesi gereğince bilirkişi raporlarında belirtilen paylaşımı tarafların kabul etmemesi halinde muhdesata ilişkin asliye hukuk mahkemesinde dava açmaları için iki haftalık kesin süre verilmesine, tarafların dava açmamaları durumunda tapu kaydındaki oranlara göre paylaşımın yapılacağının ihtarının tebliğ evrakına şerh düşülmesine" şeklinde ara karar kurulmuş ise de tebliğ zaptında bu hususta şerh olmadığı anlaşıldığından ara karar gereğinin yerine getirildiğinden söz edilemez. Bu durumda mahkemece; muhdesatın aidiyetinin tespiti davası açmak üzere davalı ...'...
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, muhdesatın aidiyetinin tespiti istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 s.lı TMK 684/1 m.). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK 718 m). 22.12.1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan bir arazi üzerinde yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK 722,724,729 m.ler)....
"İçtihat Metni"Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Mülkiyet (tespit istemli) ... ve müşterekleri ile...aralarındaki mülkiyet davasının kabulüne dair Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen 17.01.2013 gün ve 144/25 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Davacılar vekili, taraflar arasında ortaklığın giderilmesi davasına konu 232 ada 51 parsel üzerindeki binanın davacılar tarafından kullanıldığının ve bu binadaki dava dilekçesinde yazılı dava konusu dairelerin mülkiyetinin davacılara aidiyetinin tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalıya usulüne uygun dava dilekçesi tebliğ edilmiş, davalı duruşmalara katılmamış, bir cevap da göndermemiştir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmesi üzerine, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Dava, muhdesatın davacılar tarafından meydana getirildiğinin tespiti isteğine ilişkindir....
