"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı dava dilekçesinde, davalı derneğin üst üste iki genel kurul toplantısını yapmaması nedeniyle derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini istemiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya içindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, davalı derneğin genel kurul toplantısını 31.06.2006 tarihinde yaptığı, derneğin tüzüğüne göre iki yılda bir genel kurul toplantısı yapmak zorunda olduğu ve 22.01.2010 tarihinde olağan genel kurul toplantısını yaptığı anlaşılmaktadır....
Maddesinde; " Genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır. Tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa, yahut dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir." hükmü yer almaktadır. Somut olayda, ... Gençlik ve Spor Kulübünün ......
Maddesi gereğince ilk genel kurul toplantısının yazılı bildirimi izleyen altı aylık süre içerisinde yapılmadığının tespit edildiğini, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunun 87/2 maddesinde "İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması" durumunda derneğin kendiliğinden sona ereceği ve bu durumda her ilgilinin sulh olması" durumunda derneğin kendiliğinden sone erdiğinin tespitinin istenebileceğinin düzenlendiğini belirterek TMK'nın 87. Maddesi gereği derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir. SAVUNMA: Davalı taraf davaya karşı cevaplarını ve itirazlarını ibraz etmemiş olduğu görüldü. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince yapılan yargılamada; "...Dava TMK' nın 87/2. maddesine göre derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemlidir....
Türk Medeni Kanununun 87. mddesinde ise, "Her ilgili sulh hakiminden, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti isteyebileceği" belirtilmiştir. Ancak, Sulh Hukuk Mahkemesi kararından sonra 23.11.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5253 Sayılı Dernekler Kanununda derneklerin federasyona üye olma zorunluluğu bulunmadığından ve T.M.K.'nun 87. maddesinde belirtilen hallerde derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti görevi Sulh Hukuk Mahkemesine ait olup, somut olayda, derneğin feshi talep edildiğine göre, davanın Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerekir. SONUÇ: Yukarıda belirtilen nedenlerle; H.Y.U.Y.’nın 25. ve 26. maddeleri gereğince Şanlıurfa Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 30/03/2006 gününde oybirliğiyle karar verildi....
KARAR Davacı vekili, davalı derneğin Tüzüğünün 11. maddesine göre her yıl Mayıs ayında genel kurul toplantısını yapması gerekirken, en son 2013 yılında yaptıktan sonra iki defa üst üste yapmaması nedeniyle derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini talep etmiştir. Mahkemece derneğe usulüne uygun tebligat yapılmadan 03.04.2016 tarihinde genel kurul toplantısının yapılmış olması nedeniyle davanın reddine karar verilmiş, davacı vekili karara karşı istinaf kanun yoluna başvurmuş, ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile yerel mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne, davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine dair verilen karar, davalı dernek tarafından temyiz edilmiştir....
belirlenen süre içerisinde veya hiç bildirilmemesinin Dernekler Kanunu'nun 32. maddesinin "l" bendi gereği idari para cezası gerektirdiği de dikkate alınarak davanın reddi yerine, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
Dava, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 62. maddesinde, dernekler, 60’ıncı maddenin son fıkrası gereğince yapılan yazılı bildirimi izleyen altı ay içinde ilk genel kurul toplantılarını yapmak ve zorunlu organlarını oluşturmakla yükümlü oldukları; 87. maddesinde ise, ilk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması halinde, her ilgilinin sulh hakiminden, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini isteyebileceği hükme bağlanmıştır....
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirir. Cumhuriyet Savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir." hükmü; aynı kanunun 87. maddesinde ise "Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: ...) Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2) İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3) Borç ödemede acze düşmüş olması, ...) Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması, hallerinde her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir. Somut olayda; ......
Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı yaptığı, bu nedenle 4721 Sayılı TMK. m.87/5 e göre Derneğin kendiliğinden sona ermesinin şartları oluştuğu ancak kendiliğinden sona erdiğinin tespiti talep edilen T5 1976 yılında kurulan eski ve köklü bir dernek oluşu, ulusal kapsamdaki T5 Federasyonu üyesi olduğu, tam zamanlı personel istihdam ettiği, 2017 yılı sonu itibari ile 2349 üyesi olduğu, derneğin aktif olarak faaliyetine devam ettiği, T5 hukuki olarak bağı olan Antalya Valiliği Toplumla İlişkiler Müdürlüğü, Gelir İdaresi Başkanlığı Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı Kalekapı Vergi Dairesi Müdürlüğü, T5 Federasyonu ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, Antalya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne karşı bugüne kadar tüm mükellefiyetlerini yerine getirdiği, derneğin tüm bu yönleriyle kamuya yararlı bir dernek niteliği taşıdığı, ayrıca dosyada bilirkişiden derneğin kendiliğinden sona ermesine ilişkin 23/12/2019 tarihli rapor alındığı, bilirkişi raporunda da derneğin faaliyetine devam etmesinin üyelerinin...
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirir. Cumhuriyet Savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir." hükmü; aynı kanunun 87. maddesinde ise "Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması, her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitini isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir....
