Ancak, mahkemece hükmedilen kira parasının geçerlilik tarihinin kira sözleşmesi ve davacı talebi esas alınarak "1.9.2007" olarak tesbiti yerine "1.7.2007" tarihinden geçerli olacak şekilde tesbiti maddi hataya dayalı olduğundan bu hususun düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden; hüküm fıkrası 1 no'lu bentte yer alan "1.7.2009" tarihi silinerek yerine "1.9.2009" tarihi yazılmak suretiyle hükmün düzeltilmesine ve düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, 86.85.TL fazla alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 27.5.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Anayasa Mahkemesinin 6570 sayılı yasanın 2 ve 3.maddelerinin iptaline ilişkin 26.3.1963 tarih ve 3/67 sayılı kararı ile, 6570 sayılı yasanın kira parasındaki “sınırlı artış” ilkesini ortadan kaldırılmamıştır. Bununla birlikte kira parasının tesbiti yöntemini belirleyen 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da kira parasının “hak ve nesafete uygun” seviyede takdiri ile “sınırlı artışı” öngörülmektedir....
Ancak, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, tesbite dayanak olarak emsal kira sözleşmeleri yeterince değerlendirilmediği bu yönde yeterince re’sen emsal araştırması yapılmadığı da anlaşılmaktadır. Anayasa Mahkemesinin 6570 sayılı yasanın 2 ve 3.maddelerinin iptaline ilişkin 26.3.1963 tarih ve 3/67 sayılı kararı ile, 6570 sayılı yasanın kira parasındaki “sınırlı artış” ilkesini ortadan kaldırılmamıştır. Bununla birlikte kira parasının tesbiti yöntemini belirleyen 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da kira parasının “hak ve nesafete uygun” seviyede takdiri ile “sınırlı artışı” öngörülmektedir....
Bununla birlikte kira parasının tesbiti yöntemini belirleyen 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da kira parasının “hak ve nesafete uygun” seviyede takdiri ile “sınırlı artışı” öngörülmektedir. O nedenle kira parasının tesbiti bir sınırlamadır ve hakim kira parasını takdir ederken bunun bir sınırlama olduğunu gözetmelidir.18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Y.İ.B.K. ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre “hak ve nesafet” ilkesi uyarınca hakim bu sınırlamayı yaparken, öncelikle tarafların tüm delilleri varsa emsal kira sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb.)...
Anayasa Mahkemesinin 6570 sayılı yasanın 2 ve 3.maddelerinin iptaline ilişkin 26.3.1963 tarih ve 3/67 sayılı kararı ile, 6570 sayılı yasanın kira parasındaki “sınırlı artış” ilkesi ortadan kaldırılmamıştır. Bununla birlikte kira parasının tesbiti yöntemini belirleyen 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da kira parasının “hak ve nesafete uygun” seviyede takdiri ile “sınırlı artışı” öngörülmektedir....
Yerleşmiş Yargıtay uygulamalarına göre ilk kira sözleşmesinden sonra devam eden üç yıl ard arda Üretici Fiyat Endeksi uygulanarak kira parasının tesbiti gerekmektedir. Mahkemece de endeks oranında artış yapılarak kira parası tesbit edilmiş ise de, endeks oranları ard arda yansıtılmadığından düşük miktarda kira parasına hükmedilmiştir. Ne var ki, bozma kararından önceki ilk hükümde kira parası brüt 3.031,76 TL olarak tesbit edilmiş olup, davacı taraf bu kararı miktar yönünden temyiz etmediğinden daha yüksek bir kira parasına hükmedilemeyeceği gözetilerek aylık kiranın 1.1.2010 tarihinden itibaren 3.031,76 TL olarak tesbiti gerekmektedir. Ayrıca, reddedilen yıllık kira parası farkına göre davalı taraf lehine nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken maktu ücrete hükmedilmiş olması da doğru değildir....
Hükme esas alınan tek kişilik bilirkişi raporunda emsallere göre aylık net 6.780 TL kira getirebileceği açıklanmıştır. Raporda dava konusu mecur ile aynı özelliklere sahip hem m2 hem de kira başlangıç tarihleri olarak benzer emsal kira sözleşmeleri incelenmeden soyut ifadeler ile kira parası belirtilmiştir. Rapor bu haliyle hüküm kurmaya elverişli görülmemiştir. Anayasa Mahkemesinin 6570 sayılı yasanın 2 ve 3.maddelerinin iptaline ilişkin 26.3.1963 tarih ve 3/67 sayılı kararı ile, 6570 sayılı yasanın kira parasındaki “sınırlı artış” ilkesi ortadan kaldırılmamıştır. Bununla birlikte kira parasının tesbiti yöntemini belirleyen 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da kira parasının “hak ve nesafete uygun” seviyede takdiri ile “sınırlı artışı” öngörülmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 15.10.2011 gününden başlayarak aylık kira bedelinin 8000 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının brüt 7.875,00 TL olarak tespiti cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Davada; 15.10.2011 tarihinden başlayan döneme ilişkin aylık kira parasının tespiti istenmiştir. Mahkemece hak ve nesafet ilkeleri uygulanarak aylık kira parasının brüt 7.875 TL olarak tespit edilmiştir.Kural olarak, tarafların her türlü etken dışında ve serbest iradeleri ile yaptıkları kira sözleşmesinde belirledikleri kira parasının aksi iddia edilip kanıtlanmadıkça o dönemin olağan rayicine uygun olduğu kabul edilmelidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 1.9.2009 gününden başlayarak aylık 75.000 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile kira parasının brüt 25.000 TL olarak tesbiti cihetine gidilmiş, hüküm davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı vekilinden, davalı vekilince sunulan 1.1.2007 tarihli kira sözleşmesinden başka taraflar arasında düzenlenmiş kira kontratı bulunup bulunmadığı sorularak tespiti için dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 7.6.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Ayrıca, Anayasa Mahkemesinin 6570 sayılı yasanın 2 ve 3.maddelerinin iptaline ilişkin 26.3.1963 tarih ve 3/67 sayılı kararı ile, 6570 sayılı yasanın kira parasındaki “sınırlı artış” ilkesi ortadan kaldırılmamıştır. Bununla birlikte kira parasının tesbiti yöntemini belirleyen 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da kira parasının “hak ve nesafete uygun” seviyede takdiri ile “sınırlı artışı” öngörülmektedir. O nedenle kira parasının tesbiti bir sınırlamadır ve hakim kira parasını takdir ederken bunun bir sınırlama olduğunu gözetmelidir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 07.10.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
