"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kira bedelinin uyarlanması davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. KARAR Davacılar, ... Apartmanı altındaki taşınmazın 15.1.2007 tarihinden itibaren yeni maliki olduklarını, davalı bankanın taşınmazın önceki maliki ile 1.2.2000 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile kiracısı olduğunu, 10 yıllık yapılan sözleşmede kira bedelinin yıllık 25.000 USD karşılığı TL+KDV olarak belirlendiğini, taşınmazın bulunduğu yerin merkezi bir yer haline geldiğini, çevredeki taşınmazların satış ve kira bedellerinin çok yükseldiğini,mevcut kiranın ise düşük kaldığını belirterek, yıllık kiranın 150.000,00 YTL+KDV olarak uyarlanmasını istemiştir. Davalı, davanın reddini dilemiştir....
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirketin Afyonkarahisar İli Merkez Kumartaş Erenler Mahallesi 126 ada 23 parsel nolu dükkanı davalıya market olarak kullanılmak üzere kiraya verdiğini, 01/08/2014 başlangıç tarihli kira sözleşmesinde 10 yıllığına aylık 2.900- TL bedelle kiraya verilip kira artışlarının yıllık TÜFE +ÜFE/2 hesabı ile belirlendiğini, bunun ise müvekkilinin mağduriyetine neden olduğunu, aylık 2.900- Tl olarak belirlenen kiranın geçen 5 yıllık süre içinde taşınmazın bulunduğu bölgede ciddi bir alt ve üst yapı değişikliğinin olması enflasyon ve devalüasyon gibi ekonomik kriz yaratan ciddi olayın olması emsal kira bedellerinde yaşanan artışlar sonucunda sözleşmenin kurulduğu sıradaki dengenin müvekkili aleyhine fevkalade bozulup kiranın, kiralananın karşılığı olmaktan uzak kaldığını bildirmiş kiranın yeni koşullara uyarlanmasını aylık 4.765,64 TL+KDV olarak kira b edelinin dava tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aylık...
Taraflar arasındaki 1.4.2000 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile 10 yıllığına kiralanıp, her yıl ödenecek aylık kiranın dolar olarak belirlendiği ve 2001 yılındaki ekonomik kriz nedeniyle kiracının açtığı uyarlama davası sonucu, 23.6.2005 tarihli kararla aylık kiranın dava tarihi olan 1.5.2001 tarihinden itibaren 2435 dolar olarak uyarlanmasına karar verilmiş, ve hüküm; temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir. Hükmün kesinleşmesinden sonra davacı kiralayan, mahkemece uyarlanan miktarın ilk davadan sonra ekonomik krizin sona ermesi dolar olarak belirlenen kiranın zaman içinde artmaması nedeniyle, ilk uyarlama davasındaki kiracı lehine oluşan şartların ortadan kalktığını bildirerek, kira sözleşmesinin uyarlanarak değiştirilen 4. maddesindeki yıllara göre belirlenen aylık kiralar olarak uyarlanmasını istemiştir. Hukukumuzda sözleşme serbestliği ve sözleşmeye bağlılık temel ilke olarak kabul edilmiştir....
nun 138.maddesi uyarınca kira bedelinin pandemi nedeniyle uyarlanması talebine ilişkindir. Dairemizce 2020 yılından itibaren tüm dünyada ve ülkemizde yaşanan covid-19 pandemi sürecinin kira sözleşmelerine etkisi ve ödenmesi gereken kira bedelinin TBK.'nun 138.maddesi kapsamında uyarlanması koşulları değerlendirilmiştir....
nun 138.maddesi uyarınca kira bedelinin pandemi nedeniyle uyarlanması talebine ilişkindir. Dairemizce 2020 yılından itibaren tüm dünyada ve ülkemizde yaşanan covid-19 pandemi sürecinin kira sözleşmelerine etkisi ve ödenmesi gereken kira bedelinin TBK.'nun 138.maddesi kapsamında uyarlanması koşulları değerlendirilmiştir....
nun 138.maddesi uyarınca kiranın uyarlanmasına ilişkin verilen kararların, kira bedelinin TBK.'nun 344/3.maddesinde olduğu üzere kiranın hak ve nesafete göre tespiti gibi bir sonuç doğurduğu, belirlenen kira bedelinin sonraki dönemlerde de geçerli olduğu ve sonraki yıl artışlarının uyarlanan bu kira üzerinden yapılarak kira sözleşmesinin uyarlanan bu yeni bedel üzerinden devam ettirildiği görülmektedir. Ancak, pandemi geçici bir süreçtir. Üstte ayrıntılı olarak aktarıldığı üzere pandeminin ülkemizdeki etkileri Mart 2020 ayında başlamış olup 01 Temmuz 2021 tarihi itibarı ile tedbirlerin çok büyük oranda kaldırılmış olması nedeniyle pandeminin kira sözleşmeleri üzerindeki etkilerinin 01 Temmuz 2021 itibarı ile sona erdiğinin kabulü gerekir. O halde pandeminin etkileri tamamen ortadan kalkıp, normalleşme döneminde kiracının gelirlerinin pandemi ve alınan tedbirler nedeniyle düştüğü kabul edilemeyeceğine göre pandemi gerekçesi ile TBK.'...
O halde, gerek dairemiz kararının gerekse Yargıtay kararının genişletilerek kira tespiti ya da kiranın uyarlanması yolu ile kira parasının arttırılmasına yönelik davalarda uygulanması mümkün değildir. Zira, kira tespiti veya uyarlama davalarında dava kabul edilip kiranın arttırılmasına karar verildiğinde, bu kararın kesinleşmesi halinde davacının icra takibi yaparak dava süresince eksik tahsil ettiği kira farklarını toplu olarak talep etmesi mümkündür. Bu durumda kira tespiti veya uyarlama yolu ile kiranın arttırılması talep edildiğinde HMK'nun 389/1 maddesinde gösterilen "ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi" koşulunun mevcut olmadığı kabul edilmelidir. HMK 353/1- b-2 maddesinde "Yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmiş ise" Bölge Adliye Mahkemesince "düzelterek yeniden esas hakkında" hüküm kurulacağı düzenlenmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 01.06.2009 gününden başlayarak aylık 500 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Dava dilekçesinde; 01.06.2009 tarihinde başlayan dönemin aylık kira parasının 500 TL olarak tespiti istenilmiş, mahkemece hak ve nesafet uygulamasına göre davanın kısmen kabulüyle aylık kiranın net 275 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dosyada mevcut kira sözleşmesi 01.06.2005 başlangıç tarihli ve 6 yıl sürelidir. Aylık kira bedeli 125 TL olarak kararlaştırılmıştır. Sözleşmede herhangi bir artış şartı da bulunmamaktadır....
Yine mahkemece bozmaya uyularak, bozmada belirlenen doğrultuda yapılan bilirkişi incelemesi sonucu hazırlanan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile aylık kiranın 55.000 dolar olarak uyarlanmasına karar verilmiş; hüküm, her iki tarafça temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Dava 15.11.2000 tarihlinde düzenlenen 5 yıl süreli kira sözleşmesindeki aylık 62.500 dolar kiranın, 2001 şubat krizi sonucu dolardaki artış nedeniyle Türk Lirası olarak çok aşırı yükseldiği iddiasıyla, kiranın uyarlanması talebiyle açılmıştır. Türk sözleşme hukukunda sözleşmeye bağlılık (ahde vefa) ilkesi kabul edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira bedelinin yıllık 30.000 Dolar'dan 70.000 Dolar olarak uyarlanması istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile 50.000 Dolar olarak uyarlanması cihetine gidilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir....
