Sayılı dosyasıyla Ekim 2020 kira dönemine ilişkin kira bedelinin tahsili amacıyla başlattığı takipte kiracı müvekkillerinin ödeme yapmayarak temerrüde düştüğünü iddia etmekte ise de davalı şirketin temerrüdünün söz konusu olmadığını, davacı yanın ilk olarak Karşıyaka 3. İcra Müdürlüğü'nün 2020/3369 E. Sayılı dosyasıyla Ekim 2020 dönemine ilişkin kira bedeline ilişkin takip açmış ise de, sonrasında 2020 yılı Ekim-Kasım-Aralık aylarına ilişkin kira bedellerinin tahsili amacıyla Karşıyaka 2. İcra Müdürlüğü'nün 2020/4455 E. Sayılı dosyasıyla 13 örnek tahliye istemli yeni bir takip daha açıldığını, bu son icra takibi ile Ekim 2020 dönemine ilişkin kira bedelinin yeniden talep edilerek davalı kiracı şirkete 30 günlük yeni ödeme süresi vermek suretiyle borcun yenilendiğini, davalı şirketin, Karşıyaka 2....
Bunun mümkün olmaması hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir; sürekli edimli sözleşmelerde ise kural olarak, fesih hakkını kullanır.” denilerek uygulama da kabul edilen uyarlama davasının yasa maddesi haline getirildiği belirtilmiştir. Mahkemece, kira bedelinin tespitine ilişkin şartların oluşmadığından bahisle davanın reddine karar verilmiş ise de; Davacının davadaki talebi kira bedelinin uyarlanmasına da ilişkin olup mahkemece yukarıda açıklanan ilkeler ışığında uyarlama koşullarının varlığı hususunda da araştırma yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulmuş olması doğru değildir. Hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır....
Davalı ..., taraflarca imzalanan sözleşme gereğince kira paralarının ... adına ödediğini savunarak davanın reddini dilemiş, diğer davalı ... ise davacının evli kaldıkları dönemde kendisinin mal varlığından yararlanan davacının, kendisine olan borçları karşılığında kiraları almasına muvafakat ettiğini savunarak , yersiz olan davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, olayda uyarlama şartlarının bulunmadığı, kiralayanların durumlarındaki değişikliğin kira sözleşmesinin uyarlanması sebeplerinden olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir. Davacıya ait 35 nolu daire ile davalı eşi ...’e ait 36 nolu dairenin birlikte ve yıllık 66.000 dolar bedelle 1.8.2000 başlangıç tarihli ve 5 yıl süre ile diğer davalıya kiraya verildiği, kira sözleşmesinde davacı ile davalı ...’in kiralayan olarak imzalarının bulunduğu, sözleşmenin ... şartlar bölümünün 4. maddesinde kira bedelinin yıllık peşin olarak ...’e ait ......
Davalı borçlu tarafça kira miktarının belirlenmesi için uyarlama davası açıldığı ve bu davanın sonucunun beklenmesi gerektiği ileri sürülmüş ise de; açılan bu dava, itirazın kaldırılması ve tahliye davasında bekletici mesele yapılamaz....
taşınamadığını ve 3. şahıs bir kişiye işyerini işletebilmek için kira ödemesi yaptığını, müvekkilinin ilgili emsallerinden çok düşük bir kira geliri elde etmesinin haksızlık durumu oluşturduğunu, mevcut kiracı olarak bulunduğu taşınmaza davalının vermiş olduğu kira bedelinin yaklaşık iki buçuk katı kira ödemekte olduğunu, kira bedelinin 4.640,64 TL'den 10.000,00 TL uyarlanmasını ve 14.03.2023 tarihinden başlayarak ihtiyati tedbir uygulanmasını talep etmiştir....
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.” hükmü bulunmaktadır. Türk Borçlar Kanun'unun 345. maddesi gereğince, kira bedelinin belirlenmesine ilişkin dava her zaman açılabilir....
DAVA Davacı; davalı ile aralarında imzalanan 04.10.2012 başlangıç tarihli kira sözleşmesinde aylık 13.907,99 TL sabit kira bedeli ve aylık ciro oranı üzerinden de %3 hasılat kirası ödenmesinin kararlaştırıldığını, paranın değer kaybetmesi nedeniyle günün ekonomik koşulları ve hakkaniyet kurallarına ek olarak kiralananın büyüklüğü, konumu ve emsal kiralar dikkate alındığında kira bedelinin rayicin gerisinde kaldığını ileri sürerek; kiralananın bulunduğu AVM'nin cazibe merkezi olması da gözetilerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere sabit (asgari) kira bedelinin dava tarihinden itibaren 25.000 TL olarak, hasılat kirası ciro oranının ise aylık %10 olarak uyarlanmasına karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP Davalı; sözleşmede kira bedelinin artırılmasına dair hüküm bulunduğunu, tarafların sözleşme ile bağlı olup uyarlama koşullarının oluşmadığını savunarak, davanın reddini dilemiştir. III....
DAVA Davacı; davalı ile aralarında imzalanan 04.10.2012 başlangıç tarihli ve on yıl süreli kira sözleşmesinde aylık 14.998,38 TL sabit kira bedeli ve aylık ciro oranı üzerinden de %5 hasılat kirası ödenmesinin kararlaştırıldığını, günün ekonomik koşulları, TL'nin değer kaybetmesi ve hakkaniyet kurallarına ek olarak kiralananın büyüklüğü, konumu ve emsal kiralar dikkate alındığında kira bedelinin rayicin gerisinde kaldığını ileri sürerek; kiralananın bulunduğu AVM'nin cazibe merkezi olması da gözetilerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, sabit (asgari) kira bedelinin dava tarihinden itibaren 30.000 TL olarak, hasılat kirası ciro oranının ise aylık %10 olarak uyarlanmasına karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP Davalı; sözleşmede kira bedelinin artırılmasına dair hüküm bulunduğunu, tarafların sözleşme ile bağlı olup uyarlama koşullarının oluşmadığını savunarak, davanın reddini dilemiştir. III....
Pandeminin olağanüstü hal sayılacağı ve kiracı, pandemiden etkilenerek iş hacminde düşme olmuş ise kira miktarının uyarlanabileceği dairemiz ve Yargıtay kararlarında kabul edilmektedir. Ancak, uyarlama davasının ayrı bir dava veya bu dava içinde karşı dava olarak öne sürülmesi gerekir. Bu yönü ile kiracı uyarlama davası açmadan, açılmış olan kira alacağı davasında uyarlama talebini def'i olarak öne süremez. Kiracı tarafından uyarlama konusunda açılmış bir dava bulunmadığına göre mahkemece bu konuda bir değerlendirme yapılmaması usul ve yasaya uygundur....
Mahkemece, 2006 yılı yıllık kira bedelinin, benimsenen bilikişi raporu doğrultusunda 79.540.000.000 TL olarak belirlenmesine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir. Taraflar arasındaki 10 yıl süreli ve 17.4.2003 başlangıç tarihli kira akdinin 5.maddesine göre ilk üç yıl kirası ihale ile belirlenmiş olup, sözleşmenin 27. maddesi ve eki kira ihale şartnamesinin 12.maddesi ile "üç yıllık kira süresinin bitiminden sonra her yılın kira miktarı günün koşulları dikkate alınarak Belediye Encümenince belirleneceği" öngörülmüştür. Sözleşmenin 27.maddesi hükmü ile kira bedelinin ne şekilde belirleneceği, belirtilmiş ise de, hangi kıstasların esas alıncağı kararlaştırılmamıştır. Sözleşmede davalı kiralayana kira bedelini tespit etme yetkisi verilmiş olmakla beraber, kiralayan bu hakkını kullanırken objektif hareket etme durumundadır. Hakkını kötüye kullanarak fahis bir fiat tespit etmesi halinde hakim bu belirlemeye müdahele eder....
